SULTAN MELİKŞAH KİMDİR?
Melikşah veya unvanlarıyla Ebü’l-Feth Celâlü’d-devle ve’d-dîn Muizzü’d-dünyâ ve’d-dîn Kasîmü emîri’l-mü’minîn Melikşâh b. Alparslan). Büyük Selçuklu Devleti Hükümdarı Sultan Melikşah, 16 Ağustos 1055’te doğmuş, 19 Kasım 1092 tarihinde vefat etmiştir.
Hükümdarlık döneminde (1072-1092) Büyük Selçuklu Devleti en geniş sınırlarına ulaştı. Sınırlar Anadolu’dan Umman’a Kafkaslar’dan Hindistan önlerine uzandı (10.000.000 km2). Melikşah’tan sonra Selçuklular eski gücüne kavuşamadı. Devrin en önemli kişileri arasında Ömer Hayyam bilim ve Nizamülmülk siyaset dalında bulunur.
SULTAN OLMADAN ÖNCE
Melikşah, 16 Ağustos 1055 pazar günü doğmuştur. Çocukluğu İsfahan ve civarında geçmiştir. Babası Alparslan, kabiliyeti ve cesareti ile dikkati çeken Melikşah ile yakından ilgilendi. Melikşah uzun boylu, biraz şişmanca ve beyaz tenli olarak tasvir edilmiştir.
Melikşah babası ile birlikte küçük yaşta Gürcistan seferine katıldı. Aynı yılda Karahanlılar Han’ının kızı Terken Hatun ile evlendirildi. Alparslan 1066 tarihinde Melikşah’ı veliaht tayin etti ve “ikta (veya timar)” olarak İsfahan şehri verildi.
1071’de babası Alparslan ile Suriye’ye sefere çıktı. Babası Bizans İmparatoru Romen Diyojen’in Anadolu’da ilerleyişini durdurmak için kuzeye yöneldi (ve Malazgirt Meydan Muharebesi’ni yaptı). Melikşah bu sırada Suriye’de Halep’te kaldı. 1072’de yine babası Karahanlılara karşı bir sefer yapmakta iken onunla birlikteydi. Babası bu seferdeyken esir aldığı bir Karahanlı kale komutanı olan Yusuf Harzemi tarafından şehit edildi.
Melikşah Selçuklu ordusu başına geçti ve Sultanlığını ilan etti. Çağrı Bey’in oğlu olan amcası Kavurt Bey Melikşah’ın Sultan olmasını kabul etmedi. Melikşah yanında Vezir Nizam-ül Mülk ile birlikte batıya İran içine yürüdü. Kavurt Bey’in ordusuyla 17 Nisan 1073’te Karaç yakınlarında (günümüzde İran’da “Erak”) “Karaç Muharebesi” ‘ne girişti. Bu muharebede Melikşah’ın ordusunda bulunan birçok Türkmen asker çarpışma sırasında Kavurt Bey’in ordusuna katıldı. Buna rağmen Melikşah ve ordusu galip geldi. Kavurt Bey idam edildi ve iki oğlunun gözlerine mil çekilip kör edildiler. Böylece Selçuklu ülkesinde bulunan emirler arasında Melikşah Sultan olarak belirlenmiş oldu. 1074’te Bağdad’da yeni Abbâsî halifesi olan Melikşah’ın Sultan olduğunu resmen ilan etti.
SULTAN MELİKŞAH DÖNEMİ (1072-1092)
Saltanatının ilk yıllarında, Sultan Alparslan zamanında da iki defa isyan etmiş ve affedilmiş olan amcası Kavurt tekrar isyan etti. Bu isyan bastırılarak Kavurt yayının kirişiyle boğdurularak idam olundu. Karahanlılar ülkesine yürüyen Melikşâh Semerakant’a kadar olan bölgeyi ele geçirdi. Her iki hanedanın arasında akrabalık kuruldu. Gazneliler de aynı akıbete uğradılar ve Melikşâh’ın yüksek hâkimiyetini kabul etmek zorunda kaldılar.
Kutlamış’ın oğlu Süleyman Şâh’ı Anadolu’ya göndererek O’nu bu ülkeye emîr olarak atadı. Kutlamış-oğlu Süleyman Şâh kısa zamanda baştan başa bütün Anadolu’yu ele geçirdi. İzmit başkent olmak üzere (1077) Anadolu Selçuklu Hanedanı’nın temelini attı. Melikşâh zamanında Selçuklu İmparatorluğu en geniş sınırlarına ulaştı. Doğuda Seyhun Nehri ve Tanrı Dağları’ndan batıda Akdeniz ve Boğazlar’a, kuzeyde Kafkas Dağları’ndan güneyde Hint Denizi’ne kadar ulaşılmıştı.
Melikşâh döneminin en önemli iç olaylarından birisi de Hasan Sabbah’ın lderi olduğu Batınî hareketidir. Hasan Sabbah, Alamut Kalesi’nde kurduğu yalancı cenneti ile bir tarikat kurmuş, tarikatına mensup fedailerle birçok Türk ve Müslüman ileri gelenlerine karşı suikastlar düzenlemeye başlamıştı. Saltanatının son yıllarında Batınîler’le uğraşan Sultan Melikşâh 38 yaşında iken zehirlenerek öldü (1092).
BÜYÜK SELÇUKLU İMPARATORLUĞU’NUN PARÇALANMASI
Sultan Melikşâh’ın ölümünden kısa bir süre sonra Vezir Nizam’ül-Mülk de Batınîler tarafından öldürüldü. Şeklen Irak ve Horasan’daki Büyük Selçuklu Sultanları’na bağlı olmak üzere Kirman Selçukluları, Suriye Selçukluları ve Anadolu Selçukluları olarak İmparatorluk parçalandı. Melikşâh’tan sonra yerine 5 yaşındaki oğlu Mahmud tahta çıkarıldıysa da Berkyaruk onu tanımadı.
Berkyaruk da 1104 yılında öldü. Yerine kardeşi Muhammed Tapar (1105-1118) Isfahan’da tahta çıktı. Tapar’dan sonra Selçuklu Devleti’nin son büyük hükümdarı Sultan Sançar (1118-1157) tahta çıktı. Gurlular’ı, Karahanlılar’ı, Harezmşahlar’ı tekrar vergiye bağladı. Halifenin siyasî gücü ele geçirme çabalarına tekrar son verdi, O’na yalnızca dinî görevleri bıraktı. Ancak Karahıtaylar’a 1141’de Katvan’da yenildi. Bu yenilgi Sultan Sançar için bir dönüm noktası oldu ve bir daha toplanamadı. 1153 yılında ayaklana göçebe Oğuzlar’a tutsak oldu. Üç yıllık esaretten sonra kurtarılan Sultan Sançar 1157 yılında 72 yaşında iken öldü.
Bugün enerjin yüksek, yaratıcı fikirlerin aklında dolanıyor. Cesaretin seni yeni fırsatlara yönlendirebilir. Özgüvenin, başkalarında ilham yaratacağın bir etki yaratacak. Öncelikli hedeflerini belirlemekte fayda var; böylece enerjini daha verimli kullanabilirsin. Aşk ve ilişkilere dair yaşanabilecek bir dönüşüm anı, duygusal derinlikler yaşatabilir. İkili ilişkilerde iletişim becerilerini ön plana çıkarmak önem kazanıyor. Bununla birlikte, sağlığına dikkat etmelisin; fiziksel aktivitelerle zindeliğini artırabilirsin. Bugün, alışılmadık deneyimlere açık olman, yeni kapılar açabilir. Hayallerini gerçeğe dönüştürme hevesin yaratıcılığını beslerken, risk almayı göze almak seni daha da ileri taşıyacak.
Bugün yaşam alanında konfor arayışın ön planda. Huzurlu bir ortam kurmak için çaba sarf edebilirsin. Aile üyeleriyle olan ilişkilerine önem verme zamanı. Duygusal destek almak, beraber vakit geçirmek seni güçlü kılacak. Finansal konularda dikkatli ol; ani harcamalardan kaçınman gerektiğini hissetmeye başlayabilirsin. İş yerindeki projelere daha fazla odaklanman gerektiği bir dönemdesin, kararlılıkla ilerlediğinde istediğin sonuçları elde edeceksin. Kendine zaman ayırmayı da unutmamalısın; ruhsal ve bedensel sağlığına özen göstermek, dengeyi sağlamana yardımcı olacak. Sosyal ilişkilerin de canlanacak; uzun zamandır görüşmediğin bir arkadaşınla buluşmak sana iyi gelebilir. Aşk hayatında samimiyet isteği ön plana çıkıyor. Açık iletişim tüm sorunların üstesinden gelmeni sağlayacak. Bugün, kendini ifade etme ve hayallerini gerçekleştirme fırsatını değerlendirmelisin.
Bugün sosyal etkileşimlerde canlılık söz konusu. Farklı insanlarla tanışma ve yeni fikirler paylaşma fırsatları karşına çıkacak. Merakın ve öğrenme isteğin, ilginç diyaloglar doğuracak. Esnek düşünebilme yeteneğin sayesinde zor durumlarla başa çıkmakta avantajlı olacaksın. Ancak, dikkatini toplamakta zorlanabilir, bu yüzden planlarını yaparken mümkün olduğunca net ol. Aşk hayatında heyecan dolu anlar peşinde koşabilirsin; yeni bir ilişkiye adım atmak ya da var olan bir ilişkiye farklı bir soluk kazandırmak için harika bir zaman. İş hayatında ise, yaratıcı fikirlerin ve çözümlerinin takdir edileceği bir gün. Yine de, detaylara dikkat etmeyi unutma; küçük gözden kaçırmalar büyük sorunlara yol açabilir. Gün boyunca enerjini yüksek tutmak için kısa molalar vermek faydalı olacak. Kendini ifade etme biçiminde özgür ol; fikirlerini cesurca paylaşmaktan çekinme.
Bugün duygusal dünyanda dalgalanmalar olabilir, içsel huzuru yakalamak için biraz zaman ayırman önemlidir. Ailenle ve sevdiğin insanlarla olan ilişkilerine odaklanmalı, onları dinlemeye ve anlamaya çalışmalısın. Cömertliğin ve empatinle çevrendeki insanlara destek olacaksın. Ancak, kendi ihtiyaçlarını da göz ardı etmemelisin; sana iyi gelen aktiviteleri yaparak enerji toplayabilirsin. İçgüdülerin güçlenmiş durumda, bu nedenle sezgilerine güvenmekte fayda var. Ayrıca, yaratıcı projelerin için ilham alabileceğin bir atmosfer söz konusu; düşüncelerini özgürce ifade etmelisin. Unutma, iç huzurun sağlanmadığı sürece dış dünyadaki tüm güzellikler bile yeterli gelmeyebilir. Kendine karşı nazik olmayı unutma!
Yaratıcılığının doruklarına ulaşacak, hayal gücünün sınırlarını zorlayacaksın. İçinde bulunduğun sosyal çevre, zihin açıcı fikirler ve ilham verici sohbetlerle dolup taşacak. Kendini ifade etme arzusu, seni çeşitli projelere yönlendirebilir. Bu süreçte, karşına çıkacak fırsatlar, uzun vadeli hedeflerin için zemin hazırlayacak. Kendine güvenin, özgüveninle birleşerek başkalarının dikkatini çekecek; bu da seni liderlik rolleri için ideal bir konuma getirebilir. İlişkilerde bazı gerilimler yaşanabilir; bu durumları, yapıcı bir diyalogla aşman önemli olacak. Unutma ki, sezgilerin güçlü; içgüdülerine güvenerek hareket etmek, seni istediğin sonuçlara bir adım daha yaklaştıracak. Kendine zaman ayırmayı ihmal etme; ruhsal dinginlik, bu yoğun günlerin anahtarı.
Bugün detaylara odaklanmak ve analiz yeteneğini geliştirmek için mükemmel bir fırsat sunuyor. Etrafındaki insanların ihtiyaçlarını anlamakta ve onlara yardımcı olmakta son derece yetkinsin. Sosyal ilişkilerde, ince ayrıntılara dikkat ederek güvenilir bir destek sağlayabilirsin. Ayrıca, günlük işlerinle ilgili bazı düzenlemeler yapman faydalı olacak, belki de bir proje üzerinde çalışarak kendini daha verimli hissetmen mümkün. İçsel huzurunu bulmak adına kendine zaman ayırmayı unutma; meditasyon veya doğada vakit geçirmek seni yenileyebilir. Duygusal konularda ise, açık ve dürüst bir iletişim sağlaman önemli. İçindeki gelişimi dışa vurmak için fırsatları değerlendirmekten çekinme. Kendinle barışık olmak, çevrendekilere de daha olumlu bir enerji vermeni sağlayacak.
Denge ve uyum arayışın bu dönemde ön plana çıkıyor. Sosyal ilişkilerdeki dinamikler seni daha da etkileyecek. İletişimdeki incelikler, karşılaştığın sorunları kolayca aşmanı sağlayacak. Ancak, başkalarının beklentileri seni zorlayabilir. Sadece kendi isteklerine odaklanmak, iç huzurunu bulmanı kolaylaştıracak. Sanatsal yönlerin ortaya çıkacak; yaratıcı projeler için harika bir zaman. Kalbinin sesine kulak vermeli ve içsel duygularını ifade etmelisin. İlişkilerdeki karmaşık durumları çözmek için yapıcı bir yaklaşım benimsemek, aradığın dengeyi bulmana yardımcı olacak. Sabırlı ol, her şeyin yoluna girdiğini göreceksin.
Duygusal derinliklerinle yüzleşme zamanı. İçsel zindeliğini sağlamak için kendine alan yaratmalısın. Duyguların yoğun bir şekilde ortaya çıkabilir; bu durum, çevrendekilerle olan ilişkilerini derinleştirirken, aynı zamanda gizli kalmış hislerinle yüzleşmene de olanak tanıyacak. İçsel muhasebe yaparken, geçmişteki hatalarını gözden geçirip yeniden değerlendirmek önem kazanıyor. Merak ettiğin konularda cesur sorular sormak ve kararlar almak için uygun bir dönemdesin. İletişimde samimiyet ve açıklık, güven ilişkilerini pekiştirebilir. Kendini daha özgür bir şekilde ifade etme fırsatın oluşacak. Geçmişteki deneyimlerinden ders alarak, geleceğe dair daha sağlam adımlar atabilirsin.Finansal konularla ilgili dikkatli olman gerekebilir; harcamalarını kontrol altında tutmak, beklenmedik durumlara karşı hazırlıklı olmanı sağlayacak. Kendi içindeki güç ve kararlılığı kullanarak, yaşamına yön verebilir, hedeflerine ulaşmanda önemli adımlar atabilirsin. Aşk hayatında tutku dolu anlar seni bekliyor; duygusal bir bağ hissettiğin birisiyle derinleşen bir bağ oluşturabilirsin.
Macera arayışın bu gün daha da belirginleşecek. Cesaretin, yeni fırsatlarla karşılaşmanı sağlayacak. Yalnız kalmayı sevmiyorsun; sosyal etkileşimler, ruh halini aydınlatacak. Özellikle arkadaşlarınla yapılan planlar, keyif verici sürprizlerle dolu olabilir. Ancak, ani değişimlere açık olmalısın; belki de planların bir anda değişebilir. Duygusal ilişkilerde ise içtenliğin seni öne çıkaracak, iletişimini güçlendirebilirsin. Ama dikkatli ol, aşırı iyimserlik bazı durumları göz ardı etmene yol açabilir. Bugün, özgürlüğünü hisset ve korkusuzca hayal ettiğin şeyler için adımlar at. Doğa, yeni fikirler ve ilham kaynağı olarak karşına çıkabilir, bu fırsatı değerlendir. Yaratıcılığını ortaya çıkaracak aktivitelerle meşgul olmak, ruhuna iyi gelecek.
Kararlılığı ve disiplin duygusunu derinlemesine hissedeceğin bir dönemdesin. Hedeflerine ulaşma konusunda içsel bir motivasyonla dolup taşacaksın. Gökyüzündeki etkiler, sana yeni fırsatlar sunacak, bu nedenle kendine güvenerek adım atmalısın. İş ve kariyer alanında ilerleme kaydetme potansiyelin oldukça yüksek. Bugün, uzun süredir ertelediğin projelere el atma veya yeni bir işbirliği yapmak için uygun bir zaman. İletişim becerilerin artarken, sosyal bağlantıların da güçlenecek.Duygusal ilişkilerde bazı geçmiş meseleler su yüzüne çıkabilir. Bu durum, içgörülerini geliştirmen ve ilişkilerini güçlendirmen için bir fırsat olacak. Sevdiklerinle açık ve dürüst bir iletişim kurman, kalp yaralarını iyileştirmen adına önemli. Kendi sınırlarını belirlemeye yönelik içsel bir yolculuğa çıkabilirsin, bu da sana sağlıklı ilişkiler kurma konusunda yeni perspektifler kazandıracak. Kendine biraz mola vermek, ruhsal ve fiziksel sağlığın için hayati öneme sahip. Yürüyüş yapmak, hayatına daha fazla hareket katmak için harika bir gün. Zihnini ferahlatacak aktivitelerde bulunarak enerjini dengeleyebilirsin. Sakinleşmek ve iç huzuru bulmak için zaman ayırmayı unutma.
Sosyal etkileşimlerin ön planda olduğu, yeni bağlantılar kurabileceğin bir dönemdesin. Düşünce yapının özgünlüğü, çevrendekiler üzerinde etkileyici bir iz bırakacak. Yaratıcılığını sergileyebileceğin projelere yönelebilirsin; bu, senin için tazelenme ve yenilik hissi verecek. İçsel dünyanda bazı derin sorgulamalar yapabilirsin. Duygusal ilişkilerinde ise empati yeteneğin öne çıkacak; başkalarının hislerine duyarlılık göstererek güçlü bağlar inşa etmek mümkün. Farklı bakış açıları seni heyecanlandırabilir; bu yüzden yeni deneyimlere açık olman yararına olacak. Unutma, kalp sesini dinleyerek ilerlemek, sana en doğru yolu gösterecek.
Duyguların derinliklerinde dolanan Balık, bugün içsel huzur arayışında olağanüstü bir çaba içinde olacak. Yoğun bir empati kapasitesine sahip olduğun için başkalarının hislerine duyduğun hassasiyet, belki de gerektiğinden fazla canını sıkabilir. Arkadaşlarından ya da yakınlarından biri, duygusal destek arayışında olabilir; ona göstereceğin anlayış sayesinde ilişkilerin derinleşecektir. Kendini yaratıcı faaliyetlere yönlendirmen, ruh halini dengelemene yardımcı olacaktır. Sanatsal bir ifade biçimi, zihnindeki karmaşayı azaltırken, huzurlu bir kaçış alanı olarak işlev görecektir. İç sesine kulak vermek için meditasyon veya doğada zaman geçirmek iyi bir seçenek olabilir. Duygusal anlamda biraz savunmasız hissedebilirsin; bu durumda kendine nazik davranmak önemlidir. Gün sonunda düzenli bir değerlendirme yapmak, hislerini anlamlandırmana olanak tanıyacak. Kendi iç yolculuğuna odaklanarak, aslında ne aradığını keşfetme fırsatını yakalayabilirsin.