1
Öğretmen, eski Millî Eğitim Bakanı, Köy Enstitüleri’nin kurucusu Hasan Ali Yücel, 60 yıl önce bugün, 26 Şubat 1961’de hayata veda etti. Cumhuriyet Döneminin, çok yönlü kişiliğe sahip seçkin bir eğitim, kültür ve siyaset insanı olarak kabul edilen ve kurduğu Köy Enstitüleri ile bir ülkenin geleceğini değiştiren Hasan Ali Yücel, ölüm yıldönümünde de unutulmadı.
Peki Hasan Ali Yücel kimdir? İşte 63 yaşındayken hayatını kaybeden Yücel’in hayatı…
Hasan Âli Yücel, 17 Aralık 1897’de İstanbul’da doğdu. Baba tarafından posta nazırı Göreleli Hasan Ali Efendi’nin, anne tarafından ise Japon sularında batan Ertuğrul fırkateyni süvarisi deniz albay Ali Bey’in torunuydu. Babası Ali Rıza Bey, annesi Neyyire Hanım’dı.
Eğitim hayatı sırasıyla Mekteb-i Osmani, Vefa İdadisi, Cağaloğlu Darülmuallimin-i Aliye (Yüksek Öğretmen Okulu) okullarında geçer. 19 Aralık 1922 yılında öğretmenliğe başladı.
Bir grup meslektaşıyla Muallimler Birliği ve Türk Ocağını kurdu. 1924 yılında Kuleli Askeri Lisesine tayin edilen Yücel, burada edebiyat öğretmenliği yaptı. Ve hemen arkasından da İstanbul Erkek lisesi’ne felsefe öğretmeni olarak atandı. 1926’dan itibaren İstanbul Erkek Lisesi’nde felsefe ve içtimaiyat (Sosyoloji) öğretmenliği ile Galatasaray Lisesi malumat-ı vataniye öğretmenliği yaptı. 1927’de sona eren öğretmenlik yıllarında, “Felsefe Elifbası”, “Süri ve Tatbikî Mantık”, Hıfzı Tevfik ve Hamamizade İhsan ile birlikte yazdığı “Türk Edebiyatı Numuneleri” adlı eserlerini yayınladı.
1927 başında, Hasan-Âli, Reşat Şemsettin (Sirer) ile birlikte “Mıntıka Müfettişleri” unvanıyla İstanbul Maarif Emirliğine verildi. Hasan-Âli, 1929 sonunda İkinci Sınıf Maarif Müfettiş Umumiliğine yükseldi ve Maarif Emirlikleri kaldırılınca Maarif Vekaleti Teftiş Kurulu Üyesi oldu. 1930’da Maarif Vekili Cemal Hüsnü (Toray), kendisini araştırma ve inceleme göreviyle Paris’e gönderdi. 1930’un sonunda, geniş bir inceleme ve araştırma dosyasıyla Türkiye’ye döndü.
1936’da bu incelemesini “Fransa’da Kültür İşleri” adıyla yayındı. 1931 yılında bazı inceleme ve denetleme yapmak için Atatürk ile birlikte 3 ay sürecek bir yurt gezisine çıktılar. Söz konusuu denetleme gezisinden bir yıl sonra, dil devrimim doğru temeller üzerinde geliştirmek düşüncesiyle, 12 Temmuz 1932’de Türk Dili Tetkik Cemiyeti kuruldu. Hasan-Âli, Cemiyet’in Etimoloji Kolu Başkanlığına getirildi. 1932 yılında, Hasan-Âli, batıdaki benzerleri örnek alınarak kurulan, öğretim üyeleri yurtdışında okumuş kişilerden oluşan Ankara Gazi Eğitim Enstitüsü’ne müdür olarak atandı.
Hasan-Âli, 1933 yılı sonunda Maarif Vekaleti Orta Tedrisat Umum Müdürlüğü’ne atandı. Bu dönemde, üniversiteye geçişteki önemi nedeniyle liselerde reform düşüncesi üzerine yoğunlaştı. 1934’te Cumhuriyet Halk Partisi’ne dilekçe verdi ve Milletvekili adayı olarak önerildi; İzmir Milletvekili olarak Meclise girdi. 28 Aralık 1938’de, Hasan-Âli Yücel, 41 yaşında iken, Celal Bayar kabinesinde Maarif Vekili oldu. Özellikle Cumhurbaşkanı l.İnönü’nün desteğiyle, yakın çalışma ve dost grubunun katılımıyla büyük bir reform hareketi başlattı ve gerçekleştirdi. Hasan-Âli Yücel, 1945’te, 4-20 Kasım arasında Londra’da toplanan ve 43 ülkenin katıldığı UNESCO toplantısında Türkiye’yi temsil etti.
Yücel’in döneminde, Ankara Fen Fakültesi (1943), İstanbul Teknik Üniversitesi (1944.) ve Ankara Tıp Fakültesi (1945) kuruldu. Dört yıl gibi bir hazırlıktan sonra, 15 Haziran 1946’da 4936 sayılı Üniversiteler Yasası çıkarıldı. Hasan-Âli Yücel, 5 Ağustos 1946’da 7 yıl ve 7 ay sürdürdüğü Millî Eğitim Bakanlığı görevinden istifa etti. İstifasından sonra gazetecilik görevine dönen Yücel, dönemin etkin gazetelerinden Ulus’ta yazılar yayımladı. 1950 yılında hem Ulus gazetesinden hem de CHP’den ayrıldı.
1950-1960 arası bu son dönemde, Cumhuriyet’te “Köşemden” başlığı altında yazılar yazdı, yurtdışı gezilerine çıktı; Kıbrıs ve İngiltere gezilerinden sonra izlenimlerini, düşüncelerini “Kıbrıs Mektupları” ve “İngiltere Mektupları” adıyla yayımladı.
Bir süre (1956’dan itibaren) İş Bankası Yayın İşlerini yönetti, 1960’ta bıraktı. Bu dönemde sağlığı iyice bozulan Yücel 26 Şubat 1961 sabahı, İstanbul’da misafir olarak kaldığı Prof.Dr. Tevfik Sağlam’ın evinde enfarktüs (bir organın kan sızıntısıyla dolması) sebebiyle vefat etti. 2 Mart 1961 tarihinde Cebeci Asrî Mezarlığı’nda toprağa verildi.
Hasan Âli Yücel, şair Can Yücel’in babasıdır. Oğlu şâir Can Yücel, babası için “Hayatta ben en çok babamı sevdim” başlıklı bir şiir yazmıştır.
Üniversite reformu (Ankara Üniversitesi Fen Fakültesi’nin kurulması, Yüksek Mühendis Okulu’nun İTÜ’ye dönüştürülmesi ve Ankara Tıp Fakültesi’nin kurulması), Köy Enstitüleri’nin kurulması, dünya klasiklerinin Türkçeye tercüme edilmesi ve ilk resmî ve telifli Türkçe ansiklopedi olan İnönü Ansiklopedisi’nin ön çalışmaları, hep onun bakanlığı döneminde gerçekleşmiştir. Devlet Konservatuvarının kurulması (20 Mayıs 1940), Türkiye’nin UNESCO’ya girişi onun çabaları sonucunda olmuştur.
ŞİİR
“Dönen Ses”
“Sizin için”
“Dinle Benden”
DÜZYAZI
“Goethe, Bir Dehanın Romanı” (1932)
“Türk Edebiyatına Toplu Bir Bakış” (1932)
“Pazartesi Konuşmaları” (1937)
“İçten Dışa” (1938)
“Türkiye’de Ortaöğretim” (1938)
“Davalar ve Neticeleri” (1950)
“Hürriyete Doğru” (1955)
“İyi Vatandaş İyi İnsan” (1956-1971)
“Kıbrıs Mektupları” (1957)
“Edebiyat Tarihimizden” (1957)
“İngiltere Mektupları” (1958)
“Türkiye’de Maarif” (1959)
“Hürriyet Gene Hürriyet” (1960-1962, 2 cilt)
Bugün, dinamik enerjinle çevrendeki insanları etkilemen kolay olacak. Yeni fırsatlar karşına çıkabilir ve bunları değerlendirme isteği içinde olabilirsin. İçsel motivasyonunun yükselmesi, hedeflerine ulaşabilmek için seni daha kararlı bir hale getirecek. Ancak, başkalarının fikirlerine de açık olmanı öneririm. Fikir alışverişi yaparak, daha geniş bir perspektif elde edebilirsin. İletişimde cesur ol, sosyal çevrende yeni bağlantılar kurmak için harika bir zaman. Önceki tartışmalar ve anlaşmazlıklar, bugün yeniden gündeme gelebilir, bu konular üzerinde yapıcı bir şekilde durmalısın. Aşk konusunda da heyecan verici gelişmeler yaşanabilir; hislerini ifade etmeli ve açık kalmalısın. Kendi ihtiyaçlarına duyarlılığın artacak, bu nedenle iç huzurunu sağlamak için küçük molalar vererek kendine zaman ayırmayı ihmal etme. Enerjini doğru yönlendirdiğin sürece, başarı seninle olacak.
Güçlü ve kararlı bir duruş sergileyebilirsin. İçsel huzur arayışında kendini daha fazla dengelemeye ihtiyaç duyuyorsun. Maddi konularda daha temkinli olmalısın; harcamalarını gözden geçirerek gereksiz masraflardan kaçınmak faydalı olacaktır. İletişim ilişkilerinde ise daha empatik bir yaklaşım benimsemen, ilişkilerini güçlendirecektir. Kendini ifade etmekte zorlandığın anlar olabilir, bu nedenle duygularını yansıtma konusunda dikkatli olmalısın. Aşk hayatında sürpriz bir gelişme yaşanabilir; duygularını paylaşmak, bağlarını kuvvetlendirecektir. Kendine zaman ayırmayı unutma; doğayla olan bağlantın ruhunu besleyecek.
Düşüncelerinde etkileşim ve yaratıcılık ön plana çıkıyor. Zihnindeki karmaşayı düzenleme arzusu artabilir, sezgilerin seninle birlikte güçlü bir şekilde çalışıyor. Çevrendeki insanlarla gerçekleştireceğin sohbetler, yeni fikirlere ve bakış açılarına kapı aralayabilir. Sosyal ilişkilerde bir derinlik ve anlayış bulma ihtiyacı hissedebilirsin. Bu, dostlukların güçlenmesine ve anlam kazanmasına yardımcı olacaktır. Duygusal konularda daha açık ve samimi olman, kalbindeki karmaşayı çözmene yardımcı olacak. Özellikle sanatsal yönlerin ortaya çıkabilir; yaratıcılığını ifade etme fırsatlarını değerlendirmek isteyebilirsin. Kendi içsel dünyana veya bilinçaltına yönelmek, yeni içgörüler kazanmanı sağlayabilir. Kendini ifade etme konusunda cesur ol, içindeki potansiyeli serbest bırakma zamanıdır.
Duygusal derinliğinle bugün çevrendekilere anlayış ve şefkat sunmak için mükemmel bir fırsat bulacaksın. İçsel bir huzur arayışında olacaksın, bu da seni daha fazla meditasyon veya ruhsal pratikler yapmaya yönlendirebilir. Aile ilişkilerinle ilgili bazı sorumluluklar öne çıkabilir; bu durum, sevdiklerinle olan bağını güçlendirmek adına güzel bir fırsat sunar.Bugün, iç güdülerin ve sezgilerin oldukça keskin olacak. Aldığın içsel yönlendirmelere dikkat et, zira doğru kararlar alman konusunda sana rehberlik edebilir. Kendi ihtiyaçlarına daha fazla odaklanmak isteyeceksin, kişisel alanın önem kazanacak. Kendine zaman ayırmak ve içsel bir yansıma yaparak hislerini anlamaya çalışmak seni rahatlatabilir. Bir arkadaşın veya yakın bir akrabanla geçmişte yaşadığınız bir konunun yeniden gündeme gelmesi, sana duygusal bir yük getirebilir. Ancak bu durumu bir fırsat olarak görüp açık bir şekilde konuşmak, ilişkideki pürüzleri gidermenize yardımcı olacaktır. Kalp gözüyle bakmayı unutma, seni arzuladığın huzura götürecek olan şeyler çoğu zaman en derin hislerde saklıdır.
Kendine olan güvenin ve kararlılığın, etrafındaki insanları etkileyebilir. Yeteneklerini sergileme ve dikkat çekme konusunda mükemmel bir gündesin. Yeni projeler ya da hobiler için cesur adımlar atabilir, ilginç insanlarla tanışabilirsin. Liderlik vasfını ön plana çıkaracak fırsatlar kapını çalabilir. Sosyal ilişkilerde samimi ve içten bir yaklaşım sergilemek, seni daha da yakınlaştıracak. Fakat, duygusal tutku ve aşırı mükemmeliyetçilik eğilimlerine dikkat etmelisin; başkalarını zorlamaktan kaçın. Kendini ifade etme biçiminde yaratıcı ve yenilikçi olman, öne çıkmanı sağlayacak. Bugün, içsel gücünü kabul etmeli ve hayallerin için cesurca adımlar atmalısın.
Dikkatin detaylara yöneliyor; bu, sana yaratıcılık alanında yeni kapılar açabilir. Bugün, mantıklı düşünme yeteneğin sayesinde sorunları çözme konusunda önemli fırsatlar karşına çıkabilir. İş, ev veya kişisel projeler üzerinde çalışmak için mükemmel bir zaman. İçsel huzur arayışın, çevrendeki insanlarla olan ilişkilerini derinleştirebilir. Kendini ifade ederken, daha samimi ve açık olman, başkalarıyla olan bağlantılarını güçlendirecek. Sağlık konularında belki de ufak bir değişiklik yapma zamanıdır; beslenme veya egzersiz rutininde yenilikler denemek enerjini artıracaktır. Sadece başkalarının beklentilerine odaklanmak yerine, kendi içsel ihtiyaçlarını da göz önünde bulundurmalısın. Bugünün enerjisi, kendine olan güvenini tazelemek ve yeteneklerini sergilemek için cesaret verecek. Başarı için gereken kararlılığı gösterebilirsen, istediğin değişimlere bir adım daha yaklaşacaksın.
Harmoni arayışın yoğunlaşıyor. İkili ilişkilerde denge sağlamaya çalışırken, başkalarının ihtiyaçlarına da duyarlı olman gerekebilir. Sosyal çevrende meydana gelebilecek olaylar, senin için hem keyifli hem de düşündürücü olabilir. İçsel huzuru bulmak için estetik ve yaratıcı yönlerini ortaya çıkaracak etkinlikler ilham verici olabilir. Yenilikler denemeye açık olman, beklemediğin fırsatları karşına çıkarabilir. Sorumluluklarını yerine getirirken kendine de zaman ayırmayı unutma; bu, ruhsal olarak tazelenmene yardımcı olacaktır. Sözlerini dikkatle seçmen gereken bir dönemdesin, etkileyici bir iletişim kurmanın getirebileceği olumlu gelişmeleri göz ardı etme.
Bugün, içsel güç ve sezgilerin ön planda. Duyguların derinliği, ilişkilerde bazı gizli dinamikleri ortaya çıkarabilir. Başkalarının hislerine duyarlılığın artarken, aynı zamanda kendi içsel kaynaklarını keşfetme fırsatı bulacaksın. Gözlemlerine dikkat et, çünkü bazı şeyler görünenden daha fazlasını barındırabilir. Duygusal derinliklere dalış yaparken, geçmişle yüzleşmekten korkma; bu, sana büyük bir özgürlük sağlayabilir. Kendine karşı nazik ol ve başkalarına karşı da empati kurmaya özen göster. Olumsuz düşünceleri geride bırakmak, yenilikçi fikirlere açık olman için kapılar aralayabilir. Bugün biraz gizemli kalmak, seni fazlasıyla çekici kılabilir. İkili ilişkilerde biraz sabırlı olman faydalı olacaktır. Kendi içsel dünyanda yapacağın keşif, senin için dönüştürücü bir deneyim sunabilir. Duygusal zenginliğini kucakla ve ilişkilerde denge arayışında bir adım geri atmayı düşün.
Yeni maceralara atılma arzusu içindesin. İçsel bir motivasyon seni yeni ufuklara yönelmeye itiyor. Merak duygun güçlü, bu nedenle bilgi edinmek için farklı kaynaklara yönelmek isteyebilirsin. Sosyal çevrende dağılma ve genişleme isteği ön planda, bu sırada yeni insanlarla tanışma fırsatları karşına çıkabilir. Duygusal ilişkilerinde açık ve dürüst olmak, sağlam temeller oluşturmanı sağlayacak. Kendini ifade etme becerin her zamankinden güçlü; bu, özellikle iş ortamında dikkat çekmeni sağlayabilir. Ancak özgürlüğüne olan düşkünlüğünü dengelemelisin; bu denge, hem kişisel hem de profesyonel ilişkilerin açısından faydalı olacaktır. Bugün, iç sesini dinlemek ve sezgilerine güvenmek, doğru kararlar almanı kolaylaştıracaktır.
Disiplin ve kararlılık, bugün senin en güçlü silahların. Hedeflerine ulaşma konusunda gösterdiğin azim, seni çevrendekilere ilham kaynağı yapabilir. İş hayatında güzel fırsatlar kapını çalabilir; inandığın projeleri hayata geçirme cesaretini bulacaksın. Duygusal ilişkilerinde ise güven arayışın ön planda. Partnerinle olan iletişimini güçlendirmek için samimi ve açık bir diyalog kurmalısın. Ayrıca, kendine zaman ayırmak, ruhsal olarak yenilenmene yardımcı olacak. Esnek olmayı dene; bazen rutinin dışına çıkmak, yeni keşiflere kapı aralayabilir. Unutma, emeklerinin karşılığını almak için sabırlı olman gerekebilir, ama sonuçlar seni tatmin edecek. Emin adımlarla ilerle ve içindeki gücü keşfet.
Bağımsızlık arayışın ve yeniliklere açık olman, etrafındaki insanları etkileyebilir. Bu gün, sıradışı düşüncelerin ve toplumsal konulardaki duyarlılığın öne çıkacak. Aklında yenilikçi projeler olabilir; bu projeleri hayata geçirmek için doğru bir zaman hissediyorsun. Sosyal çevrende ilginç bağlantılar kurabilir, farklı perspektiflerden gelen görüşlerden ilham alabilirsin. Duygusal olarak özgür hissetmek senin için önemli, bu nedenle başkalarının beklentilerinden uzaklaşmak isteyebilirsin. İçsel huzurun için kendi sınırlarını çizmek, seni yalnızca daha güçlü kılacak. Bu dönem ilişkilerde dengeyi bulmak, ekip çalışmalarında öne çıkmak için önemli fırsatlar sunuyor. Unutma ki, farklılıkların güzelliği ve bireysel bir bakış açısı, seni farklı kılan özelliklerin. Bu nedenle, sıradan olanın dışına çıkmakta tereddüt etme.
Duygusallığın derin sularında yüzüyorsun, içsel sezgilerin oldukça güçlü. Hayal gücünün sınırlarını zorlayabilir, sanatsal yaratıcılığın zirveye tırmanabilir. İçsel huzuru bulmak için kaçış yollarına yönelebilir, meditasyon veya doğa yürüyüşleri ile ruhunu dinlendirebilirsin. İlişkilerinde empati ve anlayışla yaklaşımın, sevdiklerinle arandaki bağı kuvvetlendirecek. Fakat belirsizlikler bazı kararlarını zorlaştırabilir, akışta kalmayı ve sabırlı olmayı öğrenmelisin. Bugün, kendine güvenmek ve iç sesini dinlemek, dışsal etkilerden daha önemli olacak. Kendini ifade etmekten çekinme, duygularını paylaşabileceğin dostlarla bir araya gelmek, ruhuna iyi gelecek. Gözlemlerine ve sezgilerine güvenerek, karamsar düşüncelerden uzak durmak önemli. Olaylara geniş bir perspektiften bakmak, yüreğini rahatlatacak.
