1
Sanat ve sanatçı kavramları her dönem sorgulanmış ve içinde bulunduğu çağ ve coğrafyaya göre açıklanmaya çalışılmıştır. Her iki kavramın da ortak noktalarına baktığımızda odaklarında insanın olduğunu görmekteyiz. Kimi yorumlara göre odağına sanatın kendisi, kimi yorumlara göre de toplum konulsa da insanı içinden çıkardığımız zaman sanatın da kendi başına bir şey ifade etmesi mümkün görülmemekte. Aslında bu durum, var olan doğanın dışında insanın yarattığı tüm alanlar için geçerli. Sanatın ise bunların içerisinde insanlığın ortak ve sosyal bir değeri olarak ayrıcalıklı bir yeri bulunmaktadır. Bu ayrıcalığın bir insan olarak sanatçının sanatla ve kendisiyle olan ilişkisinde saklı olduğunu düşünmekteyim. Peki, “bir insan olarak sanatçı” ne anlam ifade etmekte?
Burada insanı bireye yani kişinin kendisini fark edeceği ya da sorgulayacağı “ben”e indirgeyecek olursak eğer, “Ben kimim” sorusu üzerinden “ben” ile sanatçı ve sanatı arasında bir bağ kurmak mümkün olacaktır. Bu yaklaşımla baktığımızda sanatçının her şeyden önce “birey olma” özelliği önemli bir nitelik olarak görülmekte. Uzmanlık alanı algılama, öğrenme ve dil psikolojisi olan Doğan Cüceloğlu, “Savaşçı” isimli kitabında, insan yaşamında anlam arayışında ilk adımın, insanın kendisine kritik ve can alıcı sorular sorabilmesi, ikinci adımın ise bu sorulara yanıt aramak olduğunu söylemektedir. Peki bu sorular nedir?
Bunların içerisinde en basit, en masum ve en kritik sorunun “Ben kimim” sorusu olduğunu vurgular. Bu sorular yanıtlanmaya çalışılırken başka sorular doğurur ve yeni yanıtlar aranır. Farkında olalım ya da olmayalım; Cüceloğlu, birey olarak ya da toplum olarak uğraştığımız sorunların hepsinin temelinde felsefi bir boyutun yattığını ifade etmektedir. Bu felsefi boyutun açık seçik ortaya konulmadığı sürece, çözülmeye çalışılan sorunun tümüyle anlaşılamayacağını ve tabii ki tümüyle anlaşılamayan soruların gerçekten çözülemeyeceğini vurgulamaktadır.
“‘Ben kimim’ sorusuna cevap ararken hep bilincin içeriğini saymışızdır; ben öğretmenim, ben anneyim, doktorum, evladım, vb. gibi. Çoğu kez o soruyu soran bilinci hesaba katmadık. Halbuki, ‘Ben kimim’ sorusunun cevabı orada yatıyor: Ben bütün bu soruları soran, farkında olan, gözlemleyen bilincim diyor. Bilinci, felsefenin üç temel alanı üzerine, ontoloji, epistemoloji ve etik yani varoluş, bilgi ve davranış temelleri üzerinden tanımlıyor. Farkındalığı, kişinin kendinin farkında olması, dış dünyanın farkında oluşu ve bunların arasında bir kavramsal algılama alanı olarak, dil ve kültürün yer aldığı dünya olarak temellendiriyor. Gözlemleyen beni ise Gözlemleyen benle gözlemlenen ben arasındaki farkı bilmeyince, insanların gözlemlenen şeyin içerisinde hapsolurlar ve ‘Ben öğretmenim, ben marangozum, ben babayım’ gibi sosyal rollerin içinde kendilerini tanımlamaya çalışırlar ve boğulup kalırlar” diye açıklar.
“Ben kimim” sorusunu ve “ben”in nasıl bir bilinç olduğunu Cüceloğlu’nun açıklamaları üzerinden okumaya çalıştım. Bütün bunlar arasında “ben”in, sosyal roller içerisinde nasıl yok olduğunu özellikle vurgulamak isterim. İşte bu noktada “Ben kimim” sorusuna, sanat olgusu içerisinde sanatçının kendisine bir cevap vermeden önce, kendisini bu soruların cevaplarında araması gerektiğini düşünmekteyim. Bu yanıtlar sanatçıyı “insan”a yaklaştıracak, insan üzerinden yaşamı ve kendisini, kendi özgün varlığı ile yorumlayacak ve daha özgün aynı zamanda yaratıcı yapıtlar üretmenin de önünü açacaktır. Sanatçıyı, üretim pratiği olan sanat eseri ile özdeşleştirirsek, bu açıklamalar ışığında, sanatçı hem kendisine karşı bir bilinç hem de üretimine karşı bir bilinç olmak durumundadır. Yani iki kere insan olmak durumundadır.
Bugün, sezgilerin ve içsel motivasyonların ön planda. Kendine güvenin artmış durumda, bu da yeni fırsatlara adım atma isteğini pekiştiriyor. Enerjini yüksek tutmak, çevrendeki insanlara ilham veriyor; liderlik vasıflarını sergileme zamanı. Ancak aceleci davranmamaya dikkat etmen gerekiyor; düşünmeden yapılan hamleler, seni beklemediğin sonuçlarla karşı karşıya bırakabilir. İletişim konularında açık ve net olman, anlaşmazlıkların önüne geçecektir. Özellikle kişisel ilişkilerde samimiyetin ve yapıcı tavrın, olumlu dönüşler almanı sağlayacak. Yeni projeler için ilham bulabilirsin; yaratıcılığın tetiklenecek. Sağlığına dikkat etmeli, fiziksel aktiviteleri ihmal etmemelisin.
Gün boyunca kararlılığın ve azminle öne çıkacaksın. Maddi konulara dair yeni fırsatlar karşına çıkabilir; bu durum, geleceğini şekillendirmek için yararlı adımlar atmana olanak tanıyacak. Sosyal ilişkilerdeki enerji artışı, sevgi ve dostluk bağlarını güçlendirecek. İç huzuru yakalamak için doğayla daha fazla vakit geçirmen faydalı olacak. İleri görüşlülüğünü kullanarak kararlarını alırken duygusal zekanı devreye sokmayı ihmal etme. Unutma, denge her zaman kazanan bir stratejidir.
Bugün zihninde yeni fikirler ve yaratıcı projeler dolup taşacak. Sosyal çevrenle olan etkileşimlerin artarken, arkadaşlarından ilham alabilirsin. İletişim becerilerin ön planda; düşüncelerini ancak etkili bir şekilde aktarmakta olmakla kalmayacak, başkalarının da fikirlerine açık olacaksın. Belki yeni tanışmalar yaşanacak ya da mevcut ilişkilerinde derinleşeceksin. Ancak bu yoğun sosyal etkileşimlerin arasında kişisel zaman dilimleri yaratmayı unutma. Anahtar kelimen iletişim; her konuşma bir fırsat, her sohbet yeni bir kapı aralayabilir. Aynı zamanda zihnindeki sorulara yanıt ararken içsel sesine kulak vermek, sana önemli bir kavrayış katabilir. Günü dolu dolu değerlendirmek için esnek olmayı ve akışa kapılmayı dene.
Duygusal derinliklerinle yüzleşme zamanı. Bugün, hislerinle baş başa kalacak ve içsel dünyanı keşfetme fırsatı bulacaksın. Ailen ve sevdiklerinle olan ilişkilerin, sana huzur verecek bir güven ortamı yaratıyor. Aynı zamanda, seni anlamayan insanlardan uzak durmak, zihnini rahatlatacak. Kendini ifade etme konusunda cesur olmalısın; hislerini paylaşmak, içindeki sıkışmış duyguları serbest bırakmana yardımcı olacak. Kendinle barışık olmanın getirdiği olumlu enerjiyi etrafına yansıtabilirsin. Yavaş ama emin adımlarla ilerlemek, gün boyunca sana yol gösterici olacak. Duygusal ihtiyaçlarına kulak ver ve onlara saygı göster; bu, ruhunun yenilenmesine katkıda bulunacak. Günün ilerleyen saatlerinde, ani bir ilham kaynağıyla karşılaşabilirsin; bu da yaratıcı projelere yönelmeni sağlayabilir. Unutma, içsel benliğinle uyumlu olduğunda, her şey daha anlamlı hale gelir.
Bugün, kendinizi sahnede gibi hissedeceksiniz. Enerjiniz yüksek, karizma yayılacak. İnsanların dikkatini çekecek ve ilgi odağı olacaksınız. Yaratıcılığınızın tavan yaptığı bu dönemde, sanatsal projeler ya da hobiler üzerinde çalışmak size keyif verecek. Kendinizi ifade ederken cesur davranın, hislerinizi açıkça paylaşmaktan çekinmeyin.Sosyal ilişkilerde olumlu gelişmeler söz konusu. Arkadaş çevrenizle keyifli vakit geçirebilir, yeni insanlarla tanışabilirsiniz. Güneş, ilişkilerinizde güçlü bir etki yaratacak. Sevgi dolu ve tutkulu bir atmosfer hakim. Ancak, dikkatli olun, aşırı gurur ve kibir sergilemek başkaları üzerinde olumsuz bir etki bırakabilir.Finansal konularda fikirlerinizi ve projelerinizi açıkça paylaşmaktan çekinmeyin. Bugün, kazanç sağlayabileceğiniz yeni fırsatlar ortaya çıkabilir. Ancak, aceleci kararlar almaktan kaçınmalısınız; biraz geri planda durup durumu değerlendirmek daha yararlı olabilir.Kendinize olan güven inancınızı artıracak bir gün. Bu özgüven, kariyer alanınızda ve kişisel gelişiminizde büyük bir ivme kazandırabilir. Fakat, dengeli ve makul olmaya özen gösterin. Benimsenen yeni fikirlerin, mevcut sistemlerle çatışmasına neden olmaması için diplomatik bir yaklaşım sergileyin. Geleceğe dair umutlarınız ve hayalleriniz çok daha net bir şekilde şekillenebilir.
Detaylara olan bağlılığın, bugün seni birçok konuda öne çıkaracak. İş yerindeki veya sosyal çevrendeki sorumluluklar, birkaç önemli fırsatı beraberinde getirebilir. Planlarını oluşturarak ilerlemen, ani gelişen durumları daha kolay yönetmene yardımcı olacak. Günün ilerleyen saatlerinde bir arkadaşından alacağın destek, içindeki yaratıcı fikirlere hayat verebilir. Duygusal açıdan ise, geçmişle yüzleşmek isteği belirebilir; bu, sana yeni bir bakış açısı kazandıracak. Kendine zaman ayırmak ve içsel huzurunu bulmak, biraz molanın ardından daha verimli olmanı sağlayacak. Sağlık konularında dikkatli olmalısın; bedenini dinlemek, olası rahatsızlıklara karşı önlem almanı sağlayabilir. Olumlu düşün ve senin için anlamlı olan şeylere yönel.
Harmoni arayışı içindesin, çevrendekilerle olan ilişkilerini gözden geçirebilirsin. Ortaya çıkan sorunları nazik bir yaklaşım ve diplomasi ile çözme fırsatı bulacaksın. Sanatsal yeteneklerin ön plana çıkabilir; yaratıcı projelere yönelmek, sana ilham verebilir. Bugün sosyal ortamlarda aktif olabilirsin; yeni insanlarla tanışarak ufkunu genişletebilirsin. İçsel huzurunu sağlamak için biraz zaman ayırmayı unutma, bu sana tazelenme ve motivasyon kazandıracaktır. Sevdiklerinle geçireceğin zaman keyifli ve anlam dolu olacak. Sağlık konularına da dikkat edilmesi gereken bir dönemde olabilirsin; dengeli beslenmeye özen göster. Kendini sevgiyle çevrele ve pozitif enerjini yay.
Duygusal derinliğin ön planda olacağı bir gün seni bekliyor. İçsel dönüşüm ve değişimlere açık olmalısın. Karşılaştığın zorluklar, seni daha güçlü bir kişi haline getirebilir. İletişim kurarken samimi ve içten olman, bağlantıların derinleşmesine yardımcı olacak. Ani kararlar almaktan kaçın, aceleci adımlar atmak yerine düşünerek ilerle. İş veya kariyerle ilgili yeni fırsatlar gündeme gelebilir; bunları değerlendirmek için hazırlıklı ol. Sevgi hayatında ise tutkulu anlar yaşaman mümkün. İlişkilerinde açık ve dürüst olmak, bağların daha sağlam temellere oturmasını sağlayacak. Bugün, içsel gücünü ve sezgilerini dinleyerek hareket edersen, başarı kaçınılmaz olacaktır.
Bugün, özgür ruhun ve keşif arzun yanınızda. Farklı fikirler ve yeni deneyimler için sabırsızlanıyorsun, bu nedenle sıradanlıktan uzaklaşma ihtiyacı hissedeceksin. İletişimde açık ve net olman, çevrendeki insanları etkileyebilir. Eğitim veya seyahat fırsatları kapını çalabilir; bu konularda kararlı adımlar atmak sana farklı ufuklar açacaktır. İçsel huzurun için doğayla zaman geçirmek, zihnini dinlendirebilir. Kendi sınırlarını zorlamaktan çekinme, yenilikler seni bekliyor. Ayrıca, bu dönemde duygusal ilişkilerinle ilgili yüzleşmeniz gereken bazı konular ortaya çıkabilir, bu durum, ilişkinin geleceği açısından önemli bir dönüşüm sağlayabilir. Kendine güven ve iç sesine kulak ver, hedeflerine ulaşmakta kararlılıkla ilerle.
Disiplinin ve kararlılığının ön planda olduğu bir dönemdesin. Hedeflerine odaklanırken, duygusal dengeyi korumak için kendine zaman ayırmayı ihmal etme. Sorunları çözme konusunda analitik düşüncen avantaj sağlayacak. Önemli kararlar alırken iç sesine güven, sezgilerin sana doğru yolu gösterebilir. İlişkilerde ise netlik arayışı ön plana çıkacak. Arkadaşlarınla paylaşımların derinleşebilir, samimiyetin artacak. İş yaşamında ise yeniliklere açık ol, değişim senin altyapını güçlendirecek. Hedeflerine ulaşma konusunda kararlı duruşunla çevrendekilere de ilham verebilirsin. Kendine güven, sabrın karşılığını bulacak.
İnovatif düşünceler ve sıradışı fikirler, bugün zihin gücünüze damgasını vuracak. Toplumsal konulara duyduğunuz ilgi artıyor; çevrenizdeki insanlarla bu konular üzerinde derin sohbetler yapabilir, bilinçlenme ve dönüşüm adına adımlar atabilirsiniz. Farklı bakış açıları sizi besleyecek ve yeni bağlantılar kurmanıza olanak tanıyacak. Kendinizi ifade etme biçiminizde cesur olun; sanatsal projeler veya grup etkinlikleri, yaratıcılığınızı ortaya koymanız için harika bir fırsat sunabilir. Duygusal anlamda ise, içsel dengeyi sağlamak için kendinize zaman tanıyın. Sizi yoran ilişkilere mesafe koymak isteyebilirsiniz; bu adım, ruhsal yenilenmenizi hızlandıracak. Anlık kararlar sizi yönlendirmesin, biraz daha düşünmek gerekebilir. İçgüdülerinize güvenin, çünkü doğru yolu bulmak için bu sesleri dinlemeniz önemli.
Hayallerin derinliklerinde kaybolmuş gibi hissedebilirsin. İçsel sezgilerin ve yaratıcılığın, hayata farklı bir bakış açısıyla yaklaşmanı sağlayacak. Bugün, duygusal bir yoğunluk içinde olabilirsin; geçmişle yüzleşmek ya da eski hatıralarını yeniden gündeme getirmek isteyebilirsin. Kendini ifade etme konusunda şairane bir ruh halindesin; bu, sanatsal yeteneklerini keşfetmek veya geliştirmek için harika bir dönem. Başkalarıyla olan ilişkilerde empati ve anlayış ön planda olacak. Bu yüzden, başkalarının duygusal ihtiyaçlarına duyarlı olman, ilişkinin güçlenmesini sağlayabilir. Kendine zaman ayırmayı unutmamalısın; içsel huzuru bulmak için doğayla baş başa kalmak ya da meditasyon yapmak iyi gelebilir. Unutma, duygusal yoğunluk, derin bağların kurulmasına da olanak tanır; bu yüzden kalbini açmaktan çekinme. Pozitif düşüncelerle dolu olduğun bu dönemde, hayallerini gerçekleştirecek adımlar atmak için motivasyon bulabilirsin.
1
2
3
4
5
6
