1
Ünlü şairin Türk edebiyatında ve Milli Mücadele yıllarında oynadığı rol ile tarihte önemli bir yeri ve önemi olan Mehmet Akif Ersoy, ölümünün 84. yılında anılıyor.
MEHMET AKİF ERSOY KİMDİR?
20 Aralık 1873’te İstanbul’da doğan Ersoy’ın babası Fatih Medresesi müderrislerinden Mehmet Tahir Efendi, Osmanlı Devleti’ne bağlı Arnavutluk’un İpek kazasına bağlı Şuşise Köyü’nden İstanbul’a gelmişti. Ersoy’un annesi Emine Cemile Hanım ise Buharalı Mehmet Efendi’nin kızı olarak Samsun’da doğmuştu. Mehmet Tahir Efendi, ona ebced hesabıyla doğduğu yıl olan 1290’a karşılık gelen Rağıf ismini vermişse de çevresi tarafından Akif olarak çağrıldı. Akif dışında bir de Nuriye adında bir kızları bulunuyordu.
Mehmet Akif, İstanbul’da Fatih’in Sarıgüzel semtinin Nasuh Mahallesi’nde doğdu. Çocukluğu Osmanlı Devleti’nin “hasta adam” olarak nitelendirildiği döneme denk geldi. 1878 yılında, Akif 4 yaşındayken Fatih’de Emir Buhari Mahalle Mektebi’ne başladı. Burada iki yıl eğitim gördükten sonra Fatih İbtidaisi’ne geçti. Aynı yıl babası ona Arapça dersleri vermeye başladı.
Babasının yazın Emin Paşa’nın çocuklarına ders vermesi sebebiyle Emin Paşa’nın çocukları ile arkadaşlık kurdu. Mehmet Akif, 1882 yılında ilköğretimini tamamlayarak Fatih Merkez Rüştiyesi’ne başladı. Ayrıca Fatih Camii’nde Esad Dede’nin İran Edebiyatı derslerine katılıyordu. Lise eğitiminde Mülkiye’nin İdadi bölümünde başladıktan sonra yüksek kısmına geçti. Kısa bir süre sonra evlerinin yanması ve babasının vefatı sebebiyle okula devam edemeyip sivil veterinerlik okulu olan Baytar Mektebi’ne geçti. Şiirle ilgisi bu dönemde başlayan Mehmet Akif, ilk şiirlerini bu dönemde yazmaya başladı.
BİRİNCİLİKLE MEZUN OLDU
22 Aralık 1893 tarihinde birincilik ile mezun olmasından sonra Orman ve Ma’adin ve Ziraat Nezare’Baytar Müfettiş Muavini olarak tayin edildi. 1895 yılında ilk eseri olan 7 beyitlik gazeli “Kur’an’a Hitab”, Servet-i Fünun Gazetesi’nde yayınlandı. 4 yıl boyunca Rumeli, Anadolu ve Arabistan’da görev yaptı. Bu seyahatler Mehmet Akif’in düşünce ve yazın hayatını çok etkiledi.
1 Eylül 1898’de 25 yaşında iken Tophane-i Amire veznedarı Mehmet Emin Bey’in kızı İsmet Hanım ile evlendi. Aynı yıllarda Maarif Dergisi’nde ve Resimli Gazete’de şiir yazıları ve Arapça, Farsça ve Fransızca’dan yaptığı çevirilen yayınlandı. 1906 yılında Halkalı Ziraat Mektebi’ne Kitabet-i Resmiye Muallimi ve 1907’de Çiftlik Makinist Okulu’na Türkçe öğretmeni olarak atandı. Ardından bir yıl sonra II. Meşrutiyet’in ilan edildiği dönem İstanbul’da Umur-i Baytariye Dairesi Müdür Muavinliği’ne getirildi. 1908-1910 yılları arasında “Sırat’ı Müstakim” dergisinde yazdığı dönem en ünlü şiirleri “Küfe” ve “Seyfi Baba” yayınlandı.
KURTULUŞ HAREKETİNE DESTEK VERDİ, GÖREVDEN ALINDI
Kısa bir süre sonra Darülfünun Edebiyat-ı Umumiye müderrisliğine tayin edilen Mehmet Akif, uzun süre bu kadroda kaldı. 1913’te İttihat ve Terakki Cemiyeti’ne girdi. I. Dünya Savaşı sırasında bu cemiyete bağlı bir örgüt olan Teşkilat-ı Mahsusa aracılığıyla Almanya’daki Müslüman tutsakların durumunu incelemek üzere Berlin’e gönderildi. Ardından Arabistan ve Lübnan’a gitmiş ve burada batı-doğu ayrımına şahit oldu. İstanbul’a döndükten sonra Darül-Hikmet-i İslamiye’nin başkatipliğine atandı. Miili Mütareke döneminde kurtuluş hareketine destek verdi. Balıkesir’de yaptığı konuşmadan dolayı İstanbul’daki görevinden alındı. Ankara Hükümeti’nin kurulmasından sonra Burdur Milletvekili olarak meclise girdi.
500 LİRAYI KABUL ETMEDİ, ORDUYA VERDİ
O sırada Maarif Vekili Hamdullah Suphi’nin desteği ile İstiklal Marşı için açılan yarışmaya giren Mehmet Akif Ersoy, 724 şiir arasından yarışmayı kazandı. 18 Mart 1921’de kabul edilen şiir, 1924 yılında Osman Zeki Üngör tarafından bestelenerek “Türkiye Cumhuriyeti’nin Milli Marşı” olarak ilan edildi. Mehmet Akif Ersoy yarışmadan kazandığı 500 lirayı kabul etmeyerek Türk Ordusu’na armağan etti.
EDİRNEKAPI ŞEHİTLİĞİ’NE DEFNEDİLDİ
Sakarya Zaferi’nden sonra İstanbul’a geldi ancak İslami uyanışçı düşünürlerden olan Mehmet Akif Ersoy, Cumhuriyet’in laik düzeninin oturması sebebiyle Mısır’a gitti. 1936 yılına kadar Mısır’da Türk Dili ve Edebiyatı dersleri verdi. Siroz’a yakalanması üzerine 1935’te Lübnan’a, 1936’da Antakya’ya gitti. Hastalığının ilerlemesi üzerine ülkesine döndü ve 27 Aralık 1936’da İstanbul’da vefat etti. Mezarı Edirnekapı Şehitliği’nde bulunmaktadır.
İSTİKLAL MARŞI’NI TÜRK MİLLETİ’NE ARMAĞAN ETTİ
Mehmet Akif Ersoy’un en önemli eseri olan “Safahat”, 7 kitaptan oluşmaktadır. 1911 yılında yazdığı birinci bölümde osmanlı toplumunun meşrutiyet dönemini; 1912 yılında yazdığı “Süleymaniye Kürsüsünde” adlı ikinci kitapta, Osmanlı aydınlarını işlemiştir. 1913’de Safahat’ın üçüncü bölümü olan “Halkın Sesleri”ni ve 1914 yılında dördüncü bölüm “Fatih Kürsüsünde”yi yazdı. Ardından 1917 tarihli “Hatıralar” ve I. Dünya Savaşı hakkında görüşlerinin yer aldığı 1924 tarihli “Asım”ı yazdı. Son ve 7. bölüm olan “Gölgeler”i 1933 yılında yazdı. Şiirlerinin toplu olarak yer aldığı 7 kitaplık eserine “İstiklal Marşı”nı koymayarak bu eserini Türk Milleti’ne armağan etmişti.
Başlangıcı 1911 olan “Safahat”, 1933 yılında tamamlandı. Özmer Ziya Doğrul, Mehmet Akif Ersoy’un kitaplarına almadığı şiirlerini de ekleyerek eseri, 1943 yılında tekrar yayımladı. Ardından 1987 yılında M. Ertuğrul Düzdağ, eseri önceki baskıları arasındaki farkı gösteren yeni bir basımını yaptı. “Kur’an’dan Ayet ve Hadisler” ve “Mehmet Akif Ersoy’un Makaleleri” adlı çalışmaları da ölümünden sonra yayımlanmıştır.
MİLLİ EDEBİYATA KARŞI ÇIKTI
Mesnevi, Hafız Divanı, Güllistan, Fuzuli’nin Leyla ve Mecnu’nu, Victor Hugo, Lamartine ve Emile Zola gibi eserleri okumuş olan Mehmet Akif Ersoy’un eserleri anlatıya ve övgüye dayalıdır. “Sanat sanat içindir” görüşüne karşı çıkmış dini yönü ağırlıkta bir edebiyat tarzı benimsemiştir. Edebiyat dili olarak Milli Edebiyat akımına karşı çıkmış, aruz kullanmıştır. Hatta edebiyatta batılılaşma konusunda Tevfik Fikret ile çatışmıştır.
ESERLERİ
Şairin Safahat adı altında toplanan şiirleri 8 kitaptan oluşmuştur. Şair, İstiklâl Marşı’nı Safahat’a koymamıştır. Nedenini ise şöyle açıklar: “Çünkü ben onu milletimin kalbine gömdüm”.
Safahat (1911) – 44 manzume içerir. Siyasal olaylar, mistik duygular, dünyevi görevlerden bahsedilir.
Süleymaniye Kürsüsünde (1912) – Süleymaniye Camisi’ne giden iki kişinin söyleşileri ile başlar, kürsüde Seyyah Abdürreşit İbrahim’in konuşturulduğu uzun bir bölümle devam eder.
Hakkın Sesleri (1913) – Topluma İslami mesajı yaymaya çalışan on manzumedir.
Fatih Kürsüsünde (1914) – Fatih Camisi’ne giden iki kişinin söyleşileri ile başlar, vaizin uzun konuşması ile devam eder.
Hatıralar (1917) – Âkif’in gezdiği yerdeki izlenimleri ve toplumsal felaketler karşısında Allah’a yakarışını içerir.
Asım (1924) – Hocazade ile Köse İmam arasındaki konuşmalar şeklinde tasarlanmış tek parça eserdir.
Gölgeler (1933) – 1918-1933 arasında yazılmış 41 adet manzumeyi içerir. Her biri, yazıldıkları dönemin izlerini taşır.
Safahat (Toplu Basım) (ilki 1943) – 6 Safahatını bir araya getirir.
Mehmet Akif Ersoy’un ölümünün 75. ve İstiklal Marşı’nın Kabulünün 90. Yılı olması nedeniyle 2011 yılı T.C. Başbakanlığı tarafından “Mehmet Akif Ersoy Yılı” olarak ilan edilmiştir. Yıl boyunca yapılacak çalışmaların sorumluluğu Kültür ve Turizm Bakanlığı’na verilmiştir.
Bugün, enerjin yüksek ve cesaretinle etrafındakilere ilham verebilirsin. Ön planda olmak ve fikirlerini paylaşmak için mükemmel bir zaman. Karşılaştığın zorluklar, seni yıpratmak yerine güçlendiriyor. Hızla gelişen olaylar, anlık kararlar almanı gerektirebilir; sezgine güven. İletişim becerilerinle insanları etkileyebilir, önemli bağlantılar kurabilirsin. Sürekli hareket halinde olmanın sağladığı heyecan, seni dinamizmin doruklarına çıkarıyor. Ancak sabırsızlık seni zor durumda bırakabilir, bu yüzden düşünmeden hareket etmemeye özen göster. Tutkuların ve arzuların, seni ilerleten bir itici güç. Günün sonunda, yaptıklarını gözden geçirmen ve biraz dinlenmen, yarın için tazelenmene yardımcı olacaktır. Doğru adımları atmak için güçlü sezgilerinle hareket etmelisin.
Bugün, içsel huzur arayışında önemli adımlar atabilirsin. Sabırlı ve istikrarlı yapın sayesinde, karşına çıkan zorlukları daha kolay aşabilirsin. İletişim kurduğun kişilerin fikirlerine açık olman, yeni bakış açıları kazanmanı sağlayacak. Duygusal anlamda derinlemesine bir bağ kurmak için gerekli olan cesareti gösterebilirsin. Maddi konulara dair planlarını gözden geçirmek için uygun bir zaman. Kendini rahat hissettiğin bir ortamda, sevdiklerinle vakit geçirmek ruhuna iyi gelecek. Doğaya yönelik aktiviteler, enerji seviyeni yükseltebilir; açık havada zaman geçirmekten çekinme. Yeniliklere açık ol, karanlık köşelerde unutulmuş hayallerini tekrar gün yüzüne çıkarmak için harika bir fırsat var.
Sosyal çevrenizdeki etkileşimlerin ön planda olduğu bir dönemdesiniz. Yeni bağlantılar kurmak ve eski dostlukları tazelemek, sizi mutlu edecek. Fikir alışverişlerinde bulunduğunuz anlarda, başkalarının perspektiflerini dinlemek, bakış açınızı genişletecek. İçsel merakınız, yeni bilgilere ulaşmanızı sağlarken, iletişim becerileriniz sayesinde başkaları üzerinde etki bırakıyorsunuz. Ancak, yüzeysel konularda kaybolmamaya dikkat edin; derinlemesine düşünmek ve anlam arayışında olmalısınız. İş veya kişisel projelerle ilgili yaratıcı fikirler, bugünün enerjisiyle açığa çıkabilir. Kendinizi ifade etme şekliniz, başkaları tarafından dikkatle izlenecek. Ayrıca, ilişkilerde beklenmedik sürprizler söz konusu olabilir; esnek olun ve akışa bırakın.
Duygusal derinliklerin ve içsel hislerin ön plana çıkacağı bir gün. Sevdiklerinle aranda oluşabilecek iletişim sorunlarına dikkat etmelisin. Empati yeteneğin sayesinde, herkesin hislerini anlama fırsatı bulabilirsin. İş yerindeki projelerini gözden geçirirken, detaylara dikkat etmen önemli. Yaratıcılığın tavan yapacak, bu sayede sorunlara alışılmadık çözümler üretebilirsin. Kendine zaman ayırmak, ruhsal dengen için faydalı olacak. Geçmişle ilgili duygular yeniden yüzeye çıkabilir, birikmiş hisleri serbest bırakman gerekebilir. İlginç bir karşılaşma ya da haber gününü renklendirebilir; bu, hayal gücünü besleyip, yeni fırsatlar yaratmanı sağlayabilir.
Bugün, enerjin yüksekte ve çevrendeki insanların dikkatini kolaylıkla çekiyorsun. Kendine olan güvenin, karizmatik bir hava yaratmana yardımcı oluyor. Yeni projelere başlamak için uygun bir zaman. Ancak, sabırlı olman gereken durumlar da olabilir; acele etmeden, detayları gözden geçir. İletişim becerilerin artarken, insanlarla kuracağın bağlar derinleşiyor. Kendi fikirlerini cesurca paylaşman, entelektüel tartışmaların zeminini hazırlayacak. Aşk hayatında ise daha tutkulu bir atmosfer var; duygularını açıkça ifade etmekten çekinme. Bugün kendine olan düşkünlüğünü avantaja dönüştürerek, hayatının tadını çıkarabileceğin bir gün. Unutma, özgüvenin etrafındakilere de ilham verebilir.
Detaylara olan dikkatin ve mükemmeliyetçi yapın, bugün bazı projelerde öne çıkmana sebep olabilir. İş yerindeki sorumluluklarının artması, seni daha fazla başarıya götürecek. Ancak, başkalarının hatalarını affetmekte zorlanabilir, bu da ekip içinde gerginliğe yol açabilir. Kendine zaman ayırmayı unutma, zihin sağlığın için gerekli. İlişkilerde ise iletişimin önemini kavrayacak, empati yapma fırsatı bulacaksın. Sevgi dolu ve anlayışlı bir tavır, ilişkini güçlendirecek. Akşam saatleri, sosyal etkinlikler için uygun görünüyor; yeni insanlarla tanışmak ve eğlenmek için harika bir zaman dilimi. Her şeyin bir dengesi var; çalışmak kadar dinlenmekte önemli.
İlişkilerinde denge arayışın bu dönemde ön planda olacak. Sevdiklerinle kurduğun bağlarla ilgili daha derin düşüncelere dalabilirsin. Sosyal ortamlarda karşılaşacağın insanlar, ruh haline olumlu katkılarda bulunabilir. Yaratıcılığının artacağı bir gün, sanatsal projelere yönelmek isteyebilirsin. Karar vermekte zorlanıyorsan, kalbini dinlemen en iyi yol olacaktır. Duygusal dengeni bulmak için içsel huzurununa odaklanmalısın. İş veya finansal konularda da uyum sağlamak için bir adım atmadan önce tüm detayları gözden geçirmekte fayda var. Kendine zaman tanı, acele etme.
Derin ve yoğun duyguların ön plan çıkacağı bir gün. İçsel sezgilerin güçleniyor, bu durum yaşadıklarına farklı bir bakış açısı kazandırabilir. Bugün çevrendeki insanların niyetlerini daha kolay anlaman mümkün. İletişim kurarken samimi olmaya özen göster, zira bu, ilişkilerini derinleştirirken güven oluşturacak. İş veya kişisel projelerde kararlı adımlar atmak için uygun bir dönemdesin. Esnek olmak, beklenmedik değişikliklere kolay adapte olmanı sağlayabilir. Kendi sınırlarını belirle, gerektiğinde hayır demekte bir sakınca görme. Bu, hem kendine hem de çevrendekilere netlik kazandıracak. İçsel huzuru bulmak için yalnız zaman geçirmeyi unutma; meditasyon veya doğa yürüyüşleri ruhunu tazeleyecektir.
Bugün enerjin yüksek ve keşfetme arzusuyla dolusun. Yeni bağlantılar kurabilir, sosyal ortamlarda parlayabilirsin. İletişim becerilerin, ifade gücün ile birleştiğinde, çevrendeki insanlara ilham verecek bir hava yaratabilirsin. Seyahat tutkusu ortaya çıkabilir; kısa bir yolculuk ya da belki bir macera planlamak için harika bir zaman. Eğitim veya kişisel gelişim konularında yeni fırsatlar kapını çalabilir. Ancak, detaylara dikkat etmeyi unutmamalısın; ne kadar heyecan verici olursa olsun, acele kararlar almaktan kaçın. İçsel cesaretinle, hedeflerine daha da yaklaşırken, özgürlüğünü ve bağımsızlığını ön planda tutmayı ihmal etme. Midende hissettiğin dersler, şans ve zenginlik kapılarının aralanmasını sağlayabilir. Sadece hisset, akışa kapıl ve olumlu değişimleri kucakla.
Bugün sorumlulukların ve hedeflerin ön planda olabilir, dikkatini işine ve projelerine odaklamak isteyebilirsin. Planlı ve disiplinli yaklaşımın, seni hedeflerine daha da yaklaştıracak. Ancak, aşırı mükemmeliyetçilikten kaçınmalısın; bu, seni gereksiz strese sokabilir. İletişimde ise anlayışlı ve sabırlı olman, özellikle yakın ilişkilerde olumlu bir etki yaratacak. Sakin bir akşam, düşüncelerini derinlemesine değerlendirmek için iyi bir fırsat olabilir. Hayallerini gerçekleştirmek için realist hedefler belirlemeyi unutmamalısın. Geleceğe dair umutlarını canlı tutmak, seni motive edecek. Sadece iş yükünü dengelemeye dikkat et, aksi takdirde kendini yorgun hissedebilirsin. Kendine zaman ayırmayı ihmal etme; bu, tazelenmene yardımcı olacak.
Sıcak ve yenilikçi bir ruh halleri var. Bugün, sosyal ilişkileri ve arkadaşlık bağlarını güçlendirmek için mükemmel bir zaman. Düşüncelerinizi açıkça ifade etmekten çekinmeyin, zira bu, başkalarıyla daha derin bir bağlantı kurmanıza yardımcı olabilir. Yaratıcılık ve özgün fikirlerle dolu bir gündesiniz; içsel ilhamınızı kullanarak projelerinizi ileriye taşıyabilirsiniz. Beklenmedik sürprizler gün içerisinde keyfinizi yerine getirebilir. Kendinizi enerji dolu hissettiğiniz anlar, yeni başlangıçlar için harika fırsatlar sunuyor. Duygusal bağlarınızı derinleştirirken, özgür ruhunuzu da korumayı unutmayın. Bazı şeyleri kabul etmek ve özelleştirmek size esneklik kazandıracak. Diğerleri ile olan etkileşimleriniz, özellikle de müzikal ya da sanatsal alanlarda, yeni kapılar açabilir. Kendi kalbinizi dinleyin; özgün olmanın getirdiği güçle, çevrenizdekilere ilham verebilirsiniz.
Duygusal derinliklerin ön plana çıktığı bir gün. İçsel bir yolculuğa çıkma isteği doğabilir; bu süreçte, sezgilerini dinleyerek önemli farkındalıklar kazanabilirsin. Sanatsal yeteneklerin ve yaratıcılığın ortaya çıkmak için seni çağırıyor. Fikirlerin ve hayal gücün, yeni projelere harika bir zemin sunabilir. Başkalarıyla kuracağın derin bağlar, duygusal tatmini artıracaktır. Ancak, gerçekler ve hayaller arasında gidip gelirken, kendini kaybetmemeye dikkat et. Yakın çevrenden alacağın destekler, seni daha güçlü hissettirecek; bazen birinin yanında olmak, duygusal yükleri hafifletecek. Kendine karşı nazik ol, bu süreçte iyileşme ve yenilenme fırsatlarını iyi değerlendir.
