Arap dünyası ile Osmanlı arşivi arasında köprü oldu

Arap dünyası ile Osmanlı arşivi arasında köprü oldu

Arap dünyası ile Osmanlı arşivi arasında köprü oldu

[Fotoğraf: TRT Haber]

Hayatının son 30 yılını Osmanlı arşiv belgelerini Arapçaya çevirerek geçirdi. Sayfalar arasında yatan Arap tarihinin izini sürdü. 77 yaşındaki Kemal Ahmet Hoca, o coğrafyayla Osmanlı arşivi arasında köprü oldu. İşte Hoca’nın yaşam hikayesi…

Ola Karakurt

1943 yılında Halep’te Türkmen bir ailenin çocuğu olarak dünyaya gelen Kemal Ahmet Hoca, Arap dünyasının Osmanlı arşivindeki gözü ve kulağı oldu.

77 yaşında olan Hoca, İstanbul’daki evinin küçük bir odasında kendi ifadesiyle ‘zamanla yarışarak’ çeviri yapıyor. En büyük motivasyonu ise köklü Osmanlı geçmişini Arapçaya aktarma arzusu.

İlk, orta ve lise eğitimini Suriye’de tamamlayan Hoca, önce Şam Üniversitesi İlahiyat bölümünü bitirdi. Ardından Türkiye’ye gelerek İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesi Biyoloji bölümünden mezun olarak 2’nci ana dili olan Türkçeyi iyi konuşması nedeniyle 1977’de Suudi Arabistan’daki Cidde Radyosu’nda Türkçe yayın bölümünde spiker olarak çalışmaya başladı. Kısa süre sonra Türkçe Yönelik Yayınlar Bölümü Başkanı oldu.

“Türkçe Arapça ve Farsça da bildiğim için Osmanlıcayı kolay öğrendim”

Hoca, Osmanlıcaya nasıl yöneldiğini, bunca yıllık deneyiminden sonra geçmiş ve gelecek ile ilgili düşüncelerini şöyle anlattı:

“1993 yılında İstanbul’a yerleştim. Esas benim ana dilim Türkçedir. Kültürüm Arapça olduğu için de (Osmanlıcayı öğrenme konusunda) denklemin yarısını halletmiştim. Kaldı ki biraz da Farsça öğrenince, Osmanlıca belgeleri tercüme edebilir bir seviyeye geldim. En çok, ‘Mühimme defterleri’ olarak bilinen belgelerde zorluk çekiyordum. Ancak gayret ede ede onları da çözdüm. 

 

Arap dünyası ile Osmanlı arşivi arasında köprü oldu

 

Tercüme ettiğim belge sayısı 50 bini geçti. En son Arap aşiretleriyle ilgil 4 bin belgeyi çevirdim.

Meşhur Ali Vasıp Efendi’nin kitabını çevirdim. Orada Osmanlı hanedanının son dönemi ve sürgün hayatını anlatılıyor. 550 sayfalık bir kitap.”

“Araştırmacılar bana konu bildirir, ilgili belgeleri bulur çeviririm”

“Araştırmacılar, master ve doktora talebeleri bana konu gönderirler. Ben onlar için ilgili belgeleri arşivden bulur, çevirir onlara gönderirim.

Bende çevrilmiş Osmanlı belgeleri bayağı birikti. Son dönemde bu belgelerden kitap çıkarmaya başladım. Mesela, ‘Osmanlı Arşivinde Eşraf Belgeleri’ isimli kitabım bir süre önce Mısır’da basıldı. 608 sayfa. Meşhur Tahsin Paşa hatıratını 1994 yılında tercüme ettim. O da Kuveyt’te basıldı.

Ayrıca Mithat Paşa kitabının da çevirisini yaptım. Osmanlı Arşivinde ‘Mesaili Mühimme’ diye bir tasnif var. Yakında onun da kitabı çıkacak. Filistin, Lübnan, Irak ile ilgili belgeleri de sırayla basılıyor.”

“Yüzlerce tarihçi ve araştırmacı benden yararlandı”

“En az 20-25 kitabım var. Yüzlerce tarihçi ve araştırmacı benden yararlandı. Bazıları ise doktorasını aldı ve sonra profesör oldu.

Enteresan bir anekdot anlatayım. Suudi Arabistanlı bir profesör var. Ben onu televizyondan tanırım sadece. O ise beni hiç tanımaz. Sonra da Suudi Arabistan’da Şura Meclisi üyesi oldu. Çok tanınmış bir kimse. Bir konferansa katılmak için buraya geldi. Ben de tesadüf o konferanstaydım. Onu gördüğümde televizyondan tanıdım.

Kendisiyle merhabalaşmak için yanına gittim. Kendimi tanıttım. Kemal Hoca dediğimde, ‘Kim tanımaz ki Kemal Hoca’yı’ dedi bana. Halbuki beni ilk kez görüyor. Beni tercümelerimden tanıyordu.

Ben mütercimim, yorumcu değilim. Hep tercüme işlerini yapıyorum. Yazarların, devletlerin yazılarını bir dilden başka dile naklediyorum.”

“Filistin’e Yahudi göçü Osmanlı arşivinde de tescillenmiş”

“Filistin ile ilgili bir kitap hazırladım. ‘Osmanlı Belgelerinde Filistin’ diye bir kitap. Yahudi göçü olsun, siyonist hareketi olsun, Basel’deki konferanslar, İstanbul’da yapılan toplantılar. Rusya’dan ve Avrupa’dan Filistin’e göç, devlet bu göçlere karşı ne gibi tedbirler aldı… Kitap tüm bu konulara değiniyor.

 

 

Ayrıca Osmanlı döneminde Filistin’de yapılan son nüfus sayımı. Köylerin isimleri. Nüfusun kaçı Müslüman, kaçı Hristiyan. Bu Hristiyanlar hangi mezhepten. Hepsi detaylıca anlatılıyor.”

“Mütercim yetiştirmek lazım”

“Araplar da Türkler de Osmanlı arşivinden yeterince faydalanmıyorlar. Osmanlıca bilen mütercimlere ihtiyaç var. Mütercim kalmadı. Bu işte çalışan bir ben varım bir de Iraklı bir profesör var, Fazıl Bayat. O da İslam Tarih Sanat ve Kültür Araştırma Merkezinde (IRCICA) çalışıyor. Orada senede bir kitap çıkıyor. Çok ciddi bir çalışmadır ama yetmiyor.

Türk Devleti, bundan 15 yıl önce Filistin Büyükelçiliğine 140 bin belge verdi. Ne oldu? Bu belgeler aynen yerinde kalıyor. Kim çevirecek bunları? Yapacak kimse yok… Bu belgeleri çevirecek kimse lazım. Yetiştirmek lazım.

Buraya gelen Araplar Türkçeyi öğrendi mi ticarete yöneliyor. Paranın tadını alınca bu konulara ilgi göstermiyorlar.”

“Arşivde en az 50 devletin kültürü ve tarihi var”

“50 devletin tarihi ve kültürü İstanbul’daki Osmanlı arşivinde yatıyor. Bunların tercüme edilmesi lazım. Benim tahminime göre, Arap ülkelerini ilgilendiren belge sayısı 100 milyon civarında olabilir. Bu az bir sayı değil. Bu işe en az bin mütercim lazım. Kaçı var bunun? Kimse yok. Maalesef.

Osmanlıca tüm Müslümanların ortak bir diliydi. Şu an İranlılar Osmanlıcayı okuyunca anlarlar. Hindistan’daki Müslümanlar da öyle.

Osmanlı tarihi bizim müşterek tarihimizdir. Bu tarih sadece Türklerin değil. Aynı zamanda bu Arapların da tarihidir.

 

Arap dünyası ile Osmanlı arşivi arasında köprü oldu

 

Mustafa Sati Husri Bey, Türk eğitiminin öncülerinden biri olarak sayılıyor. Halbuki Kral Faysal ile beraber Irak’a gitti. Sonra da Arap Birliği’nde danışman olarak çalıştı ve Mısır’da vefat etti. Ben onun kitabını çevirdim. ‘Vatan’ diye bir kitap. Vatan dediği Osmanlıyı kastediyor burada. Oysa Araplar, Husri’yi Arap milliyetçiliğinin öncülerinden olduğunu savunuyor. Bu çok enteresan…

Osmanlı tarihine, kültürüne bakınca Türkiye, Suriye veyahut Irak’a sığmayacak kadar büyük bir tarih. Bundan herkesin yararlanması lazım.”

“Tarihini bilmeyen geleceğini bilmez”

“Bence Türklerin de tarihlerini öğrenmek için Osmanlıcayı öğrenmeleri lazım. Osmanlı büyük bir tarih, şerefli bir tarih. Türkiye Osmanlı belgelerini tek tek okuyup, tarihini bilmeleri lazım. Tarihini bilmeyen geleceğini bilmez.

Gençleri büyük bir tehlike bekliyor. Bundan 20 sene önce konuşulan dili şimdi anlayamaz hale gelmişler. Ayrı bir dil, bir lisanları var. Biz de bazen konuştuklarını bile anlayamıyoruz.”

“Gençleri büyük bir tehlike bekliyor”

“Bu sebepten dolayı bence devlete burada önemli bir rol düşüyor. Dilin yozlaşmasına değil asılına dönmesi için uğraşmak gerek.

Gençler, büyük edebiyatçılarımızın eserlerini anlayamıyorlar. Bu işin telafisi lazım. Devlet ve üniversiteler bunu yapar. Bu çok lazım. Çünkü ileride gençler ile yaşlılar birbiriyle anlaşamayacaklar. Bu büyük bir tehlike.”

“Tarihi diziler çok önemli çünkü bizi araştırmaya yönlendiriyor”

“Son dönemde yapılan tarihi diziler çok önemli çünkü bize yol gösteriyor. “Tarihe bakın gidin araştırın” diyor bize adeta. Arşivlerde tarihte bunun çok daha fazlası vardır. Bizi araştırmak için teşvik ediyor.

Bu diziler çok önemli bence. Binlerce çok kıymetli tarih kitabı var. Ama maalesef bu kitapların çoğu ya Arapça ya da Osmanlıca. Çevirmenler yetişemiyorlar.

Elimde Arapça’ya çevirisini yaptığım kitap Cevdet Tarihi mesela. Latin alfabesiyle yazılmış bir kitap ona rağmen gençler eline o kitabı aldığında hiçbir şey anlamıyorlar. 5 ciltlik TDK tarafından basılan bir kitap bu. Ama içindeki kelimeleri anlayanlar çok az. Maalesef bu çok üzücü bir şey.”

Sosyal Medyada Paylaşın:

Düşüncelerinizi bizimle paylaşırmısınız ?

  • Koç
  • Boğa
  • İkizler
  • Yengeç
  • Aslan
  • Başak
  • Terazi
  • Akrep
  • Yay
  • Oğlak
  • Kova
  • Balık
KOÇ BURCU YORUMU

Bugün, cesaretin ve enerjin ön planda olacak. Karşılaştığın zorluklar seni durdurmak yerine, daha da hırslandıracak. Yaratıcı projelerini başlatmak için harika bir zaman dilimindesin; ilham kaynaklarını kullanarak çevrendekileri etkilemekten çekinme. Ancak, düşünmeden atılan adımlar seni ikileme sokabilir, bu yüzden acele etmeden karar almaya özen göster. Sosyal ilişkilerde ise samimi iletişim kurmak, anlaşmazlıkları yatıştırmana yardımcı olacak. Kendi iç dünyana yönelmek, ruhsal bir dinginlik sağlarken, yeni hedeflerin için motivasyon kaynağı olabilir. Fiziksel aktivitelere ve sağlığa dikkat etmen faydalı olacak, bu da enerjini dengelemene yardımcı olur. Unutma, bu dönemde kendine güvenmek, başarıya giden yolu açacak.

BOĞA BURCU YORUMU

Günü huzur arayışı içinde geçirebilir, sakin bir ortamda kendinizi yenilemek isteyebilirsiniz. İçsel dengeyi sağlamak adına doğayla olan bağlantınıza önem vermek, ruhsal olarak size dinginlik kazandıracaktır. Sosyal ilişkilerde sorumluluklarınızı göz ardı etmemek ve sevdiklerinizle olan bağları güçlendirmek ön plana çıkabilir. Maddi konularla ilgili alacağınız kararlar, geleceğiniz açısından belirleyici bir rol oynayacaktır. Duygusal derinliklere inmeyi ve içsel sorgulamalar yapmayı gerektiren bir dönemdesiniz. Kendinizi ifade etme biçiminiz, duygusal dengeyi sağlamaya yardımcı olabilir. Unutmayın, istikrarı sağlamak ve hedeflerinize odaklanmak, yolculuğunuzun en önemli parçalarıdır.

İKİZLER BURCU YORUMU

İletişim becerilerin üzerinde parlayan bir ışık var ve bu, etrafındaki insanlarla olan bağlarını güçlendirme fırsatı sunuyor. Fikirlerini ifade etmekte daha cesur olabilirsin, bu sayede grup dinamiklerinde liderlik rolü üstlenme şansın doğuyor. Ancak hızlı kararlar vermekten kaçınmakta fayda var; bir adım geri atıp durumu değerlendirmek sana büyük avantaj sağlayabilir. Sosyal yaşamında yeni tanışmalar ve bağlantılar kurma fırsatları karşında beliriyor. Gözlemlerin ve analizlerin seni daha derin bir anlayışa yönlendirecek. Kişisel projelerin için yaratıcı enerjini kullanarak fark yaratabilir, içsel huzurunu bulmak adına yeni aktiviteler keşfedebilirsin. Unutma, düşündüğün kadar hızlı hareket etmek, bazen zihin yorgunluğuna yol açabilir. Rahatla ve akışa bırak, ilhamın seni yönlendirmesine izin ver.

YENGEÇ BURCU YORUMU

Duygusal derinliklerin ve sezgilerin ön plana çıkacağı bir gün. Geçmişle ilgili düşünceler aklını sarabilir; anılara dalmak, eski dostluklar veya ilişkiler üzerine kafa yormak isteyebilirsin. İçsel huzurunu sağlamak için ailenle veya sevdiklerinle vakit geçirmek, duygusal bağlarını güçlendirmek faydalı olacak. Aynı zamanda, ruhsal ve fiziksel sağlığına özen göstermek için kendine zaman ayırmalısın. Gözlem gücün yüksek, bu yüzden çevrendeki insanlar arasındaki dinamikleri anlamak ve empati kurmak senin için kolay olacak. Bu fırsatı değerlendirerek, ilişkilerinde daha derin bir bağ oluşturabilirsin. Unutma, yaratıcılığın da artıyor, sanat ve estetik ile uğraşmak ruhuna iyi gelecek. Karamsarlık hissettiğin anlarda, içindeki umut ışığını bulmak için kendini ifade etmekten çekinmemelisin.

ASLAN BURCU YORUMU

Güçlü bir karizma ve liderlik yetenekleriyle dolu bir günde, çevrendekiler üzerindeki etkin hemen hissedilecek. Yaratıcı projelere yönelmek, fikirlerini hayata geçirmek için ideal bir zaman. Kendini ifade etme arzusu ve özgüvenin yüksek olduğu bir dönemdesin. Sosyal çevrende dikkatleri üzerine çekecek, ilgi odağı olacaksın. Risk alabilir, cesur adımlar atabilirsin; bu, büyüme ve yeni fırsatlar getirebilir. Duygusal olarak, sevdiklerinle olan bağlarını güçlendirmek için harika bir zaman. Ancak, aşırı gurur ve ego tuzaklarına dikkat etmelisin; samimi ve açık olmak, ilişkilerini derinleştirecek. Bugün, enerjini doğru yönlendirerek kendi potansiyelini keşfetmeye odaklanmalısın.

BAŞAK BURCU YORUMU

Detaycılık ve analiz yeteneği bugün ön plana çıkıyor. Etrafındaki karmaşanın içinde bile pür dikkat kesilip, doğru çözümler bulabilirsin. Sosyal etkileşimler önem kazanıyor; bazı ilişkiler yeniden değerlendirilmeli. Hislerin daha güçlü bir şekilde yüzeye çıkabilir, bu yüzden içsel huzurunu korumaya özen göstermelisin. İş yerinde ya da projelerinde, ekip çalışmasına odaklanmak verimliliği artırabilir. Sağlık konularında da dikkati elden bırakmamak önemli; zihinsel ve fiziksel dengeyi sağlamak için spora zaman ayırmalısın. Kendi sınırlarını zorlayabilirsen, beklemediğin kapılar açılabilir. Şimdi, ruhsal ve maddi hedeflerine ulaşmak için uygun bir zamanı değerlendirmek senin ellerinde.

TERAZİ BURCU YORUMU

Sosyal ilişkilerin ve iletişimin ön planda olduğu bir gün. Kendine duyduğun güven, çevrendekilere de yansıyacak. Arkadaşlarınla olan etkileşimlerin, yeni bağlantılar kurmanı sağlayabilir. İçsel huzurun, estetik ve sanatsal konulara yönelmeni teşvik edecek. Ayrıca, gün boyunca denge arayışında olabilirsin; bu, iş ve özel hayatındaki dengeyi sağlamak adına önemli bir fırsat sunacak. Anlayışlı ve uyumlu tavrın, etrafındakilerle olan bağlarını güçlendirecek. Kendine biraz zaman ayırarak içsel düşüncelerine de odaklanmayı unutma. Bu, kendi ihtiyaçlarını daha net görmene yardımcı olacak.

AKREP BURCU YORUMU

Gizli tutma yeteneğin ve derin duygusal kavrayışın güçlü bir şekilde ortaya çıkacak. İnsanların arka plandaki motivasyonlarını anlama becerin, seni sosyal ortamlarda dikkat çekici kılacak. İçsel sezgilerinle hareket edersen, etrafındaki olayları daha iyi yönetme fırsatına sahip olabilirsin. Duygusal bağlantıların derinleşmesi, özel bir biriyle arandaki bağı güçlendirebilir. İş hayatında ise, projelere olan tutkun ve kararlılığın, seni önemli başarılara götürebilir. Parasal konularda dikkatli olman gereken bir dönemdesin; harcamalarını gözden geçirmek, gelecekteki planların için faydalı olacaktır. Kendi iç yolculuğuna çıkmak, sana birçok yeni içgörü kazandıracak ve ruhsal anlamda yenilenmeni sağlayacak. Hislerini ifade etmekten çekinme; bazen samimi bir paylaşım, ilişkilerin derinleşmesine yol açabilir. Kendine güvenin, önüne çıkacak fırsatları elde etmede büyük rol oynayacak.

YAY BURCU YORUMU

Hayatında yeni ufuklara açılmak için harika bir gün. Keşif ruhun, seni bilinmeyenlere yönlendirirken, içsel merakının peşinden gitmek senin için bir ihtiyaç haline geliyor. Öğrenme isteği, yeni deneyimler ve farklı insanlar tanıma arzusuyla birleşiyor. Bu dönemde iletişimde cesur olmalı ve duygularını açıkça ifade etmelisin. Geçmişte kalan düşünceler, bu yeni yolculuğunu gölgede bırakabilir. Esneklik göstererek, hayal gücünü kullanmalı ve hayatta iz bırakma şansını değerlendirmelisin. Bu gün, kendinle barış yapmanın, içsel sesini dinlemenin ve kendine olan inancını tazelemenin tam zamanı. Düşüncelerini eyleme dökerek, yaratıcılık potansiyelini açığa çıkarmalısın. Gözlerin daima ileriye, hayal ettiğin gelecek için umutla dolu!

OĞLAK BURCU YORUMU

Bugün kararlılık ve disiplinle ilerleme zamanı. Hedeflerinizi net bir şekilde belirleyip, onlara ulaşmak için sağlam adımlar atabilirsiniz. Sorumluluk duygunuz güçlenecek ve çevrenizdeki insanlara güven vermek için fırsatlar doğacak. Finansal konularda dikkatli adımlar atmalısınız; bütçeniz üzerinde kontrol sağlamak için biraz daha özverili olmalısınız. İş yerindeki projelere dair yapıcı yaklaşımlar sergilemek, otorite figürleriyle olumlu ilişkiler kurmanıza yardımcı olacak. Duygusal ilişkilerde ise, iletişim gücünüz artacak; içten samimiyetle karşılıklı anlayış geliştirebilirsiniz. Kendi içsel bağlarınıza dönerek, ruhsal denge arayışınızı destekleyen aktivitelerle zaman geçirmenizde fayda var. Kendi potansiyelinizi değerlendirmek için harika bir gün, gelişime açık olun.

KOVA BURCU YORUMU

Sosyal çevrenle olan ilişkilerin güçlendiği, iletişim ve etkileşimlerin yoğunlaştığı bir dönemdesin. İçinde bulunduğun gruplar ve topluluklarla olan bağlarının derinleşmesi, seni daha önce düşünmediğin yeni fikirlere yönlendirebilir. Yenilikçilik ve özgürlüğe olan tutkun, yaratıcı projelerinde kendini ifade etmene olanak tanıyacak. Duygusal olarak daha bağımsız hissetme arzusu, kişisel ilişkilerde belirsizlikleri sorgulamana neden olabilir. Cesur ol, hislerini açıkça dile getir; bu, kalbinin sesini duyurmanı sağlayacak. Ancak, ani değişikliklere karşı dikkatli ol ve aceleci kararlar almaktan kaçın. Günü, kendine ayırabileceğin zamanlar yaratmak için değerlendirmeyi unutma; bu, zihnini tazelemen için faydalı olacak.

BALIK BURCU YORUMU

Sezgilerinin oldukça güçlü olduğu bir dönemdesin. İçsel bir yolculuğa çıkmak, ruhsal derinleşmek için uygun bir zaman. Özellikle sanatsal yeteneklerin ön plana çıkabilir, bu alanlarda yaratıcı projelere yönelmek heyecan verici olabilir. Duygusal derinliklerin, başkaları ile olan ilişkilerinde daha fazla empati ve anlayış sergilemeni sağlayacak. Belirsizliklere karşı daha sabırlı yaklaşabilir, içsel huzuru aramak için zaman ayırabilirsin. Maddi konularda dikkatli olman, ani harcamalardan kaçınmanı gerektirebilir. Yeni fikirler ve ilhamlar peşindeyken, sezgilerini dinlemekten çekinme; içsel rehberin seni doğru yola yönlendirecek. Gün içerisinde karşılaşacağın bazı sürprizler, beklenmedik gelişmelerle kendini yeniden gözden geçirme fırsatı sunabilir. Arkadaşlarının, destek ve motivasyon sağladığını hissedebilir, onlarla geçireceğin zaman neşeni artıracaktır.

  • ÇOK OKUNAN
  • YENİ
  • YORUM