Ferhan Şensoy, kocaman bir dünya demek benim gibi bir tiyatro sevdalısı için. Ferhan Şensoy, bir tiyatro okulu demek benim gibi öğrenciliği hiç bitmeyen oyuncular için. Ferhan Şensoy, aklımızdan geçen ama bir türlü dile getiremediklerimizi cesurca sahneden söyleyen duyarlı bir sanatçı demek ülkesini seven her yurttaş için. Ferhan Şensoy, bu ülkede var olan ve adaleti savunan, durmadan yazan, sürekli üreten kocaman bir yürek demek, ülkenin aydınlık yanı için…
Pandeminin başından beri Bodrum Yalıkavak’taki köy evinde yaşayan usta sanatçıyı arayıp “Konuşalım mı” diye sorduğumda, “Olur” dedi buruk bir sesle. “İyi misiniz” diye sorduğumda ise “Ülkem gibi” dedi ve ekledi: “Yazıyorum, yazıyorum… Kitaplarımı bitirmem lazım.”
Yazıyorum dediğinde sevindim çünkü umudunu kaybetmemişti ve tam tersi umut olmaya devam ediyordu yazarak.
Ülkenin koronavirusten sonra en büyük derdinin ülkeyi yönetenler olduğunu söyleyen Ferhan Şensoy ile Ortaoyuncular’ı, tiyatronun gidişatını, kaybettiği dostlarını ve yeni projelerini konuştuk.
– Sizin iyi bir takipçiniz, filmlerinizi izlemiş ve tüm oyunlarınızı seyretmiş iyi bir tiyatro seyircisi olarak bir yıldır tiyatroya gidemediğim için mutsuzum. Hayatı tiyatro ve yazmak olan siz, tiyatronuzu, sahnede olmayı ne çok özlemişsinizdir. Duygu ve düşüncelerinizi merak ediyorum.
Pazar günü sokağa çıkmak yasak! Kitap yazmak yasak değil. Perde açamamak elbette üzüyor beni, sahneye çıkmayı özledim. Bunun dışında eve kapanmakla ilgili bir sorunum yok. Son yıllarda sokağa çıkmayı da unuttum, çıkasım yok! Gördüğüm şeyler beni mutsuz ediyor. Geriş’e evimize çekildik. Benim boş durmak gibi bir durumum olamaz. Masamın üstü kitap olmayı bekleyen dosyalarla dolu. Bin yıl yaşayacak değilim. Her yazarın ardında bıraktığı bitmemiş dosyaları vardır. Ben ölünce eşim Elif’im toparlayacak dosyalarımı.
– Ortaoyuncular’ın bu yıl 41. yılı, kimler geldi kimler geçti. Gökyüzünden sizi seyreden son yıldız da Rasim Öztekin oldu maalesef. Koskocaman bir hayat Ortaoyuncular ve sizde saklı onca anı. Öztekin ile unutamadığınız bir anınızı bizimle paylaşır mısınız?
Erken göçtü Kavuklu Rasim. Sanki hissetmiş gibi kavuğunu da erken devretti. Kalbiyle ilgili sıkıntıları vardı ama çok dikkat ediyordu kendine. Levent Ünsal’ın kaybını atlatamadan Rasim’in birdenbire göçmesi çok üzdü hepimizi. Say say bitmez anılarımız… Hangisini yazsam diğerine haksızlık! Özgeçmişlerle ilgili bir kitapta anlatılacak Rasim.
– Beyoğlu’nda onlarca tiyatro vardı, hepsi kapandı, sadece Ortaoyuncular kaldı. Hiç geçmişte aklınıza gelir miydi, Beyoğlu’nda bir tane tiyatro kalacağı, sanata bu kadar sansür uygulanacağı, sanatçıların sebepsiz yargılanacağı?
Ben Ayfer Feray Tiyatrosu’ndayken Beyoğlu’nda İstiklal Caddesi üstünde kırk tiyatro vardı. Şimdi sadece Ortaoyuncular var Ses-1885’te. Geçmişte de tiyatro ve genel anlamda sanat birçok baskıyla, sansürle karşılaştı. Benim tiyatrom yakıldı, gece bekçisi hayatını kaybetti. O an orada bulunmaktan başka kabahati yoktu. Korkunç bir şeydi. Yine de işlerin hiçbir dönem bu kadar pespayeleştiğini görmedim. Metin Akpınar’ı gözaltına almak nedir? Müjdat Gezen’i sorgulamak nedir? Bu çaresizliktir, korkudur! Ayıptan da öte ayıptır!
– Neden sanattan bu kadar korkuyorlar?
Korkmamaları için somut bir sebep yok. Sanatçı muhalif olur. Bunu daha önce de söylemiştim; benim dünya görüşümde yandaş sanatçı diye bir kavram olamaz. Ferhangi Şeyler’de sataşmadığım lider yok. Oto-sansür sevmem, sahnede dilimin kemiği yoktur. Yıllarca Özal’a demediğimi bırakmadım. Demirel’e, Deniz Baykal’a… Birçoğu gelip oyun izlediler, gülerek ayrıldılar. Erdal İnönü gizli gizli bilet alıp izlerdi, 500 koruması falan yoktu. İnsanın gelişmişlik düzeyini gösteren önemli unsurlardan biri de kendisiyle ilgili şakalara, eleştirilere karşı tavrıdır. Biz, bugün aşağılık kompleksiyle boğuşan siyasilerle uğraşıyoruz. Muhalefetin her türlüsünden korkuyorlar, muhalif izleyicimiz de buna dahil.
– Yeni mevsime yeni projeleriniz, oyunlarınız var mı?
Levent Ünsal kardeşimizin vefatı dolayısıyla Şahları Da Vururlar’ı oynayamadık. Levent’in yeri doldurulamaz tabii ama bir şekilde oynayacağız Şahları Da Vururlar’ı. Sahnede olur, internet üzerinden olur, bilemiyorum. Maskeli tiyatro fikri beni rahatsız ediyor. Aralıklı oturma düzeni komedinin mantığına aykırı! Dirsek dirseğe oturmazsa gülmez izleyici. Bu kuralı bütün Ortaoyuncular ekibi bilir. Yeni projeleri pandemi süreci belirleyecek. Ortaoyuncular’ın genç bir takımı var, hepsini ben yetiştirdim. Tiyatro müdürümüz bile Nöbetçi Tiyatro’dan. Benim hiç anlamadığım internetsel şeyler yapıyorlar. Ben interfluğ’yum, Elif’le çalışıyorlar. Elif çok deneyimli; 25 yıldır Ortaoyuncular’da. Hem sahnede hem yayınevinde çok sorumluluk üstleniyor. Onlar internet aleyhisselamla uğraşırken ben kitaplarımı yazmakla meşgulüm. Derdeste çıktı, Ferdeste’yi bitirmek üzereyim. Belki sonra üçüncü otobiyografik romana otururum; Nezle Olmuş Dolmakalem!
– Pandemi öncesi tiyatroya büyük ilgi vardı, neredeyse her mahallede küçük oda tiyatroları… Sizinle aynı binada bile gençler tiyatro yapıyordu. Yeni nesil tiyatrocuları nasıl buluyorsunuz?
1970’li yıllarda Beyoğlu’nda bir sürü tiyatro vardı, şimdi Ortaoyuncular var, oynayamıyoruz. Pazar sokağa çıkmak yasak, pazartesi 14.00’te oyna diyorlar. Bu kurallarla tiyatro nasıl yapılacak bilemiyorum. Sürekli söylüyorum; benim başımı kaşıyacak vaktim yok! Sürekli yazı masasında oturduğumdan yürümeyi unuttum. Tiyatroya gideyim, oyun izleyeyim… Buna zamanım yok. Yeni nesil tiyatrocuları tanımıyorum.
Bugün enerjinizin yüksek olacağı bir gün geçirebilirsiniz. Kendinize zaman ayırarak hedeflerinize odaklanabilir ve verimli bir gün geçirebilirsiniz. İletişim konusunda dikkatli olmanızda fayda var, çünkü ani tepkiler verebilirsiniz. İlişkilerinizde ise anlayışlı ve sabırlı olmanız gerekebilir. Keyifli bir gün geçirmenizi dilerim.
Bugün kendinizi duygusal anlamda daha hassas ve kırılgan hissedebilirsiniz. İlişkilerinizde anlayışlı ve sabırlı olmaya özen göstermelisiniz. İş hayatınızda ise hedeflerinize odaklanmalı ve sabırlı bir şekilde ilerlemelisiniz. Kendinize olan güveniniz sayesinde bugün her türlü engeli aşabileceksiniz. Sağlık konusunda ise daha dikkatli olmakta fayda var, beslenmenize dikkat etmenizde fayda var.
Merhaba! Bugün, İkizler burcundaki insanlar iletişim becerilerini kullanarak önemli kararlar alabilirler. Fikirlerinizi açık ve net bir şekilde ifade etmek size olumlu sonuçlar getirebilir. Ayrıca, enerjinizi pozitif ve yapıcı konulara odaklayarak, diğer insanlarla daha iyi ilişkiler geliştirebilirsiniz. Sevdiklerinizle paylaştığınız zamanların keyfini çıkarın ve içsel dengeyi korumaya özen gösterin. İyi bir gün geçirmeniz dileğiyle!
Merhaba! Bugün duygusal olarak oldukça hassas olabilirsiniz. İletişim konularında dikkatli olmanızda fayda var, çünkü yanlış anlaşılmalar ortaya çıkabilir. Yakın ilişkilerde daha anlayışlı ve sabırlı olmak size iyi gelebilir. İçsel huzurunuzu sağlamak için meditasyon veya yoga gibi aktiviteler size iyi gelebilir. Keyifli bir gün geçirmenizi dilerim!
Bugün, sevdiklerinizle keyifli vakit geçireceğiniz bir gün olabilir. İletişiminiz güçlü olacak ve sosyal ilişkilerinizde başarılı adımlar atabileceksiniz. Duygusal anlamda ise kendinize zaman ayırmanız ve içsel dengeyi korumanız önemli olacak. Kendinize güvenin ve hayallerinizi gerçekleştirmek için adımlar atmaktan çekinmeyin. Kalbiniz sizinle konuşuyor, dinlemeyi unutmayın.
Merhaba! Bugün, Başak burcundaki kişiler detaylara daha fazla odaklanabilirler. Mantıklı kararlar almak ve detayları göz ardı etmemek önemli olacaktır. Ayrıca sağlığınıza da dikkat etmenizde fayda var. İyi bir gün geçirmenizi dilerim!
Merhaba! Terazi burcu için bugün sosyal ilişkiler ön planda olabilir. Arkadaşlarınızla bir araya gelmek, yeni insanlarla tanışmak ya da partnerinizle kaliteli zaman geçirmek isteyebilirsiniz. Duygusal dengede kalmaya özen göstermekte fayda var. İş veya kariyerle ilgili konularda da adım atmadan önce düşünmek, faydalı olabilir. Kendinize ve hislerinize zaman ayırmayı unutmayın. Her şeyin daha iyi olacağını unutmayın!
Merhaba! Bugün, duygusal olarak daha hassas olabilir ve başkalarının sözlerine daha çabuk tepki verebilirsiniz. Yaratıcılığınızı ortaya koymak için iyi bir gün olabilir ancak mantıklı kararlar almaya özen göstermelisiniz. İletişimde dengeli olmaya çalışmak önemli olacaktır. Sevdiklerinizle sıkıntı yaşamanız olası, bu yüzden anlayışlı ve sabırlı olmaya gayret edin. Enerjinizi doğru yönlendirdiğiniz takdirde verimli bir gün geçirebilirsiniz. Umarım bugününüz keyifli geçer!
Merhaba! Bugün, özellikle profesyonel hayatınızda hareketli bir gün geçirebilirsiniz. Yaratıcılığınızı kullanarak sorunlara farklı çözümler üretebilir ve dikkat çekebilirsiniz. İş birliklerinde başarılı olabileceğiniz bir gün olabilir. Ancak, ani kararlar vermek yerine detayları dikkatlice incelemenizde fayda var. Ayrıca, sağlığınıza özen göstermeyi ihmal etmeyin. Enerjinizi dengelemek için dinlenmeye de zaman ayırmanız önemli olacaktır.
Merhaba! Bugün Oğlak burcunun insanları için çalışmalarınızda disiplinli ve kararlı bir tutum sergilemeniz gerekebilir. Hedeflerinize odaklanarak adımlarınızı planlı bir şekilde atmanız olumlu sonuçlar elde etmenize yardımcı olacaktır. Aynı zamanda içsel gücünüzü kullanarak karşılaştığınız zorluklarla başa çıkabilir ve sorumluluklarınızı yerine getirebilirsiniz. İyi bir denge kurarak duygusal ve fiziksel sağlığınıza da özen göstermelisiniz.
Tabii ki! Bugün, Kova burcundaki insanlar için sosyal ilişkiler ön planda olabilir. Yenilikçi fikirlerinizi paylaşmak ve grup aktivitelerine katılmak keyifli olabilir. Ancak, ani kararlar verirken dikkatli olmalı ve iletişimde açık ve net olmaya özen göstermelisiniz. Ayrıca, kendinize zaman ayırarak içsel dengeyi sağlamaya çalışın. Keyifli bir gün geçirmeniz dileğiyle!
Merhaba! Balık burcunun günlük yorumu genellikle duygusal derinlikler ve sezgisel hisler üzerine odaklanır. Bugün, ruh halinizin iniş çıkışlar yaşayabileceği bir gün olabilir. Hayal gücünüz güçlü çalışacak, bu da yaratıcı projelere başlayabilmeniz için harika bir fırsat sunacaktır. Ancak, başkalarının ihtiyaçlarına duyarlılığınız nedeniyle kendinizi biraz fazla yıpranmış hissedebilirsiniz. Kendinize zaman ayırmayı unutmayın. İlişkilerde açık iletişim kurmak faydalı olabilir; hislerinizi ifade etmekten çekinmeyin. Bu süreçte, sevdiklerinizle olan bağlarınızı güçlendirmek için fırsatlar yaratabilirsiniz. Unutmayın, içsel dengeyi sağlamak önemlidir.