1
“Aşk, Mark ve Ölüm” ilk kez Berlin Film Festivali’nin Panaroma bölümünde gösterildi ve seyirci ödülü aldı. İkinci gösterimi de İKSV Film Festivali’nde cumartesi akşamı gerçekleşen film, Almanya’ya işçi göçünün hikâyesini müzikal bir yolculukla anlatıyor. Almanya’ya göç etmiş bir ailenin oğlu olan, Berlin’de yaşayan[ya1] , iletişim eğitimi almış olan Cem Kaya’nın da üçüncü filmi; “Göç gibi iç yakan bir hikâyenin belgeseli çok sıkıcı olurdu, ben sıkmak istemiyorum, müzikle anlatmak istememin nedeni bu diyor” Cem Kaya. Üstelik bu müzikler de onların Almanya’da büyürken evlerinde, düğünlerde, arabayla memlekete gidip gelirken kasetlerden dinledikleri müzikler. Almanya’da yaşayan ve iki kültürün arasına sıkışıp kalmış, gurbeti, özlemi, vatan hasreti çekenlerin duygularını tema olarak kullanan müzikler. Festivalde gösterilen en ilginç filmlerden biri olan “Aşk, Mark ve Ölüm” seyircinin de büyük beğenisini topladı. Ve tabii en güzel sürprizi, gösterimden sonra salonda yapılan festival partisinde filmde izlediğimiz üç müzisyeni, Türk Sanat müziğinde Cavidan Ünal, RNBesque tarzında Muhabbet ve bağlama virtüözü İsmet Topçu’yu canlı olarak dinlemek, seyretmek oldu. Salondaki coşku inanılmazdı, özellikle de Almanya’dan gelmiş ve vatanlarında müzik yapan, müziklerinin beğenildiğini gören müzisyenlerin mutluluğu! Muhabbet, şarkılarını söyledikten sonra, “Şimdi içeri gidip ağlayacağım” diyordu!
Filme dönersek en büyük alkış, bu kadar ciddi bir arşiv çalışması yapılmış olması. 1961 yılında Almanya’yla yapılan anlaşma sonucu Türkiye’den işçi göçü başlar. Gidenlerin büyük hayalleri, bol bol mark kazanmak ve biriktirip geri dönmektir. Almanların beklentisi ise kendi vatandaşlarının yapmak istemedikleri işleri ucuza yaparken, kötü koşullarda yaşamaya razı olacak, hadi köleler demiyelim de makineler gelecek, sonra da geri yollanacak! Yıllar sonra kafalarına dank eden gerçek: “Biz işçi istedik, insanlar geldi.” Üstelik de o insanlar kendilerinden çok farklıydı: Dilleri, dinleri, kültürleri, yaşam biçimleri çok farklı insanlar. İşçi yurtlarında bekâr yaşadılar önce, tren garlarında sosyalleştiler, memlekette bıraktıkları ailelerini düşünüp hüzünlendiler. Sonra da ailelerini getirdiler, kimse geri dönmedi, dönemedi. Onlar ülkelerinde Alamancı, Almanya’da Türko’ydu. İşte Cem Kaya ve arkadaşları bu gerçekleri, titiz bir arşiv çalışmasıyla görüntülü olarak filme katmış. John Berger’in kitabından fotoğrafı belleğime kazınmış, Tophane’deki İş ve İşçi Bulma Kurumu’nda Alman doktorlar tarafından üroloji muayenesi yapılan donla dizilmiş Türk işçi adaylarının utanan görüntülerini video olarak izlemek gözlerimi yaşarttı.
Müzik, filmin asıl aktörü. Bizim Türkiye’de adını duyduğumuz bir Yüksel Özkasap vardır, Köln Bülbülü, dokuz altın plağı var, Türküola etiketiyle milyonlarca kaset, plak satmış. Filmde Neşet Ertaş da var, Karakan da, Derya Yıldırım da, Derdiyoklar grubu da, Derdiçoklar grubu da! Başka bıyıklı kasketli amcalar da, Cem Kaya’nın röportaj yaptıkları arasında. Cavidan Ünal Almanya’nın divası, Müzeyyen Senar’ı. Almanya’nın Huysuz Virjini de var, Almanya’nın Bülent Ersoy’u Hatay Engin de! Bülent Ersoy da bir dönem Almanya’da sürgün yaşamış.
Mark ise çok para kazanıp düğünlerde saçtıkları dönem! Bir kısmı ailenin tüm fertlerinin çalışmasıyla kazanılmış para da, bir kısmı da “kara para aklaması” diyor Cavidan Ünal, öyle para basılıyor o düğünlerde, darbukacı “donumdan bile para çıkardı” diye anlatıyor! Bu bölüm çok eğlenceli, kendilerine Çakıl Gazinosu bile yapmışlar, kullanılmayan bir tren istasyonunda.
Ama hayat inişli çıkışlı. 80’de Doğu-Batı Almanya birleşince işsizlik başlıyor, Alman ekonomisi tekliyor. İşçilerimize karşı ırkçı tepkiler başlıyor. Faşist örgütlenmeler, Nazi dazlak grupları ve ikinci, üçüncü kuşağın, itilip kakılması, eğitimden geri kalması, iş bulamaması, tepki dönemi. Hip Hop, Protest ve Rap müzikle kendini ifade eden gençler çıkıyor. İnsanların evlerinde yakılması, dazlaklarla mücadele müziği de sertleştiriyor. Burası da ölüm bölümü. Koşullar, insanlar farklı da olsa, ülkemizde göçmenlere karşı tavrımızı sorgulamamıza da yarayacak bir bölüm.
Yıllar süren bir emeğin, iğneyle kuyu kazarak yapılmış filme emeği geçenler arasında senaryo yazımına katkıda bulunan Mehmet Akif Büyükatalay’ı ve arşiv taramada Ufuk Can’ı anmak gerek.
Filmi Berlin’de izleyen festival direktörü Kerem Ayan,”Bu filmi İstanbul’da da gösterelim, sonrasında da bu partiyi yapalım” demiş. Çok iyi etmiş! Festivalin sonuna gelirken böyle bir filmi izlemiş olmak kadar partide müzisyenleri de dinlemek büyük bir ayrıcalıktı. İKSV’ye binlerce teşekkür. Şimdi bu filmin festival dışında da sinemalarda gösterilmesi gerek, bir Müslüm, Bergen kadar ses getirip izleneceğine eminim!
Bugün enerjin son derece yüksek; başkalarına ilham verme yeteneğin artmış durumda. Fikirlerini cesurca paylaşmak için uygun bir zaman. İletişim kurmakta ve sosyal etkileşimlerde rahat olacaksın. Ayrıca, kişisel projelerine odaklanman gereken bir dönemdesin; bu alanlarda atılımlar yapabilirsin. Duygusal olarak kendini daha cesur ve kararlı hissedebilirsin. İlişkilerinde, duygularını açıkça ifade etmek için harika bir gün. Ancak ani tepkiler vermekten kaçınmalısın, sabırlı kalmak sana fayda sağlayabilir. Kendinle büyümeyi bekle; yeni deneyimlere açık olman, ilerlemeni hızlandıracak. Harcamalarına dikkat et; bütçenden sapmamakta fayda var. Şu an çevrendekilere katılımcı ve destekleyici olmalısın, böylece ilişkilerini güçlendirebilirsin. Cömertliğin ve içtenliğin, seni insanlarla daha yakın bir bağ kurmaya sevk edecek. Unutma ki, kendi sınırlarını belirlemek de önemlidir; kendini fazla yıpratmaktan kaçın.
Bugün, içsel huzuru bulma arayışın güçleniyor. Doğaya ve sakin ortamlara yönelmek, zihinsel açıdan yenilenmene yardımcı olacak. Duygusal derinliklere inerek, ilişkilerinde samimi bir iletişim kurma fırsatı bulabilirsin. Maddi konularda dikkatli olmalısın; ani harcamalardan kaçınmak, uzun vadede sana fayda sağlayacak. Farklı bakış açılarının seni yeni kapılara yönlendirebileceğini unutma. Kendine güvenip, kararlılıkla adım attığında hedeflerine ulaşma şansın artıyor. Unutma, istikrarın ve kararlılığın, seni her daim yukarı taşıyacaktır.
Bugün, iletişimde parlak bir gün seni bekliyor. Fikirlerin etrafında dönen derin tartışmalar, zihin açıcı görüşmelerle dolup taşabilir. Sosyal çevrendeki kişilerle olan etkileşimlerin, yeni bağlantılar kurmana ve eski dostlukları yenilemene imkan tanıyacak. Merak dürtün artmışken, yeni bilgilere ulaşmak ve öğrenmek için can atıyorsun. Ancak dikkat etmen gereken bir nokta var; başkalarının düşüncelerine aşırı odaklanmak yerine kendi içsel sesiyle de bir bağ kurmalısın. Gün içinde ani değişimler ve sürprizler yaşanabilir, esnek olmalı ve akışa uyum sağlamalısın. Romantik ilişkilerde beklenmedik duygusal dalgalanmalar, iletişim eksiklikleri veya geçmişten gelen izler gündeme gelebilir. Snapsığın, duygularını ifade ederken dile getirmekte zorlanabilirsin; içsel hislerine kulak vermek önemli. Kendi isteklerinle başkalarının talepleri arasında denge kurmaya çalışırken, içsel huzurunu korumayı unutma. Dikkatini gizli kalmış yeteneklerine yönlendirebilir ve yeni bir hobi edinebilirsin. Bu, ruh haline tazelik katacak ve seni daha mutlu hissettirecek. Kendini ifade etme fırsatlarını değerlendirmekten çekinme, hislerini paylaşmak ve başkalarıyla bağlantı kurmak günün en önemli temalarından biri olacak.
Duygusal derinlikler ve içsel huzur arayışında olacaksın. Bugün, sevdiklerinle olan bağların güçlenebilir; içten paylaşımlar ve samimi sohbetler, ilişkilerini sağlamlaştıracak. Kendi ihtiyaçlarına duyarlı olman önem kazanıyor, kendine zaman ayırmayı unutma. Geçmişle ilgili bazı anılar canlanabilir, ancak bununla yüzleşmek, ruhsal açıdan ferahlama sağlayabilir. Yaratıcılığın artıyor, sanatsal bir aktivite veya yeni bir hobi seni mutlu edebilir. Evdeki düzenlemeler ve yenilikler, yaşam alanında ferahlık hissi yaratacak. Unutma, içsel hislerine kulak vermek, hayatının akışını olumlu yönde etkileyecek.
Bugün sahne ışıklarının üzerinde parlayacağın bir gün. Yaratıcılığın arttığı bu dönemde, kendini ifade etmek için mükemmel fırsatlar baş gösterebilir. İçsel özgürlüğün artarak, başkalarının gözünde dikkat çekmekten çekinmeyeceksin. İş hayatında kendini ortaya koyma isteğin belirginleşiyor, liderlik yeteneklerinle dikkatleri üzerine toplayabilirsin. Ancak, ego savaşlarından ve rekabetten uzak durmaya çalışmalısın. Duygusal ilişkilerinde sevgi ve tutku öncelikli olacak; sevgililerinle romantik planlar yapabilir ya da arkadaş çevrenle eğlenceli aktivitelerde bulunabilirsin. Kendine olan güvenin, seni yeni kapılar aralamaya teşvik ediyor. Hem içsel huzurunu sağla, hem de çevrendekilere ilham ver. Gün sona ererken, içsel bir tatmin bulacak ve yaratıcılığını besleyecek anılar biriktireceksin.
Detaylara olan düşkünlüğün ve pratik zekân, günün zorlukları karşısında seni güçlü kılan unsurlar olacak. Çevrendeki karmaşayı analiz etme yeteneğin, özellikle iş veya günlük sorumluluklarınla ilgili konularda seni doğru yönlendirecek. Küçük detaylarla ilgilenmek, bazen genel resmi görmende engel teşkil edebilir; bu yüzden büyük resme de bir göz atmayı unutma. İletişim konusunda dikkatli olmalısın; seçtiğin kelimeler, başkalarıyla olan ilişkilerini derinleştirebilir veya tehlikeye atabilir. Yaratıcı projelerine odaklanmak için mükemmel bir zaman; yeni fikirler geliştirebilirsin. Sağlığına dikkat etmelisin, stresin fiziksel sağlığına etkisi olabilir. Kendine zaman ayırmayı ihmal etme; bir meditasyon, yürüyüş yapma veya sevdiğin bir aktivite, ruhunu tazelemeni sağlayacak. Sevgide de tatlı bir sürpriz, ilişkini canlandıracak bir gelişme seni bekliyor. Özgüvenin, başkaları üzerinde derin bir etki bırakabilir, bu yüzden kendine güven.
Bugün adeta denge ve uyum arayışında olacaksın. Sosyal ilişkilerin öne çıkıyor; dostluk ve iş birliği sayesinde yeni fırsatlar kapını çalabilir. Farklı bakış açılarına açık olman, çevrendeki insanlarla olan bağlarını güçlendirecek. Sanat ve estetik konularına yönelik ilgin artış gösterebilir; yeni bir proje üzerinde kafa yormak için harika bir zaman. Duygusal olarak, ilişkilerinde daha da hassas bir tavır sergileyebilirsin. Kibarlığınla insanları etkileyebilir, güzellik ve zarafeti bir köprü gibi kullanarak kalpler kazanabilirsin. İçsel huzurunu sağlamak için biraz yalnız kalmayı deneyebilirsin; bu, ruhsal dengeni yeniden bulmana yardımcı olacak.
Derin duyguların ve sezgilerinin ön planda olduğu bir gün. İçsel bir keşif yapma arzusu, seni sırlarla dolu alanlara çekebilir. Başkalarının hislerini anlamak için bir çözüm sürecine girebilir, empati yeteneğini zirveye taşıyabilirsin. İlişkilerinde güç ve kontrol teması önem kazanıyor; bu konularda dikkatli olmalısın. Eski bir mesele yeniden gündeme gelebilir; geçmiş deneyimlerinden ders çıkarmak, seni daha güçlü bir birey haline getirecek. Tutkusal bir yaklaşım benimseyebilir, sevdiklerinle derin konuşmalara dalabilirsin. Karar alma yeteneğin artacak, sezgilerin seni doğru yollara yönlendirebilir. Güçlü bağlar kurma isteği, sosyal çevrendeki insanlarla olan ilişkilerini derinleştirebilir. Kendi iç dünyanla barışmak, sana muazzam bir huzur getirecek. Hayatında yeni bir sayfa açma isteği büyüyecek; bu da senin cesur adımlar atmana neden olabilir.
Bugün enerjin tavan yapacak! Yeniliklere ve maceralara açık olacağın bir döneme girmiş bulunuyorsun. Farklı kültürler ve insanlar seni büyüleyecek; bu, sosyal hayatında yeni kapılar açabilir. Yaratıcılığın da artacak, ilham dolu anlar yaşayacaksın. Eğitim, seyahat veya kişisel gelişimine dair atılımlar için ideal bir zaman. Bu süreçte, içgüdülerine güvenmek ve risk almaktan korkmamak faydalı olacak. Olumlu düşüncelerle hareket ettiğinde, karşına çıkan fırsatlar seni şaşırtacak kadar güzel olabilir. Sevgi hayatında ise, destekleyici ve enerjik bir atmosfer seni bekliyor; bu da ilişkilerini derinleştirmek için güzel bir fırsat. Hayallerinin peşinden koşmaktan geri durma!
Bugün, hedeflerin ve hayallerin arasında köprü kurmak için fırsatlarla dolu bir gün olacak. İçsel motivasyonun güçlü kalacak, bu da iş hayatında ya da kişisel projelerinde ileri adımlar atmanı sağlayacak. Geçmişteki deneyimlerinden dersler alarak, daha sağlıklı ve yapıcı kararlar vermek için ilham bulacaksın. Aynı zamanda, duygusal olarak biraz huzur arayışında olabilirsin; sevdiklerinle kaliteli zaman geçirmeyi ihmal etmemelisin. Dikkatini dağıtan unsurlara karşı dikkatli ol, gözlerin üzerinde, bu nedenle imajına ve sunduğun projelere özen göstermelisin. Karşılaştığın zorluklar, seni daha güçlü kılacak ve asıl potansiyelini keşfetmene yardımcı olacak. Sonuç olarak, bu dönemde kararlılığın ve disiplinin seni istediğin yere ulaştıracak.
Bugün, toplumla olan ilişkilerin ve sosyal bağlantıların ön plana çıkacağı bir dönemdesin. Yenilikçi fikirlerin ve yaratıcı projelerin, arkadaş çevrenden büyük destek bulacak. Duygusal olarak, bireysel özgürlüğüne ve bağımsızlığına daha fazla vurgu yapma ihtiyacı hissedeceksin. Ancak, başkalarıyla iş birliği içinde olmanın önemini de göz ardı etmemelisin. İletişim becerilerin, sorunları çözüme kavuşturmanda büyük bir etki yaratacak. Beklenmedik sürprizlerle karşılaşman da mümkün, bu nedenle açık fikirlilikle yaklaşmak önemli. Hayata dair felsefi bakış açını yeniden gözden geçirebilir, ilham verici düşüncelerle dolabilirsin. Duygusal derinliklerine inmek, içsel bir tatminsizlik hissini giderme potansiyeline sahip. Kendine olan güvenini tazele ve sıra dışı düşüncelerinle öne çık.
Duygusal derinliklerinle yüzleşme fırsatı bulabilirsin. İçsel dünyandaki dalgalanmaları anlamak, başkalarıyla olan ilişkilerini güçlendirebilir. Yaratıcılığın ön planda olacak; sanatsal bir projeye veya yeni bir hobiye yönelmek için ideal bir zaman. Uzaklarda bir arkadaşınla tekrar bağlantıya geçme isteği doğabilir; bu iletişim birçok duygu barındıracak. Kendini ifade etmek için altını çizmen gereken konular olabilir; iç sesini dinle. Bugün, karamsar düşüncelerin yerine umut ışığının parladığını göreceksin. Şayet günlük yaşamında bir sıkıntı hissedersen, sakin bir yer bulup meditasyon yapman, zihnini arındırmana yardımcı olabilir. Unutma, sezgilerinle hareket ettiğinde doğru yolu bulma olasılığın artıyor.
