Türk öykücülüğünün ustalarından, toplumcu gerçekçi yazının ve 1950 kuşağının yaşayan en önemli temsilcisi, Türkiye Yazarlar Sendikası (TYS) Başkanı Adnan Özyalçıner 90 yaşında. Sanat anat yaşamının 70. yılını kutluyor. Sanat yaşamının da 70. yılını kutlayan Özyalçıner için doğum günü olan 18 Şubat’ta Everest Yayınları bir kutlama düzenledi. Saadet Özen ve Ömer Erdem’in kolaylaştırıcılığını yaptığı söyleşi ve Nazlı Eray, Zülfü Livaneli, Ahmet Büke, Arlin Çiçekçi gibi yazarların video mesajla katıldığı kutlamadan sonra Özyalçıner ile yaşamı, edebiyatı ve TYS’yi konuştuk.
Yazmak yaşamak demek bir bakıma. Yaşadıklarınla hesaplaşmak. Kendinle, yaşananlarla, yaşatılanlarla. Ben öykülerle anlatmak istedim olanları. Bana, topluma. Kendimi ayırmadan, birlikte. Yaşadıklarımızın 70 yılını siyasal, ekonomik, toplumsal, yaşamsal boyutlarıyla öyküledim. Tanıklık mı ettim, tarih mi düştüm, bilemem. Bildiğim, istediğim, özlediğim tek şey: İnsanın insan gibi yaşayabileceği bir toplum düzeni.
Yaşadığımın tüm baskı düzenlerini… Demokrat Parti iktidarının baskıcı ikliminden, 12 Mart’a, 1980 darbesine, 2000 sonrasında bugünü de saran, yaşamakta olduğumuz tüm baskı düzenlerini… Tüm bu baskı dönemleri beni derinden etkiledi, yazınsal açıdan öykülerimi de etkiledi.
Edebiyatımızda yazınsal değerin yerini reklam değeri almış durumda. İnsandan, toplumsal yaşamdan kopuk bir serüven edebiyatı sürüyor, sürdürülüyor sanki.
Günümüzde genç yazarlar, kuşaklar boyu gelişen/geliştirilen edebiyatımızdan habersizler. Okurlar da öyle. Gündelik, marka bir edebiyat sürüyor. Geçmişinden kopuk. Yaşam ve toplum gerçeğine odaklandıkça edebiyatın gereği yükselir. Edebiyatın geçmiş değerleriyle bağları kurdukça gününe de geleceğe de damgasını vurabilir yazarlar. Usta çırak ilişkisinden geçtim, günümüz yazarlarının kendi aralarında bir iletişimleri yok. Şimdi gençler, “İhtiyar işte, konuşuyor” derlerse de inanmayın. Biz 1950 kuşağı yazarları arasında üçümüz, Kemal Özer, Erdal Öz ve ben, birbirimizden ayrılmazdık. Gün boyu aramızda yaşamla edebiyatı, özelliklerini konuşup tartıştığımız gibi mektuplaşarak da bu yaşamsal ve sanatsal düşünce alışverişimizi sürdürdük.
Can Yayınları’ndan çıkan “Arkadaş Mektupları” buna tanıktır. Çıkardığımız dergilerde, sonradan ünlenecek olan birçok yazarın ilk ürünlerini yayımlayarak el verdik. “a dergisi”nde Fahrettin Cüreklibatur adıyla Cüneyt Arkın’ın öykülerini yayımladık. “Yeni a dergisi”nde Işıl Zeynegül adıyla Işıl Özgentürk’ün kısa bir oyunu, Aysel Gülercan adıyla Aysel Özakın’ı, Hasan Kıyafet’i, Çetin Öner’in ilk öykülerini, Rıza Zelyut’un ilk yazısını, İsmail Uyaroğlu’nun şiiri yayımlandı. “Yazko Edebiyat”ta Ayşe Kulin, Cafer Hergünsel’in öykülerini yayımladım. TRT Öykü Ödülü Birinciliği’nin kazanan Ümit Kaftancıoğlu ve Osman Şahin ile Cumhuriyet’te yapılmış ilk -belki de tek- röportaj benimdir.
Usta bellediğim yazarlar da oldu. Orhan Kemal, Sait Faik Abasıyanık, Haldun Taner ve kitaplarının yasağı kalktıktan sonra okuyabildiğim Sabahattin Ali…
TYS 50 yıldır örgütlü bir mücadele veriyor. Kuruluşu, 1971 muhtırasının baskıcı dönemin sırasında yazarlar hapse atılıp işkenceden geçerken, kitaplar toplatılırken, insan hak ve özgürlükleri çiğnenirken 1974 yılında gerçekleşti. Amacımız, tam bir söz ve yazı özgürlüğünün yaşama geçmesi ve korunması için her türlü yasal mücadeleyi yürütmek, hukuki, sosyal, kültürel, ekonomik temel hak ve özgürlükleri korumak, saptamak, geliştirmektir. 50 yıl etkinlikleri içinde edebiyat matinelerini canlandırarak baskılara karşı kültürel bir karşı koyuş sağlamak istedik. İlki, Dünya Öykü Günü dolayısıyla öykü okumalarıyla geçti. Matineler, Kadıköy Barış Manço Kültür Merkezi’nde 15.00-17.00 arasında 21 Mart’ta, Dünya Şiir Günü, 18 Nisan’da çocuk edebiyatı, 6 Mayıs’ta emek şiirleri, 4 Haziran’da Nâzım Hikmet, Orhan Kemal, Hasan İzzettin Dinamo, Ahmed Arif’in şiir ve öyküleriyle sürecek. Ayrıca bir edebiyat şenliği, şiir ve müzik gösterisi yapmayı da düşünüyoruz.
İnsanın insana kulluğunun olmadığı, sömürüsüz, savaşsız bir düzen. Uygarlığı kendi elleriyle yaratan emekçi halkın, yarattığı uygarlığın güzellikleriyle zenginliklerini paylaşabileceği bir kardeşlik düzeni.
Son dönemlerde yazarlarda sendikayla iletişim kurma, ilişkide olma konusunda bir gelişme var. Genç yazarlar da sendikaya üye olmak için başvurularını sürdürüyor.
Genç yazarları üye yapma çabamız sürüyor. Çeşitli kentlerdeki temsilciliklerimiz bu konuda çalışıyor. Ayrıca daha genç grupları sendika çeperinde sendika dostları ve edebiyat dostları olarak toplamayı da düşünüyoruz.
Gün, cesaretin ve kararlılığının ön planda olduğu bir zamanı işaret ediyor. Yeniliklere açık olman, seni beklenmedik fırsatlarla karşılaştırabilir. Enerjini doğru yönlendirdiğinde, projelerinin hız kazandığını göreceksin. İletişim konusunda daha açık ve net olman, ilişkilerini güçlendirebilir. Özgüvenin artarken, bu durum çevrendeki insanları da olumlu şekilde etkileyebilir. Kendine güvenerek adımlar atmak, seni hedeflerine bir adım daha yaklaştıracak. Duygusal ilişkilerde ise dikkatli olmalısın; isteklerini net bir şekilde ifade etmen, yanlış anlamaların önüne geçebilir. Bugün, içsel gücünün farkına varmayı, yeniliklere açık olmayı ve çevrene karşı duyarlı kalmayı gerektiriyor.
Bugün, içsel huzurunu bulma ve ritmini koruma arzusu yüksek. Maddi konulara karşı duyduğun hassasiyet, seni düşündürmeye yönlendirecek. Yakın ilişkilerde, derin bir anlayış ve sabır geliştirebilirsin. Etrafındaki insanların ihtiyaçlarını anlamaya yönelik kararlılığın, alabildiğine takdir toplayacak. İş veya projelerde daha fazla kararlılık göstererek, hedeflerine ulaşma yolunda önemli adımlar atıyorsun. Kendine dair yeni keşifler yapabilir, dışa vurduğun yaratıcılık sayesinde yeni fırsatlar elde edebilirsin. Akşam saatlerinde, sevgi dolu anlar yaşayarak ruhunu besleyen faaliyetlerde bulunmak sana iyi gelecek. Bunu ihmal etmemelisin!
Bugün düşündüklerinizi açıkça ifade etme gereği hissedeceksiniz. Zihninizde dönen fikirler, enerjinizi yükseltecek ve çevrenizle daha iyi iletişim kurmanıza yardımcı olacak. Sosyal aktivitelere katılmak, yeni insanlarla tanışmak ve ufuklarınızı genişletmek için harika bir zaman. Meraklı ruhunuz, öğrenmeye ve keşfetmeye yönelik bir ivme kazanmanızı sağlayacak. Ancak, bazı karşılaşmalarda yüzeysel diyaloglardan kaçınmaya özen göstermelisiniz; derinliğe inen sohbetler, zihninizin sınırlarını zorlayacaktır. İçsel bir huzur arayışında olacaksınız, bu süreçte kendinize biraz zaman ayırmayı unutmayın. Gözlem gücünüzün arttığı bu dönemde, insanları ve olayları farklı bir bakış açısıyla değerlendirmek, size yeni perspektifler sunabilir. Unutmayın, etrafınızdaki enerji, üzerinde güçlü bir etki bırakacak.
Duygusal ve içe dönük bir gün. Kendinizi korumak, sevdiklerinizle vakit geçirmek ve ev ortamınızı düzenlemek isteyebilirsiniz. Anlık krizlere karşı hazırlıklı olun. Ailevi ilişkilerdeki olası gerginlikler veya yanlış anlamalar canınızı sıkabilir. Ancak, empati ve anlayışla yaklaşmak, sorunları kolayca çözmenizi sağlayacak. İçsel huzurunuzu bulmak için meditasyon ya da doğal ortamlarda zaman geçirmek iyi gelebilir. Kariyer alanında ise, üzerinizde birikmiş sorumluluklar göz önüne çıkabilir; önceliklerinizi belirleyerek hareket etmelisiniz. Duygusal derinliklerinizle yüzleşmek, kişisel gelişiminiz için faydalı olabilir. Kalbinizi açmaya ve kendinizi ifade etmeye çalışın. Daha pozitife yönelmek, ruh halinizi yükseltecektir.
Bugün, enerjinizin oldukça yüksek olduğu bir dönemdesiniz. Yaratıcılığınızla şekillendirebileceğiniz projelere adım atmak için harika bir zaman. Kendinizi ifade etmenin yollarını ararken, başkalarına da ilham kaynağı olabilirsiniz. İkna kabiliyetinizle sosyal ortamda dikkatleri üzerinize çekmekte zorlanmayacaksınız. Özel ilişkilerde samimiyet ve derinlik arayışınız, sizden beklenmedik duygusal paylaşım gerektirebilir.Kendinizi güçlü hissettiğiniz bu dönemde, hedeflerinize odaklanmak sizi daha da ileriye taşıyacak. Aşk hayatında tutku dolu anlar sizi bekliyor, partnerinizle iletişim kurarken içtenliğinizi koruyun. Sağlığınıza yönelik dikkat etmeniz gereken küçük detaylar, sizi daha enerjik hissettirebilir. Fırsatları değerlendirirken aşırı cesaret göstermektense, durumları analiz etmeye de zaman ayırmalısınız. İlerlemelerinizde sabırlı ve kararlı olduğunuz sürece, başarı kapıları aralanacak.
Bugün detaylara olan gözlemin ve organizasyon becerilerin parlayacak. Gün içerisinde iş veya kişisel projelerdeki küçük ayrıntılara odaklanarak, mükemmel sonuçlar elde etme şansın var. Üzerinde çalıştığın bir konuya dair bir farkındalık seni şaşırtabilir. Belki de bir çözüm ya da yeni bir bakış açısı, seni ilerlemeye teşvik edecek. Kendine güvenin artarken, başkalarına da yardım etme isteğin yükselebilir. Sosyal ilişkilerde, insanları analiz etme yeteneğin sayesinde, karşıt görüşleri daha iyi anlayabilir ve bu sayede arabuluculuk yapacak pozisyonda olabilirsin. Ancak, eleştirel düşünme alışkanlığından uzaklaşmamaya dikkat et. Kendini başkalarıyla kıyaslamadan, kendi standartlarını belirleyerek ilerlemek en iyisi. Sağlık konusunda, vücudunun sinyallerini dikkate almak önemli olacak. Küçük bir rahatsızlık ya da yorgunluk hissi, dinlenmen gerektiğini gösteriyor. Doğa yürüyüşleri ya da meditasyon gibi rahatlatıcı aktivitelerle enerjini yeniden kazanabilirsin. Ev ve aile hayatında, düzenleme ya da temizleme ihtiyacı duyabilirsin. Bu tür görevler, zihnini rahatlatacak ve stresini azaltacak. Unutma, dış çevrendeki düzen, içsel huzurunu da yansıtır.
Bugün sosyal etkileşimlerin ön planda olacağı bir gün. Arkadaş çevren ile olan ilişkilerini derinleştirmek için harika fırsatlar ortaya çıkacaktır. Yeni insanlarla tanışmak, fikir alışverişinde bulunmak ve farklı bakış açıları ile zenginleşmek ruhunu canlandıracak. Şu an içsel dengeyi sağlamak önemli; bu yüzden kendine zaman ayırmayı unutmamalısın. İlişkilerde uyum arayışın, karşındaki kişilerin kalbini kazanmanı sağlayacak. Yüzeysel geçiştirmeler yerine duygusal derinliklere inmeye çalış; duygularını ifade etmekten çekinme. Aşk hayatında da heyecan verici gelişmeler söz konusu; sürpriz romantik anlar seni bekliyor. Kendine güvenmen gereken bir dönemdesin; içsel huzurunu bulmak için meditasyon veya doğa yürüyüşleri yapabilirsin. Bugün için plan yaparken, esnek olmayı ihmal etme. Bazen en güzel anlar, plansız olanlarda gizlidir. Yaratıcılığını ortaya koymak ve kendini ifade etmek için harika bir fırsat.
Bugün derin düşüncelere dalma ve içsel sorgulamalar yapma zamanın. Gizli duyguların yüzeye çıkabilir; onları kucaklamak ve sağlıklı bir şekilde ifade etmek önem kazanıyor. Başkalarıyla olan ilişkilerinde samimi ve dürüst olman, bağlarını güçlendirebilir. Sezgilerin oldukça güçlü; senin için doğru olanı seçmekte yardımcı olacaklar. Aynı zamanda yaratıcı projelerine odaklanmak için harika bir gün. İçsel motivasyonun artabilir, ilham alacağın yeni yollar keşfedebilirsin. Duygusal derinliğin etrafındaki insanlara da etki edecek, bu da sosyal ilişkilerine yenilik katacak. Ancak zaman zaman karamsar düşüncelere kapılabilirsin, bu noktada kendine nazik olmayı unutma. Geçmişle yüzleşmek, seni ileriye taşıyacak dersler sunabilir. Bugün kendine olan güvenin tazelenebilir; hislerinin peşinden gitmekten korkma.
Bugün maceracı ruhun ön planda. Yeni deneyimlere açık olmalısın; keşifler yaparak önemli içgörüler elde edebilirsin. Sosyal çevrenle iletişimindeki samimiyet, ilişkilerini güçlendirecek. Eğitim veya seyahat fırsatları gündeme gelebilir; bu konuda cesaretini topla. İçsel huzur ve mental denge bulmak için ruhsal ve zihinsel aktiviteler faydalı olacak. Akşam saatlerinde sevdiklerinle geçireceğin keyifli anlar, içsel mutluluğunu artıracak. Unutma, sezgilerin bugün seni doğru yönlendirebilir; kalbine kulak ver.
Duygusal ve mantıklı yanlarınız arasında bir denge kurma zamanı. Kariyer hırslarınız ve kişisel hedefleriniz konusunda kararlı adımlar atabilirsiniz. İlişkilerde kendinizi ifade etme gereksinimi artıyor; bu nedenle sevdiklerinizle duygusal bir bağ kurmak için cesur olmalısınız. Yapıcı eleştiriler alabilir ve bu eleştirileri değerlendirerek kendinizi geliştirme fırsatı bulabilirsiniz. Sakin ve sabırlı bir tutum, her türlü zorluğun üstesinden gelmenizde yardımcı olacak. Özellikle maddi konularda, plan yapmaya ve bütçenizi gözden geçirmeye yönelik bir eğilim içindesiniz. Sağlığınıza dikkat edin, küçük rahatsızlıklar gününüzü etkileyebilir. İçsel huzurunuzu sağlamak için doğayla iç içe zaman geçirmeye özen gösterin; bu, stresle başa çıkmanıza yardımcı olabilir.
Bugün, düşüncelerinde ve iletişiminde özgürlük arayışın ön planda olacak. Zihnindeki yenilikçi fikirler, çevrendekilere ilham verebilir. Sosyal ilişkilerin güçlenirken, ortak projelerdeki işbirliklerin verimli hale gelebilir. Ani gelişmelere açık ol, sürpriz fırsatlar karşına çıkabilir. Müdahil olman gereken bir durumla karşılaşabilirsin; bu durum, toplumsal konularda etkili bir ses olmanı sağlayabilir. İçsel dünyandaki değişiklikler, yaratıcılığını artıracak, bu da seni sanat veya hobi alanlarında yeni deneyimlere yönlendirebilir. Kendini geliştirmek adına yeni kitaplar okumak veya ilginç insanlarla tanışmak için harika bir gün. Unutma, bağımsızlığın ve özgünlüğün bu dönem senin en büyük güçlü yanların olacak.
Duygularınızın yoğunlaştığı, sezgilerinizin güçlendiği bir dönemdesiniz. İçsel dünyanıza daha fazla yönelmek, kişisel gelişiminizde önemli bir adım atmanızı sağlayabilir. Sanat ve yaratıcılıkla ilgili projelere odaklanmak, sizi besleyebilir ve ilham verebilir. Sevdiklerinizle derin sohbetler gerçekleştirmek, aradaki bağı güçlendirebilir. Ancak, dikkat etmeniz gereken bir diğer nokta; sınırlarınızı korumak. Başkalarının isteklerine aşırı duyarlı olmaktan kaçınmalı ve kendi ihtiyaçlarınıza öncelik vermelisiniz. Akşam saatlerinde sosyal etkileşimler ve sürpriz davetler gündeme gelebilir; bu fırsatları değerlendirin. Ayrıca, hayal gücünüzü kullanarak yeni hedefler belirlemek için mükemmel bir zaman. Unutmayın, ruhunuzun çağrısına kulak vermek ve içsel dengeyi sağlamak, başarıya giden yolda kilit rol oynayacaktır.