1
Bu bir direnişin öyküsü. Aslında çok güçlü olan kadınların kabuğundan nasıl çıktığını ve yaşama tutunduğunun göstergesi Züleyha. Ülkemizin en büyük sorunlarından biri olan kadına şiddeti konu alan “Züleyha” karakterini Melissa Kenter’den yakın zamanda perdeler tekrar açılınca seyredeceğiz.
Oyunun yazarı dramaturg Hüseyin Erdoğan, yönetmeni ise Günyol Bakoğlu… Müşfik Kenter’in kızı olan Melissa Kenter ile kadına şiddeti ve Kenter Tiyatrosu’nu konuştuk.
– “Züleyha” adlı oyun ne anlatıyor biz seyircilere, nasıl bir karakteri canlandırıyorsunuz?
Züleyha bir yaranın hikâyesi. Kangren olmuş, temizlenemeyen bir yara. Sadece ülkemizde değil, bütün dünyada cüzamlı gibi kaçılan bir olgu. Ensest! Şiddetin en acımasız, belki en çok acıtan şekli. Cinsiyet ayırımı olmadan, hem kız çocuklarının hem erkek çocuklarının hayatlarını tamamen değiştiren, bazen sonlandıran ve en yakınlarımızdan, en güvendiklerimizden gördüğümüz bir şiddet. “Züleyha” yaşadığı her şeye rağmen ayakta kalabilmiş. On üç yıl ensest şiddete maruz kalmış ancak yaşama olan bağlılığını, hayata bakışındaki mizah duygusunu az da olsa korumuş, kendiyle ve hayatla olan hesaplaşmasını ağır yaralar alarak ve vererek devam ettirmiş çok güçlü bir kadın. Benim kahramanım.
– Oyunu sahneleme fikri nasıl oluştu? Neydi ‘Züleyha’da sizi etkileyen?
Züleyha tekstini okuduğum zaman evet, beni çok etkiledi. Sahnelenmesi zor ve riskli bir oyundu. Ciddi gişe kaygısı yaratıyordu. Popüler kültürün bu kadar revaçta olduğu bir dönemde, bu kadar trajik bir oyuna seyirci gelmesi çok zor. Son on beş yirmi yılda seyircinin istekleri değişti. Tiyatro sadece komedi olmalı, biraz da televizyonda izlediğimiz oyuncular oynamalı gibi bir hal aldı maalesef. Bu söylediklerim ödenekli tiyatroların repertuvarları ile ilgili değildir. Ama özel tiyatrolarda ayakta kalabilmek için izlenen bir yol olmaya başladı. Ben bütün zorluklarını bilerek oyunu sahnelemeye karar verdim. “Züleyha” adı altında ensest mağduru birçok insanın sesi olmak istedim. Onların atamadığı çığlığı atmak istedim.
– Oynaması zor evet, ama seyretmesi de zor bir oyun. Toplumumuzun gözünü, kulağını ve ağzını kapadığı, görmezden gelinen bir yaraya parmak basıyorsunuz. Seyirlik hale getirmek için nasıl bir yol izlediniz. Sahneleme aşamasını anlatır mısınız?
Züleyha hem oyuncu hem yönetmen için evet zor bir oyun. Oyunu seyirlik hale getirmek için yönetmen Günyol ile uzun bir masa başı çalışması yaptık. Seyirciyi sıkmayan ama düşündüren ve canını acıtan bir hale getirmeye çalıştık. Evet, seyircinin canını acıtıyor ve düşündürüyor. İnsanlar ertesi gün Züleyha’nın yaşadıklarını düşünüyorlar. Bana gelen geri dönüşlerden biliyorum bunu. Ben bu konu için ne yaptım ya da ne yapmadım diyorlar. Bir şey yapabilir miyim acaba diyorlar. Bu anlamda oyunun bir farkındalık yarattığına inanıyorum.
– İBB Başkanı Ekrem İmamoğlu’nun sahip çıkmasını nasıl değerlendiriyorsunuz?
Sayın Ekrem İmamoğlu halamın cenazesinde verdiği sözü tuttu. Ve bir sene gibi kısa bir sürede bunu hayata geçirdi. Bu tiyatronun tiyatro olarak kalacak olması benim için çok önemli. Sadece benim için değil, sanırım hepimiz için çok önemli. Bir gün yeniden orada sahneye çıkabilme hayalimi yaşattığı için…
– Siz oyunculuğa nasıl başladınız, ilk adımı atmanızda babanız Müşfik Kenter ve Yıldız Kenter’in bir etkisi oldu mu?
Tabii ki babam ve halamın etkisi oldu oyunculuğu seçmemde. Büyüdüğüm ortamın da etkisi oldu. Bir tiyatronun içinde büyüdüm. Küçücükken turnelere gittim. Hayatımın en keyifli yaz tatillerini geçirdim o turnelerde. İzmir Fuarı’nın o eşsiz havasını soludum. Türkiye’nin birçok yerini o zamanlarda gördüm. Kuliste uyudum, oynadım, öğrendim. Dekor atölyesinde boya yapıp çivi çakmayı öğrendim. Bir özel tiyatroyu ayakta tutmanın nasıl insanüstü bir çaba gerektirdiğini gördüm. Ben konservatuvara orta birde piyano bölümüyle başladım. Sonrasında iki sene de şan bölümünde okudum, ardından üniversitede tiyatro bölümü sınavlarına girdim. Babama ezber tutarak sonrasında asistanlığını yaparak başlayan tiyatro yolculuğum, onun öğrencisi ve sonrasında sahnede partneri olarak devam etti. Hem babamla hem halamla aynı sahneyi paylaşma şansını ve onurunu yakaladım. Bana yaşattıkları ve öğrettikleri her şey için minnettarım.
– Müşfik Kenter ve Yıldız Kenter’in büyük emekleri, alın terleri olan, Türk tiyatro tarihinde de büyük öneme sahip Kenter Tiyatrosu neden yok olma tehlikesiyle karşı karşıya kaldı sizce, aile birleşip sahip çıkamaz mıydı?
Kenter Tiyatrosu, Kent Oyuncuları Türk tiyatro tarihinin en önemli yapıtaşlarından biridir. Sayısız oyunlar sahnelemiş, sayısız öğrenci, oyuncu yetiştirmiş bir okuldur… Ayrıca İstanbul’un en güzel sahnelerinden biridir. Babam ve halam hayattayken, onlar oynarken bile defalarca kapanma tehlikesiyle karşılaşmış (maddi zorluklardan dolayı), büyük emeklerle ayakta kalmıştır. Keşke biz aile olarak bu tiyatroyu yaşatabilseydik. Ancak öyle bir maddi gücümüz yok. Şu anda aktif olarak benden başka tiyatro yapan da yok.
Bugün, enerjin yüksek ve cesaretinle etrafındakilere ilham verebilirsin. Ön planda olmak ve fikirlerini paylaşmak için mükemmel bir zaman. Karşılaştığın zorluklar, seni yıpratmak yerine güçlendiriyor. Hızla gelişen olaylar, anlık kararlar almanı gerektirebilir; sezgine güven. İletişim becerilerinle insanları etkileyebilir, önemli bağlantılar kurabilirsin. Sürekli hareket halinde olmanın sağladığı heyecan, seni dinamizmin doruklarına çıkarıyor. Ancak sabırsızlık seni zor durumda bırakabilir, bu yüzden düşünmeden hareket etmemeye özen göster. Tutkuların ve arzuların, seni ilerleten bir itici güç. Günün sonunda, yaptıklarını gözden geçirmen ve biraz dinlenmen, yarın için tazelenmene yardımcı olacaktır. Doğru adımları atmak için güçlü sezgilerinle hareket etmelisin.
Bugün, içsel huzur arayışında önemli adımlar atabilirsin. Sabırlı ve istikrarlı yapın sayesinde, karşına çıkan zorlukları daha kolay aşabilirsin. İletişim kurduğun kişilerin fikirlerine açık olman, yeni bakış açıları kazanmanı sağlayacak. Duygusal anlamda derinlemesine bir bağ kurmak için gerekli olan cesareti gösterebilirsin. Maddi konulara dair planlarını gözden geçirmek için uygun bir zaman. Kendini rahat hissettiğin bir ortamda, sevdiklerinle vakit geçirmek ruhuna iyi gelecek. Doğaya yönelik aktiviteler, enerji seviyeni yükseltebilir; açık havada zaman geçirmekten çekinme. Yeniliklere açık ol, karanlık köşelerde unutulmuş hayallerini tekrar gün yüzüne çıkarmak için harika bir fırsat var.
Sosyal çevrenizdeki etkileşimlerin ön planda olduğu bir dönemdesiniz. Yeni bağlantılar kurmak ve eski dostlukları tazelemek, sizi mutlu edecek. Fikir alışverişlerinde bulunduğunuz anlarda, başkalarının perspektiflerini dinlemek, bakış açınızı genişletecek. İçsel merakınız, yeni bilgilere ulaşmanızı sağlarken, iletişim becerileriniz sayesinde başkaları üzerinde etki bırakıyorsunuz. Ancak, yüzeysel konularda kaybolmamaya dikkat edin; derinlemesine düşünmek ve anlam arayışında olmalısınız. İş veya kişisel projelerle ilgili yaratıcı fikirler, bugünün enerjisiyle açığa çıkabilir. Kendinizi ifade etme şekliniz, başkaları tarafından dikkatle izlenecek. Ayrıca, ilişkilerde beklenmedik sürprizler söz konusu olabilir; esnek olun ve akışa bırakın.
Duygusal derinliklerin ve içsel hislerin ön plana çıkacağı bir gün. Sevdiklerinle aranda oluşabilecek iletişim sorunlarına dikkat etmelisin. Empati yeteneğin sayesinde, herkesin hislerini anlama fırsatı bulabilirsin. İş yerindeki projelerini gözden geçirirken, detaylara dikkat etmen önemli. Yaratıcılığın tavan yapacak, bu sayede sorunlara alışılmadık çözümler üretebilirsin. Kendine zaman ayırmak, ruhsal dengen için faydalı olacak. Geçmişle ilgili duygular yeniden yüzeye çıkabilir, birikmiş hisleri serbest bırakman gerekebilir. İlginç bir karşılaşma ya da haber gününü renklendirebilir; bu, hayal gücünü besleyip, yeni fırsatlar yaratmanı sağlayabilir.
Bugün, enerjin yüksekte ve çevrendeki insanların dikkatini kolaylıkla çekiyorsun. Kendine olan güvenin, karizmatik bir hava yaratmana yardımcı oluyor. Yeni projelere başlamak için uygun bir zaman. Ancak, sabırlı olman gereken durumlar da olabilir; acele etmeden, detayları gözden geçir. İletişim becerilerin artarken, insanlarla kuracağın bağlar derinleşiyor. Kendi fikirlerini cesurca paylaşman, entelektüel tartışmaların zeminini hazırlayacak. Aşk hayatında ise daha tutkulu bir atmosfer var; duygularını açıkça ifade etmekten çekinme. Bugün kendine olan düşkünlüğünü avantaja dönüştürerek, hayatının tadını çıkarabileceğin bir gün. Unutma, özgüvenin etrafındakilere de ilham verebilir.
Detaylara olan dikkatin ve mükemmeliyetçi yapın, bugün bazı projelerde öne çıkmana sebep olabilir. İş yerindeki sorumluluklarının artması, seni daha fazla başarıya götürecek. Ancak, başkalarının hatalarını affetmekte zorlanabilir, bu da ekip içinde gerginliğe yol açabilir. Kendine zaman ayırmayı unutma, zihin sağlığın için gerekli. İlişkilerde ise iletişimin önemini kavrayacak, empati yapma fırsatı bulacaksın. Sevgi dolu ve anlayışlı bir tavır, ilişkini güçlendirecek. Akşam saatleri, sosyal etkinlikler için uygun görünüyor; yeni insanlarla tanışmak ve eğlenmek için harika bir zaman dilimi. Her şeyin bir dengesi var; çalışmak kadar dinlenmekte önemli.
İlişkilerinde denge arayışın bu dönemde ön planda olacak. Sevdiklerinle kurduğun bağlarla ilgili daha derin düşüncelere dalabilirsin. Sosyal ortamlarda karşılaşacağın insanlar, ruh haline olumlu katkılarda bulunabilir. Yaratıcılığının artacağı bir gün, sanatsal projelere yönelmek isteyebilirsin. Karar vermekte zorlanıyorsan, kalbini dinlemen en iyi yol olacaktır. Duygusal dengeni bulmak için içsel huzurununa odaklanmalısın. İş veya finansal konularda da uyum sağlamak için bir adım atmadan önce tüm detayları gözden geçirmekte fayda var. Kendine zaman tanı, acele etme.
Derin ve yoğun duyguların ön plan çıkacağı bir gün. İçsel sezgilerin güçleniyor, bu durum yaşadıklarına farklı bir bakış açısı kazandırabilir. Bugün çevrendeki insanların niyetlerini daha kolay anlaman mümkün. İletişim kurarken samimi olmaya özen göster, zira bu, ilişkilerini derinleştirirken güven oluşturacak. İş veya kişisel projelerde kararlı adımlar atmak için uygun bir dönemdesin. Esnek olmak, beklenmedik değişikliklere kolay adapte olmanı sağlayabilir. Kendi sınırlarını belirle, gerektiğinde hayır demekte bir sakınca görme. Bu, hem kendine hem de çevrendekilere netlik kazandıracak. İçsel huzuru bulmak için yalnız zaman geçirmeyi unutma; meditasyon veya doğa yürüyüşleri ruhunu tazeleyecektir.
Bugün enerjin yüksek ve keşfetme arzusuyla dolusun. Yeni bağlantılar kurabilir, sosyal ortamlarda parlayabilirsin. İletişim becerilerin, ifade gücün ile birleştiğinde, çevrendeki insanlara ilham verecek bir hava yaratabilirsin. Seyahat tutkusu ortaya çıkabilir; kısa bir yolculuk ya da belki bir macera planlamak için harika bir zaman. Eğitim veya kişisel gelişim konularında yeni fırsatlar kapını çalabilir. Ancak, detaylara dikkat etmeyi unutmamalısın; ne kadar heyecan verici olursa olsun, acele kararlar almaktan kaçın. İçsel cesaretinle, hedeflerine daha da yaklaşırken, özgürlüğünü ve bağımsızlığını ön planda tutmayı ihmal etme. Midende hissettiğin dersler, şans ve zenginlik kapılarının aralanmasını sağlayabilir. Sadece hisset, akışa kapıl ve olumlu değişimleri kucakla.
Bugün sorumlulukların ve hedeflerin ön planda olabilir, dikkatini işine ve projelerine odaklamak isteyebilirsin. Planlı ve disiplinli yaklaşımın, seni hedeflerine daha da yaklaştıracak. Ancak, aşırı mükemmeliyetçilikten kaçınmalısın; bu, seni gereksiz strese sokabilir. İletişimde ise anlayışlı ve sabırlı olman, özellikle yakın ilişkilerde olumlu bir etki yaratacak. Sakin bir akşam, düşüncelerini derinlemesine değerlendirmek için iyi bir fırsat olabilir. Hayallerini gerçekleştirmek için realist hedefler belirlemeyi unutmamalısın. Geleceğe dair umutlarını canlı tutmak, seni motive edecek. Sadece iş yükünü dengelemeye dikkat et, aksi takdirde kendini yorgun hissedebilirsin. Kendine zaman ayırmayı ihmal etme; bu, tazelenmene yardımcı olacak.
Sıcak ve yenilikçi bir ruh halleri var. Bugün, sosyal ilişkileri ve arkadaşlık bağlarını güçlendirmek için mükemmel bir zaman. Düşüncelerinizi açıkça ifade etmekten çekinmeyin, zira bu, başkalarıyla daha derin bir bağlantı kurmanıza yardımcı olabilir. Yaratıcılık ve özgün fikirlerle dolu bir gündesiniz; içsel ilhamınızı kullanarak projelerinizi ileriye taşıyabilirsiniz. Beklenmedik sürprizler gün içerisinde keyfinizi yerine getirebilir. Kendinizi enerji dolu hissettiğiniz anlar, yeni başlangıçlar için harika fırsatlar sunuyor. Duygusal bağlarınızı derinleştirirken, özgür ruhunuzu da korumayı unutmayın. Bazı şeyleri kabul etmek ve özelleştirmek size esneklik kazandıracak. Diğerleri ile olan etkileşimleriniz, özellikle de müzikal ya da sanatsal alanlarda, yeni kapılar açabilir. Kendi kalbinizi dinleyin; özgün olmanın getirdiği güçle, çevrenizdekilere ilham verebilirsiniz.
Duygusal derinliklerin ön plana çıktığı bir gün. İçsel bir yolculuğa çıkma isteği doğabilir; bu süreçte, sezgilerini dinleyerek önemli farkındalıklar kazanabilirsin. Sanatsal yeteneklerin ve yaratıcılığın ortaya çıkmak için seni çağırıyor. Fikirlerin ve hayal gücün, yeni projelere harika bir zemin sunabilir. Başkalarıyla kuracağın derin bağlar, duygusal tatmini artıracaktır. Ancak, gerçekler ve hayaller arasında gidip gelirken, kendini kaybetmemeye dikkat et. Yakın çevrenden alacağın destekler, seni daha güçlü hissettirecek; bazen birinin yanında olmak, duygusal yükleri hafifletecek. Kendine karşı nazik ol, bu süreçte iyileşme ve yenilenme fırsatlarını iyi değerlendir.
