1
Bodrum’un simgesi Bodrum Kalesi’ne karşıdan baktığınızda bile etkilenmemek elde değil. Ülkemizin liman kenti Bodrum’da 1402 yılında St. Jean Şövalyeleri tarafından Aziz Peter Kalesi adıyla inşa edilen kale, 1960 yılından beri “Sualtı Arkeoloji Müzesi” olarak kullanılıyor. Geçmişte kaleye gidenler bilir tavus kuşları, bin bir çeşit bitkileri, binlerce yıllık ağaçları ve içinde bulunan Sualtı Arkeoloji Müzesi’yle tarihin sayfalarında ve fotoğraflarda yerini aldı kale. Çünkü bu saydıklarımın yerinde yeller esiyor.
Bugün bizleri “Modern Müze” adı altında karşılayan kale, sabah erken saatte açılıyor. Bakanlığın sitesinden baktığınızda gece 22.00’ye kadar gezebiliyorsunuz. Ancak kaleye gittiğinizde 21.20’den sonra bilet kesilmiyor. Kapanış ise müze çalışanları tarafından saat 21.30 diye tanımlanıyor.
Restorasyondan önce defalarca gezdiğim kaleye girdiğimde Sualtı Arkeoloji Müzesi’ni aradım yok, şövalyelerin yuvarlak masası yok, toplu mezar yeri yok, Roma gemisi replikası yok, İngiliz Kulesi’ndeki Ortaçağ Şölen Salonu yok… Sualtı Arkeoloji Müzesi’nde yer alan buluntular ayrı ayrı kalelerin içinde sergileniyor. Batığın ve anforaların olduğu kısım için ise ayrıca 100 TL ödeme yapmanız gerekiyor. Hatırlayalım; Bodrum Kalesi üç yıllık restorasyon çalışmalarının ardından 2020’nin haziran ayında ziyarete açılmıştı. Öncesinde “Muğla, Bodrum Kalesi Rölöve, Restitüsyon, Restorasyon, Teşhir-Tanzim ve Mühendislik Projeleri Yapımı” başlıklı proje, İzmir Rölöve ve Anıtlar Müdürlüğü tarafından ihale edilmiş, Muğla Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu tarafından da onaylanmıştı.
1995 yılında Avrupa’da ‘Yılın Müzesi’ özel ödülünü alan kaledeki yenileme çalışmaları halkın ve sivil toplum kuruluşlarının tepkilerine neden olmuştu. En büyük tepkiyi veren ise Bodrum Sualtı Arkeoloji Müzesi’nin emekli müdürü Oğuz Alpözen olmuştu.
Telefon ile ulaştığımız Alpözen, Bodrum Kalesi üzerine üç kitap yazdım diyor ve ekliyor; “Kalede ne ağaç, ne havuz, ne de yaşayan müze kaldı. Tek bir çiçek bırakmadılar. Dünyanın en büyük amfora sergilemesinin yerinde yeller esiyor. Şapelin içindeki Süleyman Demirel’in çivisini çaktığı Roma gemisi replikasını söküp attılar. Dünyada ilk defa alttan ışıklandırılan Cam Sergisi’ni yok ettiler. Üç yılda yaptığımız su altı kazısını gösteren akvaryumu söküp attılar. Karyalı Prenses’in binasını kökten yıkıp yerine ucube bir sergi yaptılar. Serçe Limanı Batığı’nın akibeti meçhul. En gözde yerlerden biri olan İngiliz Kulesi, Ortaçağ Şölen Salonu’nu yok ettiler. Alman Kulesi’nin orijinal sıvasını söküp attılar. Batı Hendeği’ndeki 500 yıllık Osmanlı duvarını yıktılar. Kulelerin özgün sıvalarını ve derzlerini hilti ile söküp akemiyle doldurdular. Hiçbir şey bırakmadılar. Oysa burada yapılan her şey bilimsel, kurul kararına dayanılarak yapılmıştı. Hiçbir şey Oğuz Alpözen’in hayalperestliğinin ürünleri değildi.” diyor ve ekliyor; “Uluburun batığı, Karyalı Prenses Salonu, Serçe Limanı Batığı, İngiliz Kulesi, Komutan Odası, Yılanlı Kule, Sikke Salonu, Anfora Sergilemesi, Doğu Roma Batığı artık hiç biri hiçbiri yok. 4 bin yıllık tarihin olduğu dokuyu, binlerce yıllık eserleri iki yılda yok ettiler”.
Kalenin Restorasyonunda Görev Yapan Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü Genel Müdür Yardımcısı V. Bülent Gönültaş’a sorduk.
Bodrum Kalesi’nde yüzyıllardır orada olan ağaçlar, çiçekler, toplu mezar ve Sualtı Arkeoloji Müzesi bugün neden yok?
Bodrum Kalesi’ne ilerleyen zaman içinde yani sonraki dönemlerde orijinal yapısıyla buluşmayan beton yapılar inşa edilmişti. Etrafı ağaçlandırılmıştı ama zaman içinde o ağaçlar hem surlara zarar vermiş hem de orijinal görüntünün dışına çıkmıştı.
Bizler restorasyon için oraya girdiğimizde sonradan eklenti halinde yapılan yapılar ortadan kaldırıldı, kale orijinal haline döndü. Buluntuların yani eserlerin sergilendiği teşhir alanları ise hem kalenin hem de müzenin orijinal yapısına uygun yapıldı. Yıllar içinde konulmuş yapılar, ilgisi olmayan eklentiler eşyalar ve ağaçlar da kaldırıldı kale artık orijinal yapısına döndürüldü.
Gördüğüm kadarıyla eskiden Sualtı Arkeoloji Müzesi’nin içinde yer alan buluntular kalelerin içinde sergileniyor ve yapılan Su Altı Müzesi’ne girmek için ise ayrıca ücret ödemek gerekiyor neden?
Ayrı bir alan olan ve ekstra ücret ödenen Su Altı Müzesi için aslında biz tedbir aldık. Çok önemli sualtı buluntularımaz var. Bu bölümde, kazıdan çıkarılan buluntular işlemden geçirildikten sonra orijinal amfoların sergilendiği yer. Orada ziyaretçi yoğunluğu ısı ve nem dengesi adına yoğunluğu azaltmak için ücretli yaptık. Çünkü daha çok kişinin gelmesi demek nem oranının artması demek. Eserin kondisyonunu korumak adına ücretlendirildi. Benzerini Efes Antik Kenti’nde ve Kapadokya’da da yapıyoruz. Kesinlikle bir ek gelir mantığıyla yapılmadı. Bunun dünyada benzer örnekleri de var. Özel eserler için ziyaretçi kısıtlaması yapılır.
Kalenin içinde gezerken orijinal taşların üstüne ahşap yürüme yolları ve merdivenler yaptığınızı gördük. Bu yapılanlar orijinal taşlara zarar vermiyor mu?
Yerlere yapılan tahta döşemeler doğal yer döşemelerine doğal yapıya kesinlikle zarar vermiyor. Zaten kurul kararları doğrultusunda yapılıyor. Bunlar portatiftir. Zemine yapı blokuna zarar vermeyen bir uygulama. Aynı zamanda da ziyaretçilerin sağlık açısından ihtiyaçlarını da karşılamak zorundayız.
Bugün enerjinin oldukça yüksek olduğu bir gün; kendini cesurca ifade etme ve yeni girişimlerde bulunma isteği içinde olacaksın. İletişim becerilerin ön plana çıkacak, çevrendekilerle etkili bir şekilde bağlantı kurabilme yeteneğin sayesinde güçlü ilişkiler geliştirebilirsin. Ancak, ani kararlar almaktan kaçınmalısın; düşünmeden hamle yapmak, plana sadık kalmanı zorlaştırabilir. İş ve özel yaşamında yeniliklere açık olmalı, dengeyi sağlamak için sabırlı davranmalısın. Zaman zaman biraz öngörüsüz davranmaktan kaçınarak, stratejik adımlar atmalısın. Bugün kendine güvenin artacak; bu da yeni fırsatlarla karşılaşmanı sağlayabilir. Sosyal çevrende liderlik vasıflarını sergileyebilir, başkalarına ilham verebilirsin. Ancak, başkalarının fikirlerine de açık olmalı, empati kurarak dinlemeyi unutmamalısın. Genel olarak, bu dönem yeni başlangıçlar için uygun, ancak ayrıntılara dikkat etmek temel kuralın olmalı.
Bugün, maddi konularla ilgili yeni fırsatlar kapıda. Sabırlı yaklaşımın, kazançlarını artırmada anahtar rol oynayacak. İkna kabiliyetin, iş ortamında seninle aynı amaçları güden kişilerle güçlü işbirlikleri kurmanı sağlayabilir. Sosyal ilişkilerde duygusal bir bağ kurma isteği ön planda. Sevdiklerinle yapacağın samimi bir sohbet, iletişimini derinleştirebilir. Kendine dönük, içsel huzuru sağlamayı hedeflemelisin. Planetlerin bir araya gelmesi, seni yeni deneyimlere yönlendirecek; değişikliklere açık ol. Unutma, rahat bir yaşam için bazen konfor alanından çıkmak gerekmekte.
Bugün, zihin gücünüzün üstünlüğü ön planda. Fikirlerinizi paylaşma isteği yoğunlaşırken, iletişim becerileriniz dikkat çekici şekilde parlayacak. Sosyal çevrenizle bağlantı kurmak için harika bir dönemdesiniz; yeni insanlarla tanışabilir, ilgi alanlarınızı zenginleştirecek tartışmalara girebilirsiniz. Ancak, bazı durumlarda dikkatinizin dağılması söz konusu olabilir. Bu nedenle, planlarınızı iyi organize etmeli ve ayrıntılara dikkat etmelisiniz. Öğrenmeye ve keşfetmeye açık olduğunuz bu zaman diliminde, geçmişte biriktirdiğiniz bilgileri aktif olarak kullanabileceksiniz. Kısa seyahatler veya yolculuklar, zihninizi dinlendirebilir ve yeni deneyimler sunabilir. Unutmayın, meraklı ruhunuz her zaman sizi yeni fırsatlara yönlendirebilir. Duygularınızı ifade etmekte ve başkalarıyla bağ kurmakta tutkulu olacaksınız; bu, insanlarla olan ilişkilerinizi güçlendirdiği kadar, kendi içsel yolculuğunuza da katkı sağlar. Unutmayın, esnekliğiniz ve adaptasyon yeteneğiniz bugün büyük bir avantaj oluşturacak, bu da sizi birçok karmaşadan çekip çıkarabilir. Gökyüzündeki etkileşimlerin boğucu hissettirebilecek, ama sonuçları yaşamınızı dönüştürecek kadar etkili olacak.
Duygusal derinliklerinle yüzleşebileceğin bir gün. İçsel huzurunu sağlamak için yalnız kalmayı tercih edebilirsin. Aile ve sevdiklerinle geçireceğin zaman, ruhsal olarak kendini yenilemeni sağlayacak. Duygusal ihtiyaçlarını göz ardı etmemek, ilişkilerine olumlu yansıyacak. İçindeki şefkat ve yardımlaşma duygusu, çevrendekilere ilham verebilir. Ayrıca, kendini ifade ederken daha cesur olman gereken anlar yaşayabilirsin. Yenilikler peşindeyken, geçmişten gelen anıların seni etkileyebilir. Dengeyi sağlamak adına geçmişle barışmalısın. Maddi konularda dikkatli olmalısın, ani kararlar almaktan kaçınmalısın.
Kendini sahnede parlayan bir yıldız gibi hissedeceksin, bu da cesaret ve güven gerektiren fırsatları karşına çıkarabilir. Yaratıcılığın doruk noktasında olacak, ilhamın akışına kapılabilirsin. Ancak, dikkat etmen gereken nokta, egonun seni baskılar altında bırakmasına izin vermemek. Sosyal çevrendeki ilişkilerde eşitlik sağladığın sürece, arkadaşlarınla olan bağların güçlenecek. Sevgiyi ve takdiri dolu dolu hissetme şansına sahip olacaksın. Özgüvenin yüksek; bu, karşına çıkan zorlukları aşmanı kolaylaştıracak. Kendinle dış dünyayı bir denge içinde tutabilmelisin. Bu dönemde doğru kararlar almak, sana uzun vadede fayda sağlayacak. Unutma ki, kalbinin ve aklının sesine kulak vermek, seni hayalini gerçekleştirmeye bir adım daha yaklaştıracak.
Bugün detaylara olan dikkatiniz öne çıkıyor; küçük işlerde bile belirgin bir titizlikle hareket edeceksiniz. Belki küçük bir düzenleme ya da organizasyon yapma isteği duymakta olabilirsiniz. Bazı konularda eleştirel yaklaşma eğiliminiz artabilir; bu durum, iletişimde sınırları zorlamanıza neden olabilir. Duygularınızı ifade etmekte zorlanırsanız, içsel sakinliğinizi korumak için derin nefes almayı ihmal etmeyin. Sosyal ilişkilerinizde samimiyet arayışında olacaksınız; güven duyduğunuz insanlarla zaman geçirebilmek için planlar yapabilirsiniz. Sağlık konularına yönelik daha dikkatli ve özenli olma konusunda kendinizi motive edebilirsiniz; belki yeni bir egzersiz programına başlamak için uygun bir zaman. Her şeyin yoluna gireceğine dair duyduğunuz inanç, sizi hem güçlü kılacak hem de çevrenizdekilere destek olmanızı sağlayacaktır.
Huzur arayışın bugün daha fazla belirgin hale gelebilir. Sosyal ortamlarda bulunma isteği artıyor. İlişkilerde dengeleri korumak için elinden geleni yaparken, bazı çevrelerde uyum sağlamakta zorlanabilirsin. İçsel huzurunu bulmak adına yalnız kalmak isteyebilirsin. Bu dönem, güzellik ve estetik konularına yönelmek için uygun. Sanatsal yeteneklerini sergileme fırsatı bulabilirsin. Kendine karşı nazik ol ve sevdiğin şeylere yönelmek için fırsatları değerlendirmeyi unutma. Akşam saatlerinde samimi paylaşımlar, seni daha iyi hissettirecek. Duygularını ifade etme fırsatlarını kaçırmaman faydalı olabilir.
Duygusal derinlikler ve gizli hisler, bugün ön planda. İçsel dönüşümler söz konusu, kendini yeniden keşfetme ihtiyacı doğabilir. Başkalarının düşüncelerinden çok, kendi iç sesine odaklanmakta fayda var. Güçlü sezgilerinle, karanlık açılara ışık tutabilirsin. İletişimlerde samimiyet, gerilimleri azaltacak. İlişkilerdeki tutku ve bağlılık, yüzeye çıkabilir; duygusal bağların kuvvetleniyor. Bir şeyi geride bırakma veya yeni bir başlangıç yapma konusunda cesur olabilirsin. Finansal konularda dikkatli olmalı, neye yatırım yaptığını iyice tartmalısın. Sürprizler ve beklenmedik değişimlere hazırlıklı ol; bu, yeni fırsatlar doğurabilir. Kendi iç dünyanda barış sağlamak, ruhsal ve bedensel sağlığına iyi gelecektir. Gözlemlerini derinleştir ve hislerine güven, doğru yönü bulmana yardımcı olacak. Sosyal çevrende bazı kişilerle derin ve anlamlı bağlantılar kurabilirsin. Kendini ifade etmekten çekinme; sana iyi gelen insanlarla bir araya gelmek, ruhunu besleyecek.
Bugün enerjin yüksek, yeni deneyimlere açık olmanın tam zamanı. Seyahat etme isteğin artabilir; belki de kısa bir yolculuk yapma fırsatını değerlendirebilirsen. Sosyal çevrenle bağlantı kurmak, özellikle ilginç insanlarla tanışmak için harika bir gün. İçinde birikmiş düşünceler var, bunları paylaşmak için cesaret bulabilirsin.Çalışmalarında daha yaratıcı ve özgür bir yaklaşım benimseyebilirsin, bu da seni daha verimli kılabilir. Aşk hayatında ise sürprizler kapıda; belki de beklemediğin biri, kalbini çalabilir. Kendine güven ve içsel sesini dinle, tüm bunlar seni daha ileriye götürecek. Kendini ifade etme biçiminde farklılıklara açık ol. Bu süreçte hem kendine hem de çevrendekilere ilham verebilirsin. Merak duygun, yeni kapılar açar.
Planlarında bir değişiklik yapma ihtiyacı hissedebilirsin. Bugün, uzun vadeli hedeflerine odaklanmak ve onlara ulaşmak için gerekli adımları atman gereken bir dönemdesin. İş ve kariyer odaklı düşüncelerle dolup taşarken, duygusal tarafını ihmal etmemek önemli. Ailevi ilişkilerde daha şefkatli ve anlayışlı olmaya özen göster. Esneklik göstermek, bu dönemde karşılaşabileceğin zorlukların üstesinden gelmene yardımcı olacak. Yaratıcılığını kullanmak için harika bir zaman; içindeki sanatsal yönü ortaya çıkarabilirsin. Gizli kalmış yeteneklerini sergilemekten çekinme. Sosyal çevrende yapacağın bir konuşma, yeni fırsatların kapısını aralayabilir. Sağlığınla ilgili konulara dikkat etmeyi unutma; spor yapma isteğin artabilir. Kendine olan güvenini pekiştirirken, başkalarının görüşlerine de kulak vermek faydalı olacak. Başarıya ulaşmak için gereken kararlılık ve disiplin seninle.
Bugün, yenilikçi fikirlerin ve özgür ruhun ön plana çıkıyor. Sıradanlıktan uzaklaşma arzusu, çevrendeki insanlarla olan etkileşimlerini canlandırabilir. Düşüncelerini cesurca ifade etmek, seni beklediğin ilgiyi çekmeye yaklaştırıyor. İnovatif projelere yönelmek ve toplumsal konularda söz sahibi olmak için harika bir zaman. Arkadaş çevrendeki bazı kişilerle görüş alışverişin, daha önce fark etmediğin perspektifleri açığa çıkarabilir. Duygusal anlamda ise, içsel huzurunu sağlamak için yalnız kalmak isteyebilirsin. Dokunsal deneyimler sana iyi gelecek; doğayla zaman geçirmek veya sanatsal bir hobi ile uğraşmak ruhunu besleyecek. Unutma, özgürlük arayışın, kendi benzersizliğini bulmana yardımcı olacak.
Hayal gücünün zirveye çıkacağı, içsel derinliklerine dalma arzusuyla dolu bir gün. Duyguların yoğunluğu seni etkileyecek, bu nedenle sanatsal yönlerini keşfetmek veya ruhsal pratiklerle meşgul olmak için harika bir zaman. Sevdiklerinle olan ilişkilerin ön plana çıkacak; onlara karşı duyduğun bağlılık ve şefkat, aranızdaki bağı daha da güçlendirebilir. Bir dost veya aile üyesiyle derin bir sohbet gerçekleştirebilirsin, bu da aranızdaki bağı derinleştirecek. Önündeki zorluklar karşısında sezgilerin güçlü olacak; iç sesine kulak vermen, doğru kararlar almanı sağlayacak. Kendini ifade etme biçiminde bir değişim hissedebilirsin, yeniliklere açık ol. Ancak, aşırı duygusal tepkiler vermekten kaçınmalısın. İçsel huzurunu sağlamak adına yalnız kalabileceğin anlara ihtiyacın var. Sonuç olarak, ruhsal ve duygusal derinlikler seni bekliyor, bu yolculukta kendini bulabilirsin.
1
2
3
4
5
6
