Alin Taşcıyan yazdı: ‘Fatma Girik ortak belleğimiz’

Alin Taşcıyan yazdı: ‘Fatma Girik ortak belleğimiz’

Fatma Girik’in ortak belleğimizde yer etmesinin asıl nedeni filmlerde rol alması olmasına rağmen yaşarken de en az tartışılan yanı oyunculuğu oldu.

Alin Taşcıyan yazdı: 'Fatma Girik ortak belleğimiz'

Yeşilçam sinemasıyla özdeşleşen yıldızlardan biri olan ancak çok yönlü kişiliğiyle siyaset ve medya alanlarında da kariyer yapan Fatma Girik geride ışıklı bir iz bıraktı. Fatma Girik’in ortak belleğimizde yer etmesinin asıl nedeni filmlerde rol alması olmasına rağmen yaşarken de en az tartışılan yanı oyunculuğu oldu. Yıldızlara hayran olunur, elbette. Ancak cinsiyetçilik en çok bu alanda hissedilir, kadınların fiziksel güzelliği ön plana çıkarılır, performansları değil. Görünüşleri değerlendirilir, birinin diğerinden farkı fiziksel nitelikleriyle anlatılır…

Yeşilçam sinemasının Türkiye’deki izleyiciler için özel bir yeri olmasına rağmen özellikle kadına yaklaşımının ne kadar sorunlu olduğu ortadadır. Erkek egemen düzenin baskın olduğu popüler sinema standartlarının da ötesine geçerek kadın protagonisti güzel, namuslu, fedakâr, evlat, eş, ana olarak kategorize eder. Sevdiği erkeğe, eşine, oğluna, oğullarına, onların amacına, mülküne, şerefine kendini feda edendir kadın… Ama Fatma Girik gözlerinin güzelliği yüzünden cömertçe kullanılan yakın planları başta olmak üzere bir şekilde kadrajdan kurtulup izleyiciyi kendi gücüne ve gerçekliğine inandıran bir enerji yayar. Öyle büyük bir tutkuyla icra ederdi ki mesleğini, canlandırdığı karaktere inanır, filmin basmakalıplığından birkaç saniye için bile olsa kurtulur, izleyiciyi de inandırırdı… Gözleriyle, bakışlarıyla oynadığı gibi beden dilini ustalıkla dönüştürürdü. Koştuğunda gerçekten koşar, köylü kadın gibi koşardı! Tırmanır, sıçrar, tüfeği kavrar, tokadı güzel alır, güzel de saldırırdı hasmına.

CESUR OYUNCU…

Birçok starın oynamaktan çekineceği karakterleri, örneğin Kambur’daki gibi bir kifoz hastasını da canlandırdı. Metin Erksan’ın döneminden hiç beklenmeyen Hamlet uyarlaması İntikam Meleği’nde Hamlet’i canlandıran birkaç kadın oyuncudan biri olarak tarihe geçti. Bedensel dönüşümden hiç korkmayan, gerektiğinde saçını kazıtan bir oyuncu olarak star sisteminin sınırlarını zorladı.

Londra’da doğup Hollywood’da çalışsa belki Elizabeth Taylor olur, Kızgın Damdaki Kedi’de oynardı… Bilemedin Lee Remick olurdu, Otto Preminger ona Anatomy of Murder’da rol verirdi…

GELENEKLER…

Eğitimi bir yana bırakın, daha hiçbir hayat deneyimi olmadan, çocuk yaşta kendilerini setlerde bulan kuşaktan bir yıldız Fatma Girik. İstanbul’un bir mahallesinde, yoksul ya da orta halli bir ailenin çocuğu olarak adım attıkları sinemada henüz hiç adım atmadıkları kırsal kesimin geleneklerine kurban oldular! Birer yemeni birer şalvarla köylü kadın rolüne bürünüp tarlada çalıştılar. Henüz tatmadıkları aşkların en marazilerini yaşayıp  onları istismar eden erkeklerin cefasını çektiler. Daha kadınlıklarının bilincine varmadan kadının simgesi haline geldiler koca bir ülke için!

Maddi olanaksızlıklar nedeniyle ortaöğrenimini tamamlayamadan annesiyle setlerde figüranlık yapmaya giden Fatma Girik’in başına gelen tam da buydu. İstanbul’da muhitinden sadece film setlerine gitmek için çıkmış bu kız çocuğu öyle yetenekliydi ki o dönemin hızla yazılan, hızla çekilen filmlerinde bir çift güzel göz olmaktan öteye geçti de Yeşilçam’ın yıldızlarından biri haline geldi.

Ne ağlattılar o gözleri! Ağalar göz koydu, sevdiğine kavuşamadı, çocuğu olmadı, tecavüze uğradı, dayak yedi, kendini astı, vurdu, uçurumlardan düştü… Bugün de hâlâ kadınların önünde sallandırılan o ilmeği en az iki kez boynuna geçirdiğini gördük. Kendini vurdu Büyük Yemin’de, bebeğini beşiğinden kapan kartalla mücadele edip kayalıklardan yuvarlandı Boş Beşik’te, şiddetin her türlüsünü gördü erkeklerden…

DOĞAL OYUNCULUK

Feodaliteyi zalim ağalara ve onların zulmüne isyan eden yiğitlere indirgeyen, kadını da âşık, fedakâr, namusu için ölmeye hazır, çocuğu olmazsa kendini eksik hisseden güzeller olarak betimleyen bir sinemanın içinden ışıldadı. Fatma Girik’in o kendiliğinden geliştirdiği doğal oyunculuğunda öyle bir ışıltı vardır ki bugün kadını güçlendirme, kadına güç kazandırma diye ifade edilen kavramı içgüdüsel olarak buldu. Senaryo ve yönetmenler fırsat tanıdığında hemen ortaya çıkardı. Toprak Ana’da mesela… Toprağı sürer, tarlada da evde de var gücüyle çalışır, emeğin değerini bilir, ağaya direnir, kocasını da direnmesi için yüreklendirir…. Duygu Sağıroğlu’nun senaryosu ve Memduh Ün’ün mizanseni Fatma Girik’in bitmek bilmeyen çilekeş köylü kadın rollerini sanki biraz revize etmeye çalışır… Yıl 1973’tür ve 1957’den beri kamera önünde olan Fatma Girik’in star kimliğine uygun bir karakter yazılmıştır.

BİRÇOK FARKLI KARAKTERİ CANLANDIRDI

Yeşilçam’da star için senaryo yazıldığı bir gerçektir, ama o senaryolar yine eril dil ve bakışla sınırlanır ve kadınlar değil erkeklerdir kahraman olan… Fatma Girik’e özellikle yüzüne pek yakışan geleneksel ve tarihi kostümler giyeceği filmlerde rol verilir. Ama Keşanlı Ali Destanı’nda adeta bir İtalyan filminden çıkmış gibidir! Kameranın ardında Atıf Yılmaz’ın varlığı hemen kendini belli eder. Fatma Girik bu filmde bir karakterin dönüşümünü yansıtma olacağı bulur. Zilha’yı Sineklidağ’dan sosyeteye geçişini Haldun Taner’in metnindeki toplumsal eleştiri çerçevesinde başarıyla canlandırır.

Fatma Girik farklı karakterleri canlandırmadaki cesaretinin yanı sıra çoğu starın tercih etmeyeceği biçimde yaşından büyük karakterleri oynadı. Kendisiyle aynı yaşta ya da birkaç yaş küçük oyuncuların annesini oynadı defalarca… Memduh Ün’ün Büyük Yemin’inde kendisinden beş yaş büyük Cüneyt Arkın’ın önce eşini sonra oğlunu canlandırdı. Kerem ile Aslı’yı canlandırdıkları, Leyla olup Mecnun ettiği Kadir İnanır’ın annesi oldu Ana Ocağı’nda! Girik, Yeşilçam usulü yaşlandırma makyajıyla yani sadece saçların beyazlatılmasıyla beyazperdede sık sık göründü. Bu konuda hiç kompleks yapmazdı. Gözü yaşlı, eli silahlı, çilekeş ana olmaktan çekinmezdi.

ERKEK FATMA…

Hiç hoşlanmadığı halde üzerine yapışan Erkek Fatma lakabını Ülkü Erakalın’ın bir filminden kaptı, Şoför Nebahat’ı da hakkıyla canlandırdı. Oysa bu filmlerden çok, Şişli Belediye Başkanı iken yaptığı icraatten, Söz Fato’da adlı televizyon programındaki tavırlarından dolayı sadece erkeklere yakıştırılan mertlik kavramından yola çıkarak benimsedi Türkiye halkı bu lakabı. Güzelliğine ve çekiciliğine filmlerden aşina oldukları bir oyuncunun bir anda gücü eline almasından uğradıkları şaşkınlığa, film sektöründe hak savunuculuğuna, siyasi eylemlere katılmasına, bilfiil belediye başkanlığı yapmasına alışık olmayan cinsiyetçi bir toplumun iltifatıydı Erkek Fatma / Fato lakabı… Kişiliği gibi oyunculuğu da kalıplara sığmadı, ne bu lakabı kabullendi ne başka toplumsal normları… Filmlerdeki o kurban rollerini aşıp birden bir güç dalgası yaratabilmesi de ondaki içtenliğin, doğallığın ve engel tanımazlığın bir dışavurumuydu.

Sosyal Medyada Paylaşın:

Düşüncelerinizi bizimle paylaşırmısınız ?

  • Koç
  • Boğa
  • İkizler
  • Yengeç
  • Aslan
  • Başak
  • Terazi
  • Akrep
  • Yay
  • Oğlak
  • Kova
  • Balık
KOÇ BURCU YORUMU

Bugün, içsel enerjin yüksek ve çevrendekilere liderlik etme isteği içerisinde olabilirsin. Eğlenceli faaliyetlere katılmak ve yeni insanlarla tanışmak için mükemmel bir zaman. Cesaretin, seni zorlandığın durumların üstesinden gelmekte güçlendirecek. Ancak, düşünmeden hareket etmemeye dikkat et, aceleci kararlar alabilir ve sonradan pişman olabilirsin. İlişkilerinde açık ve dürüst olman, başkalarıyla olan bağlarını güçlendirecek. Hayatındaki değişimlere karşı açık ol. Taze bir bakış açısı, yeni fırsatların kapısını aralayabilir. Enerjini doğru yönlendirmek, gününü daha verimli geçirmeni sağlayacak. Kendinle barışık ol ve iç sesini dinle!

BOĞA BURCU YORUMU

Bugün kendinizi oldukça kararlı ve güçlü hissedeceksiniz. İçsel huzurunuz, çevrenizdekilere de yansıyacak. Maddi konularda beklenmedik fırsatlarla karşılaşabilirsiniz; akıllıca değerlendirmek önemli. İlişkilerde ise sıcak ve samimi bir iletişim kurma isteği ön plana çıkacak. Sevdiğiniz insanlarla vakit geçirebilir, kalp bağlarını daha da derinleştirebilirsiniz. Kendinize odaklanmak, ruhsal anlamda güçlenmenizi sağlayacak. Sanat ya da yaratıcılıkla ilgili bir aktivite, sizde yeni kapılar açabilir. Duygusal derinliklere inme isteğiniz, bazı görünmez engellerle karşılaşmanıza neden olabilir; bu nedenle iç sesinizi dinlemekte fayda var. Kendinize güvenin ve akışa bırakın.

İKİZLER BURCU YORUMU

sık sık fikir değiştirme eğiliminde olabilirsin. Bu, bazı insanlarla anlaşmazlıklara yol açabilir. Hislerini ifade ederken daha dikkatli ve ölçülü olman, iletişimdeki dengenin korunmasına yardımcı olur. Aşk hayatında sürprizler kapıda; belirsizliklerin üstesinden gelmek için açık sözlü olman faydalı olabilir. Kendini ifade etmekten çekinme, bu sayede duygusal bağları güçlendirebilirsin. Genel olarak, yaratıcılığını ortaya koymak için mükemmel bir dönemdesin, bu fırsatı değerlendirmek için papatya tarlasında koşuyor gibi hisset.

YENGEÇ BURCU YORUMU

Duygusal derinlikler, bugünlerde içsel bir yolculuğa çıkmanıza olanak tanıyor. Sevdiklerinizle olan bağlarınızı güçlendirmek, ruhsal tatmin sağlayacak. Anlık duygusal dalgalanmalar yaşayabilirsiniz; bu, geçmiş anılarınızı yüzeye çıkarabilir. Kendinize nazik davranmayı unutmayın. Evle ilgili konular, belki küçük bir yeniden düzenleme veya bakım, bugünkü enerjinizle uyumlu. Daha önce ertelediğiniz projelere yönelmek, yaratıcılığınızı harekete geçirebilir. Başkalarının ihtiyaçlarına duyarlılığınız, sizi doğal bir destek noktası haline getirecek. Unutmayın, duygusal dengenizi korumak, başkalarına sunacağınız yardımların kalitesini artırır. İçsel sesinize kulak vermek, bugünün en büyük öğretisi olabilir.

ASLAN BURCU YORUMU

Bugün enerjinin zirveye ulaştığı bir gün. Kendini daha yaratıcı ve heyecanlı hissediyorsun. İçinde fırtınalar kopan bir tutku var, bu da seni cesur adımlar atmaya itebilir. Sözlerin ve fikirlerin başkaları üzerinde etkili olabilir; bu yüzden düşüncelerini açıkça ifade etmekten çekinme. Sosyal hayatında ilgi odağı olabileceğin durumlar ortaya çıkacak. Yakın arkadaşlarınla yapacağın sohbetler, seni derinlemesine düşündürebilir. Beklenmedik sürprizlerle karşılaşabilirsin, bu da seni daha da heyecanlandıracak. Fakat dikkat et, aşırı kendine güven kalabalığın içinde kaybolmana neden olabilir. İçsel sesine kulak ver; kendi sınırlarını aşmakla birlikte, başkalarının duygularına da saygı göster. Bugün tüm renklerin bir araya geldiği bir tablo gibi; yüreğinle hissederek bu tabloyu yaratabilirsin. Unutma, senin cesaretin ve kararlılığın, başarılarının temel taşı olacak.

BAŞAK BURCU YORUMU

Detaylara verdiğin önemi göz önünde bulundurursak, bu gün hassasiyetin biraz artabilir. Karşılaştığın durumları incelemek ve analiz etmek için harika bir zihin açıklığına sahip olabilirsin. Ancak, mükemmeliyetçi yapın seni bazı gereksiz kaygılara sürükleyebilir. İş yerinde veya günlük yaşamda bir şeyleri düzeltme isteğin, etrafındaki insanların duygularını göz ardı etme riskini doğurabilir. Uzun zamandır üzerinde düşündüğün projelerde yapıcı adımlar atma fırsatın doğabilir. Kendine karşı nazik olmayı unutma, bu günde içsel huzurunu sağlamak için biraz durup nefes almak faydalı olabilir. Sosyal ilişkilerinde samimiyete önem ver, bir arkadaşınla veya sevdiğin birisiyle derin bir sohbet, bağlılığınızı artırabilir. Unutma, içsel dengeni bulmak, çevrendeki karmaşayı daha iyi yönetmene yardımcı olacaktır.

TERAZİ BURCU YORUMU

Bugün sosyal ilişkilerin ve iletişim becerilerinin ön planda olduğu bir gün. Çevrendeki insanlarla kuracağın diyaloglar, sana yeni fırsatlar ve projeler sunabilir. Duygusal denge arayışında, kendini ifade etme yollarını keşfetmekte fayda var. Özellikle sanatsal veya estetik konulara yönelmek, içsel huzurunu artırabilir. Ancak, başkalarının düşüncelerine fazla odaklanma riski taşıyabilirsin; kendi isteklerini de göz önünde bulundurmalısın. Kendini rahat hissettiğin ortamlara yönelmek, ruh halini olumlu yönde etkileyecek. Kendi sınırlarını korumayı unutmadan, sevgi ve anlayış dolu bir gün geçirebilirsin.

AKREP BURCU YORUMU

Sırların derinliğine inmeyi seven bir ruh halindesin. Duygusal yoğunluk, seni bazı kararlara yönlendirebilir. Bugün içsel hislerinle hareket etmen, daha fazla netlik sağlayacak. Kendini yeniden keşfetme fırsatların var; unutulmuş tutkuların, hayallerin ve isteklerin için zaman ayırabilirsin. İletişim kurarken sezgilerine güven, başkalarının niyetlerini anlamakta özel bir yeteneğin var. Duygusal bağların güçlenebilir, samimi paylaşımlar yapma ihtiyacı hissedebilirsin. Ancak, geçmişle yüzleşmekten çekinmemelisin; bu, sana büyük bir liberasyon getirebilir. Basit durumların karmaşık hale gelmesine izin verme; olayları olduğu gibi kabul etmek, seni daha huzurlu kılabilir. Bugün, içsel gücünü artıracak anlar yaşamak mümkündür. Sosyal ilişkilerde dikkatli ol; gizli kalmış hislerin dile gelebilir, bu da seni yeni bağlantılara sürükleyebilir. Hakkında düşündüğün değişim ve dönüşüm yolunda emin adımlarla ilerleyebilirsin.

YAY BURCU YORUMU

Yeni başlangıçlara ve maceralara açık bir ruh hali içindesin. İçsel özgürlüğün ve keşfetme arzun seni heyecan verici fırsatlara yönlendirebilir. Yakın çevrenden bazı kişilere ilham katabilir, anlayış ve destek sunarak onların da kendi potansiyellerini keşfetmelerine yardımcı olabilirsin. Sosyal ilişkilerdeki sıcaklığın, seni çekici kılacak ve insanları etrafında toplamana yardımcı olacaktır. Duygusal derinliklere inmeye hazır olabilirsin, bu da bazen beklenmedik yüzleşmelere neden olabilir. Ancak, bu durumlarla başa çıkma yeteneğin, ruhsal ve zihinsel olarak senden bekleneni aşma şansı sunar. Kendini ifade etmeye yönelik fırsatları kaçırmamalısın; yazılı ya da sanatsal projelere yönelerek içsel sesini daha güçlü bir şekilde duyurabilirsin. Sınırlarını zorlamaktan çekinme, bu süreç sana büyüme ve gelişme şansı sağlayacak.

OĞLAK BURCU YORUMU

Kararlılığın ve disiplini, seni hedeflerine bir adım daha yaklaştıracak. Bugün, sorumluluklarını yerine getirirken içsel bir tatmin duygusu bulacaksın. İş ortamında, otorite figürleriyle olan ilişkilerin özel bir önem taşıyacak; saygı ve güven, işbirliğinizi güçlendirecek. İş projelerine olan yaklaşımında yenilikçi fikirlerinle fark yaratabilirsin. Kişisel yaşamında yakın ilişkilerde ise, samimi iletişimler kurmak sana iyi gelecek. Sevgi dolu anların yanı sıra, geçmişle olan hesaplaşmalarını yapma fırsatın olacak; bu, sana ruhsal bir hafiflik getirecek. Duygusal zekânı kullanarak çatışmalardan kaçınabilir, daha derin bir anlayış geliştirebilirsin. Sağlığına dikkat et, bedenine gereken özeni göster. Günün sonunda, huzurlu bir ruh hali seni bekliyor.

KOVA BURCU YORUMU

Bugün, içindeki yenilik ve özgürlük arzusunun daha da belirginleşeceği bir gün. Sanat ve yaratıcılık alanında yeni fikirler aklını meşgul edebilir. Farklı düşünme yeteneğinle çevrendekileri etkilemek için harika bir zaman. Sosyal çevrende güçlü bağlantılar kurma fırsatı var; insanlarla derin ve anlamlı sohbetler yapabilirsin. Toplumsal konulardaki duyarlılığın ön plana çıkıyor, bu sebeple adalet ve eşitlik için bir şeyler yapmak isteyebilirsin. Kendini ifade etme şeklin, başkalarına ilham verebilir. Yine de, kişisel alanına saygı duyan insanlarla zaman geçirmek, içsel huzurunu artırman için önemli olacak. Belki biraz yalnız kalmak, düşüncelerini toparlaman için gerekli olabilir. Kendi değerlerine sadık kalmayı unutma; bu dönemde içsel rehberliğine güvenmek, seni doğru yöne yönlendirecek.

BALIK BURCU YORUMU

Duygusal derinliğin ve sezgisel yeteneklerinin ön planda olacağı bir gün. İçsel hislerin, çevrendeki olaylara karşı daha duyarlı olmanı sağlayacak. Etrafındaki insanlarla kuracağın bağlantılarda merhametin ve empatin çok önemli bir rol oynayacak. Sanatsal ve yaratıcı yönlerin, ilham verici projelere yönelmeni teşvik ederken, ruhsal olarak da kendini yenileyebilirsin. Ancak, sınırlarını korumayı unutma; başkalarının duygularına fazla kaptırmak, kendi duygusal dengenini sarsabilir. Yeni bağlantılara açılmak, sosyal çevreni genişletmek için güzel fırsatlar bulacaksın. Kendini ifade etmekte zorlanıyorsan, sakin bir ortamda yalnız kalmak, düşüncelerini netleştirmene yardımcı olabilir. Kendi ihtiyaçlarını anlamak ve onlara saygı göstermek, bu geçiş döneminde önemli. Unutma, hayallerini gerçeğe dönüştürmek için doğru zaman ve ortamı bulmak da önemli bir adımdır.

  • ÇOK OKUNAN
  • YENİ
  • YORUM