1
“Ortalık yeterince karışık ve bulanık. Gerçeklerle söylentileri harmanlayarak yapılan yorumlarla havayı daha fazla bulandırmamaya özen gösterin lütfen”. Bu sözler, Cannes Festivali sanat yönetmeni Thierry Frémaux’nun, ciddi medya organlarına dostça ilettiği önerilerin özeti.
Tozun dumana karışmasının gerisinde, kimi radikal çevrelerin belirli konuları saplantı haline getirip, sosyal medya aracılığıyla yarısı dolu her bardakta fırtına koparma alışkanlığı; başka bir deyişle, etki ve izlenirlik arttırma yarışında öne geçmek için, yalan-yanlış haberlerle, içten pazarlıklı yorumlar yapmaktan çekinmeyen sorumsuzluğu yatmakta…
Dünya basını da, bu polemiklere her ne kadar profesyonel etik değerler çerçevesinden bakmaya çalışsa da, zaman zaman önüne konulan tuzaklara düşüp gerçeklerden uzaklaşabiliyor…
16-27 Mayıs tarihleri arasında yapılacak olan 76. Cannes Festivali ana seçkileri geçen hafta açıklandıktan hemen sonra, beklenen filmlerden bazılarının listelerde yer almaması, her yıl bu konuda gözlemlenen doğal düş kırıklığından çok farklı noktalara odaklandı. Bazı yönetmenlerin festivale davet edilmemiş olması, genellikle sanatsal tercihler ya da farklı baskı gruplarına karşı denge kurma çabalarıyla açıklanıp eleştirilirken; bu kez, kamuoyu tarafından doğru bulunan, hatta gerekli görülen “ahlaki” ve “hukuki” nitelikli nedenlere bağlanmakta, eleştirilmekte ya da onaylanmaktaydı…
Bu gelişme, 15 yıl önce gündeme gelen ve 2017’de alevlenen #metoo hareketinin, sinema dünyasını derinden etkilemeyi sürdürdüğünün yeni bir kanıtı olarak ta görülebilir. Filmleri seçkilerde yer almadığı için polemiklere malzeme olan üç yönetmen de, [alfabetik sıralamaya göre Woody Allen (1935), Catherine Corsini (1956) ve Roman Polanski (1933)] cinsel sömürü, taciz, sette şiddet, usulsüzlük ve hakaret gibi nedenlerle suçlanan adlar olarak öne çıkmaktalar…
Öncelikle altını çizmemiz gereken bir nokta var : Bu tür polemiklerin çoğaldığı, farklı baskıların giderek arttığı küresel ortamda, temel kadın hakları konusunda elde edilen ciddi kazanımlar yanında, sansür olgusunun değişik renk ve biçimlere bürünerek sinsi adımlarla ilerlemesinin içerdiği tehlikeler de gözardı edilmemeli.
Thierry Frémaux, “Roman Polanski’nin filmi henüz tamamlanmadığı için aday değildi; festival komitesi bir iş kopyası bile izlemedi” derken, temelde gerçekleri çarpıtmamaya özen göstermenin önemini vurguluyor. Ardından, “Woddy Allen’in seçki dışı kalmasının nedenleri, hakkındaki suçlamalarla katiyen ilişkili değildir” açıklamasıyla, usta yönetmenin Paris’te, Fransız oyuncularla Fransızca çektiği bu filmi gördüklerini, ancak seçici kurul yeterince güçlü bulmadığı için, yarışmaya almak ya da yarışma dışı açılış filmi olarak programlamak istemediklerini açıkça dile getiriyordu. Ayrıca, basın toplantısında altını çizdiği gibi, bugünkü ortamda, filmden çok Woddy Allen’le ilgili söylentilerin öne çıkmasına zemin hazırlamak ta istememişlerdi…
Ne diyelim? Woddy Allen, keşke Paris’te değil de, gelip Türkiye’de çekseydi son olacağını ilan ettiği bu ellinci filmini… Herkes kârlı çıkardı! Geçenlerde, “evlatlık alacağınız yetim kızlarla ilişki kurmak vaciptir” türünden bir kutsal izin çıkarılmıştı ya, işte ondan yararlanarak bir güzel aklanıp paklanmış olurdu! Bizler de, New York’lu entelektüel musevi tarzı mizahın ustası yönetmenin filmini, maruz kaldığı suçlamaların ışığı altında değil de, karanlık salonların özgürlükçü loşluğunda izleyerek, beğenip beğenmeyeceğimize kendimiz karar verirdik…
Benzer suçlamalara hedef olan üçüncü ad, Korsika kökenli Fransız kadın yönetmen Catherine Corsini’nin durumu daha da karmaşık. Festival yönetimi “Le retour” (Dönüş) adlı filmini beğenerek Corsini’yi bu yıl da “Altın Palmiye” yarışına davet etmek istiyor, hatta bunu basın açıklamasından bir gün önce yönetmene telefonla bildiriyordu. Ancak, film setindeki bazı (suçlananların yalanladığı ama soruşturması yürütülen) olaylara ilişkin şikayetler nedeniyle, festival yönetimi son anda kararını askıya aldığını, kendine zaman tanıyıp durumu yeniden değerlendirdikten sonra vereceği nihai kararı önümüzdeki haftalarda duyuracağını açıklıyordu.
Bu kararın sonuçta olumlu olacağı düşünülürken, Fransız Sinema Merkezi’nin (CNC), 16 yaşından küçük oyuncuların yer aldığı cinsellik içeren sahnelerin çekimi için gerekli olan özel ön iznin alınmamış olması nedeniyle, çekilen söz konusu sahne filmde kullanılmamış bile olsa, yapımcıya verilen 580 bin avroluk desteğin geri çekildiğini duyurması, ibreyi olumsuz yöne çeviriveriyordu…
Bu konumda, üç gün önce örtüsü açılan festival afişi gerisindeki incelikli simgeler daha da önem kazanmakta.
Öncelikle, Alain Cavalier gibi özgün bir yaratıcı yönetmenin adının öne çıkması, sanat sinemasına verilen önemi vurguluyor. Senaryoyu, “La chamade” adlı romanın yazarı Françoise Sagan ile yönetmenin birlikte kaleme almış olmaları, sinema-edebiyat işbirliğinin önemini vurgularken; filmin sadece Fransız sinemasının değil, dünya sinemasının kabuk değiştirdiği önemli bir dönemde, 1960’larda çekilmiş olması da ayrıca dikkati çekiyor.
En önemli simge, ana plandaki büyük oyuncu Catherine Deuneuve’ün, sanatçı kimliği yanında, toplumsal kişiliği ve kimi angaje tavırlarıyla da öne çıkıyor olması. Kendi kuşağının en uzun soluklu, en istikrarlı figürü olan yıldız oyuncunun, özellikle kadın hakları konusunda ucuz kışkırtıcılıktan ve moda akımlardan uzak duran, sayıca az ama etkili çıkışlarından ikisini anımsamanın tam zamanı :
Deuneuve, 1971 yılında, kürtaj yasağının kaldırılması için çağrı yapan ve kendilerinin de kanunlara aykırı olarak kürtaj yaptırmak zorunda kaldıklarını açıklayan 343 aydın ve sanatçı kadınla birlikte, büyük yankılar getiren bir metni imzalıyordu. Fransız kadınlar, çocuk aldırma özgürlüğüne, ancak dört yıl sonra onaylanan bir kanun değişikliği sayesinde kavuşacaklardı…
Aralık 2017’de, kimsenin beklemediği bir girişimle, feminizmin erkek düşmanlığı olmaması gerektigini savunan, aşağıda özetini okuyacağınız uzun bir bildirinin altına imza atan 100 kadın sanatçı, yazar ve aydın arasında yer alması, uluslararası düzeydeki tanınmışlığı nedeniyle radikal feministlerin hışımlarını üzerine çekmesi sonucunu doğuracaktı…
“… Cinsel özgürlük için kaçınılmaz olan rahatsız etme özgürlüğünü savunuyoruz. Bugün, cinsel dürtünün, doğası gereği vahşi ve saldırgan olduğunun yeterince bilincindeyiz; ancak, cinsel saldırıyla beceriksiz tavlama girişimlerini birbirinden ayıracak kadar da öngörülüyüz… ”
Bu türden haberlere ve polemiklere festival boyunca bir daha değinmeyeceğime söz vermeden önce, izin verin de, işin kolayına kaçarak, sosyal medya ağzıyla bir öneride bulunayım : Kadın bedeninin film ve festival afişlerinde yaklaşık yüz yıldır sömürülüyor olmasını haklı olarak protesto etmek için, kadın yönetmen odaklı bir festivalin afişine, pazuları dolgun, kasları sert sevimli küresel kahramanımız Rambo-Rocky’nin olabildiğince kışkırtıcı yarı çıplak bir görüntüsü neden konulmasın ki? Olsa olsa, kara mizah dozu yüksek, uyarıcı, dolayısıyla da yapıcı küçük bir kışkırtıcılık örneği olur…
Evet, “sapla samanı ayırmaya büyük özen göstermeliyiz” diyenlerin safında yer almak gerekiyor bugün.
Sinemayı bahane ederek başka sorunları, küçük hesaplaşmaları gündeme getirme fırsatçılığı, en hafifinden sinema sanatına kötülük etmektir. Cadı kazanları altına ateş sürmek ise, tehlikeli yangınlara gebedir!
Herhangi bir sanat yapıtıyla, onu yaratan sanatçının kişiliğindeki şu ya da bu saplantıyı, herhangi bir zayıflığı, hatta suç eğilimini aynı düzeyde tutamayız, tutmamalıyız.
Yoksa, kitap yakan, heykel kıran, film yasaklayan tehlikeli zihniyetlere giden yollara taş döşemiş oluruz…
Bugün enerjin yüksek, etrafındaki insanların ilgisini çekmeyi başaracaksın. Kararlılığın ve cesaretin, karşılaştığın zorlukların üstesinden gelmene yardımcı olacak. Aşk alanında yeni gelişmeler mümkün; kalbinin sesine kulak ver. İş hayatında ise inisiyatif almak, projelerini bir adım öne taşıyabilir. Sosyal davetlerde daha fazla yer alarak yeni bağlantılar kurma fırsatı bulabilirsin. Ancak dikkatli ol; öfke ve sabırsızlık bazı iletişim sorunlarına yol açabilir. Eğer sakin kalmayı başarabilirsen, bu süreçte kendini kanıtlayabilir ve hedeflerine bir adım daha yaklaşabilirsin. İçsel düşüncelerinle yüzleşmek, kişisel gelişimine katkı sağlayacak. Kendine güven ve hayallerinin peşinden koş!
Bugün sosyal etkileşimler ön planda. Konuşma yeteneğinle çevrendekileri etkileyebilirsin, bilgi alışverişi yaptıkça kendini daha enerjik hissedeceksin. Farklı bakış açılarına açık olman, yeni keşifler yapmanda yardımcı olacak. İçinde bulunduğun durumlarla ilgili düşüncelerini paylaşma ihtiyacı duyabilirsin; bu, ilişkilerin derinleşmesine yol açabilir. Aynı zamanda, düşüncelerinle yaratıcı projelerde yenilikçi yaklaşımlar geliştirmeye açık olmalısın. Kısa seyahatler veya iletişim yoluyla yeni insanlarla tanışmak, sana ilham verecek. İçsel merakın ve öğrenme isteğin gün boyunca seni yönlendirecek. Unutma ki, anlık değişimler ve sürprizler, günün renklerini daha canlı kılabilir.
Duygusal yoğunlukların artacağı bir gün. İçsel huzurun, sevgi dolu ilişkiler içinde bulacağın destekle güçlenecek. Ailevi bağların, geçmişle yüzleşmek ve anıları tazelemek için harika bir zemin sunuyor. Aynı zamanda, kendini ifade etme konusunda cesur adımlar atabileceğin bir dönemdesin. Kalbini dinlediğinde, aslında neye ihtiyaç duyduğunu daha iyi anlayabilirsin. İş veya kariyer alanında farklı fırsatlar kapını çalabilir; sezgilerine güvenerek değerlendirmelisin. Unutma, kendine gösterdiğin naz ve şefkat, diğerlerine de yansıyarak etrafındaki atmosferi olumlu bir şekilde etkileyecek. Dinlenmek ve kendine zaman ayırmak da oldukça önemli. Karar alma süreçlerinde aceleci davranmamaya özen göstererek, içsel sesini dinlemen faydalı olacak.
Bugün, içindeki yaratıcı potansiyeli daha fazla keşfetmek için mükemmel bir zaman. Göz alıcı fikirler havada uçuşuyor ve bu da seni başkalarına ilham verme konusunda güçlü kılacak. Sosyal ilişkilerde dikkatli olman gerekebilir; bazen nemariz ve dominant tavırların, sevdiklerinle aranda yanlış anlaşılmalara yol açabilir. Duygusal olarak derin bir bağ kurmak istediğin bir kişiyle karşılaşabilirsin; bu, içindeki romantizmi uyandıracak. Ayrıca, sağlık alanında kendine biraz daha fazla dikkat etmelisin. Enerjini yükseltmek için spor yapmayı veya doğada vakit geçirmeyi deneyebilirsin. Bugün, kendini ifade etme konusundaki cesaretin ve kararlılığın, sana sürpriz kapılar açabilir. Unutma, kendi potansiyelini fark etmek ve onu kullanmak, başarıya giden yolda en önemli adım.
Gününüzde detaylara odaklanma isteğiniz artacak. Karşılaştığınız sorunların üstesinden gelmek için mantıklı ve pratik bir yaklaşım benimseyeceksiniz. İş yerinde veya eğitim hayatında dikkatli olmalı, her ayrıntıyı gözden kaçırmamaya gayret etmelisiniz. Eleştiriler alabilir, fakat bunları yapıcı bir şekilde değerlendirip kendinizi geliştirmek için fırsat olarak göreceksiniz. Sağlığınıza dikkat etmeli, bedeninize iyi gelen alışkanlıklar edinebilirsiniz. Sosyal hayatınızda ise arkadaşlarınızdan destek alarak rahatlayacak ve moral bulacaksınız. Gün sonunda, tüm çabalarınızın karşılığını almanın huzurunu taşıyacaksınız.
Dengede kalma arayışın bu dönemde belirginleşecek. İlişkilerde uyum ve denge sağlamak için biraz daha fazla çaba sarf etmen gerekebilir. Sosyal ortamlarda karşılaşacağın insanlarla derin ve anlamlı etkileşimler yaşama şansın var. Yeni bağlar kurmak isteyebilir, ancak mevcut ilişkilerini de gözden geçirmek isteyebilirsin. Estetik ve güzellik kavramları yine seni cezbetmeye başlayacak; belki de bir değişim yapmak, görünümünde küçük dokunuşlar yaratmak isteyebilirsin. İçsel huzuru bulmak için doğayla vakit geçirmek, sanatla ilgilenmek veya meditasyon yapmak faydalı olacaktır. Sezginin güçleneceği bir gün; içsel sesine kulak vermek önemli. İş veya finansal konularda, aceleci kararlar almak yerine daha dikkatli düşünmen gerekebilir. Gökyüzündeki enerjiler, her şeyin denge içinde ilerlemesini sağlıyor; fırsatları değerlendirirken dikkatli olmalısın.
Derin duyguların ve gizli düşüncelerin yüzeye çıktığı bir gün. İçsel bir keşif yapma arzusu hissedebilirsin. Eski ilişkiler, belki de yarım kalan konuşmalar gündeme gelebilir. Samimi ve derin bağlar kurma isteği içindesin. Sosyal ortamlarda ilgi odağı olabilirsin; insanlar senin karizmandan etkilenebilir. Ancak, saklamak istediğin bazı duyguları tetiklenebilir. Empati ve anlayış, bu konuyu aşmanda yardımcı olacak. Cesur kararlar almak için iyi bir zaman; ne istediklerini netleştirmek, ilerlemeni hızlandırabilir. Bazen karanlık düşüncelere dalabilirsin, ama bunları olumlu bir dönüşüme dönüştürmek için bir fırsat olarak gör. Hayatın akışına güvenmeye devam et; dönüşüm sürecinde kendini bulmak için harika bir yolculuk başlamak üzere.
Bugün, kendinizi açık ve özgür hissetmek isteyeceksiniz. Yeni deneyimlere olan merakınız artacak, keşif arzunuz sizi tanıdık alanların dışına itecektir. Kişisel gelişim için önemli fırsatların kapıda olduğunu hissedebilirsiniz. Sosyal çevrenizle iletişim kurarken cesur olmalısınız; arkadaşlarınızdan alacağınız destek, sizi cesaretlendirecek.Duygusal açıdan, kalbiniz birden fazla yönüyle kendini ifade etme ihtiyacı duyabilir. Sevdiklerinizle yapacağınız derin sohbetler, ilişkilerinizi güçlendirecek. Ancak, biraz sabırlı olmanızda fayda var; duygusal dalgalanmalar geçici olacak. Yenilikçi fikirlerinizi paylaşmak için ideal bir gün, potansiyel fırsatlar ortaya çıkabilir. Hobilerinize zaman ayırmak, ruh halinizi olumlu yönde etkileyecektir.Finansal konularda dikkatli olmanız gereken bir dönemdesiniz. Harcamalarınızı kontrol altında tutmak, gereksiz risklerden kaçınmanızı sağlayacaktır. Gelecek ile ilgili planlarınızı hayata geçirmek için sağlam adımlar atmalısınız. Unutmayın, doğru zamanlama ve hazırlık her şeydir. Kendi iç sesinize güvenin; bugün kararlılığınız, hedeflerinize ulaşmanızı sağlayacak.
Kariyer konusunda adımlar atma zamanı. Hedeflerin üstünde yoğunlaşmak, başarıya giden yolda atılacak sağlam adımlar için güç verecek. İş ortamında ortaya çıkan fırsatları değerlendirme cesaretine sahip olacaksın. Finansal konularda ihtiyatlı olman gerekebilir; gereksiz harcamalardan kaçınmalısın. Aile içindeki ilişkilerini güçlendirme isteği, seni duygusal açıdan tatmin edecek ve sevgi dolu anların kapısını aralayacak. Sağlığa dikkat etmek, bedenine iyi gelmeyen alışkanlıklardan uzak durmak önemli. Gün boyunca kararlı ve disiplinli tutumun, zorlukların üstesinden gelmende yardımcı olacak. İlerlemek için gerekli olan sabrı ve özveriyi gösterebileceksin. Kendi ihtiyaçlarını göz önünde bulundurmayı unutmamalısın.
Bugün, özgürlük ve bireyselliğinize dair derin bir arzu hissediyorsunuz. Başkalarıyla olan ilişkilerde sınırlarınızı koruma isteği ağır basabilir. Sürükleyici ve ilham verici bir gün, sosyal ortamlar yeni bağlantılar kurmak için fırsatlar sunabilir. Özellikle sanatsal yönlerinizi serbest bırakacak aktiviteler, içinizdeki yaratıcı enerjiyi keşfetmeniz için itici bir güç olacaktır. Gruplar içinde liderlik rolü üstlenmekten çekinmemelisiniz, ancak başkalarının fikirlerine de açık kalmak işbirliği sürecini güçlendirebilir. Duygusal olarak, kendi iç dünyanıza dönmek ve düşüncelerinizi netleştirmek için zaman ayırmak faydalı olur. Sezgilerinizin güçlü olduğu bir dönemdesiniz; içgüdülerinizi dinleyin ve fırsatları değerlendirin. İnsanlarla olan iletişiminizde samimi ve içten olmanız, ilişkilerinize derinlik katacak. Kendinizi ifade etme biçiminiz, çevrenizdekilerin dikkatini çekecektir.
Bugün hayal gücünün ve sezginin ön planda olduğu bir gün. Kreatif projelere yönelmek, içsel dünyanı keşfetmek için harika bir zaman. Duygusal derinliklere inmek, başkalarına karşı daha empatik olmak ve ilişkilerde duygusal bağları kuvvetlendirmek için fırsatlar sunulacak. Ayrıca, ruhsal veya maddi konularda yapılacak yatırımlar ise ileride fayda sağlayabilir. Kendinle barış içinde olmak, dingin bir zihinle hareket etmek ön plana çıkıyor. Başkalarını dinlemek ve onların duygularını anlamak bugün daha da kolaylaşacak. İçsel huzuru bulma arzusu, seni farklı bir boyuta taşıyabilir. Doğaya ya da su kenarına çıkmak, ruhsal dengeni bulmana yardım edecek. Yaratıcılığını serbest bırak ve akışa kapıl. Unutma, sezgilerin bugün rehberin olacak.
