1
İsmail Saymaz: Halkımız bir daha bu dolandırıcıların oyununa gelmesin diye yazdım
“Gelir adaletsizliği, işsizlik ve yoksulluk var oldukça bir Tosuncuk gidecek bir başka umut taciri gelecektir” diyen İsmail Saymaz, Tosun Bank adlı kitabıyla 40 yıllık saadet zincirine dikkat çekti. Saymaz son kitabı Tosun Bank’la binlerce kişinin dolandırılmasına neden olan Çiftlik Bank ve ‘Tosuncuk’ lakaplı Mehmet Aydın profili üzerinden aslında 40 yıllık bir Türkiye gerçeğini anlatıyor.
– Kitapta “Köşeyi dönme hırsı 24 Ocak 1980’den beri iktidardadır” diyorsunuz. Hiç mi açılmadı gözümüz?
İnsanlar batacaklarını düşünmüyorlar ki. Daha çok kazanacaklarını umut ederek yatırım yapıyorlar. Çiftlik Bank’ın ortaya çıktığı süreç için söylüyorum; insanlar daha çok para, huzura ve mutluğa çalışarak ve eğitimle erişemiyorlar. Etrafta binlerce diplomalı işsiz var. Asgari ücretle 24 saatin 18 saati çalışıp sadece ayın sonunu denk getirmek isteyen milyonlar var. Bu kısır döngüyü kırmak için ya talih oyunlarına başvuruyorlar ya da Çiftlik Bank gibi, üç koyup beş almayı vaat eden yollara başvuruyor.
ALTTA KALANIN CANI ÇIKSIN
– Çiftlik Bank dolandırıcılığını ders olsun diye mi kaleme aldınız?
Benim en çok sevdiğim kitaplardan biri Emin Çölaşan ağabeyimizin 1980’lerde Banker Yalçın’ın hikâyesini yazdığı kitaplardı. Biri “Banker Yalçın Nereye Koşuyor?”, diğeri “Yalçın’ı Kim Kurtaracak?” Bunlar ilk bestseller olan gazeteci kitaplarıydı. Banker Yalçın’ı okurken aslında 24 Ocak 1980’de ilan edilen ekonomik kararları anlamış oldum. Türkiye’nin serbest piyasa ekonomisine nasıl geçirildiğini, sendikaların kapatıldığı, derneklerin mühürlendiği bir toplumda insanların nasıl çaresiz bırakıldığını bu kitapları okuyarak anlayabilmiştim.
– İki kitap kırılma noktasıydı öyleyse…
İnsanların 24 Ocak 1980’den sonra nasıl ‘altta kalanın canı çıksın’ sistemine maruz bırakıldığını bu kitapta gördüm. Yaşım Banker Yalçın’a yetmiyor ama Jet Fadıl ve Titan Kenan’a yetiyor. O haberlere vakıftım. Ama gazeteciliğimin olgunluk evresi, Tosun Bank’a geldi. Hep şunu düşündüm: Ben 1980 doğumluyum. Bütün dolandırıcılar 40 yıllık yaşamım içinde halkı soyup soğana çevirmiş. Halkın umudunu paraya çevirmişler. Birileri İslamcılığı ya da Tosun Bank gibi milliyetçi muhafazakâr iklimi sermayeye çevirdi. Topluma bir borç olarak, bir daha bu dolandırıcıların
oyununa gelmesinler ve istismar edilmesinler diye yazmak istedim.
İsmail Saymaz’ın kaleme aldığı Şehvetiye Tarikatı (İletişim Yayınları, Ağustos 2019) kitabı da büyük ses getirmişti.
– Ders alacak mıyız yoksa suya yazmaya devam mı?
Almıyoruz çünkü anlatmakla görülecek bir olgu değil. Gelir uçurumunun kapanmasıyla, her bir insanın onuruyla çalışabileceği bir iş sahibi olmasıyla, yarına tok uyanabileceği bir güvenle yaşayabilmesiyle bu mümkün olabilir. Maalesef toplumumuzda bu güven her geçen gün kayboluyor. Pandeminin etkisiyle insanların ekonomik olanakları tükeniyor.
DELİKLERİ FARKEDİYORLAR
– Banker Yalçın, Titan Kenan, Jet Fadıl ve saadet zincirinin dördüncü halkası Tosuncuk lakaplı Mehmet Aydın… Bu dört ismin ortak noktası nedir?
En eğitimlisi Jet Fadıl. Titan Kenan, Avrupa’da büyümüş. Banker Yalçın ve Tosuncuk, bu işin yerli ve mili biçimini icra ediyor. Dördü de ekonominin kara deliklerini fark ediyor. Dördü de ortalamanın üzerinde zeki…
– Savcılık MASAK’a yazıyor. Bu kadar mağduriyet yaşanmadan önlenebilir miydi?
Şikayetler 2017’nin Mayıs ayında başlıyor. Suç duyurusunda buluyorlar para kaptıranlar. İleride bu sistemin çökeceğini söylüyorlar. MASAK hesapları inceliyor. Olağanüstü bir para akışı tespit ediliyor. Her ne hikmetse üç ay daha bekleniyor. Üç ayda Tosuncuk 11 tesis açıyor. Bu da sisteme binlerce insanın katılmasına neden oluyor. Ağırdan aldılar.
– Türkiye saadet zincirlerini yasaklayalı yedi ıl oldu. Hâlâ boşluklar var mı?
Tabii ki… Bunlar kendi adlarına saadet zinciri demiyorlar. Katılımcılara örtük imtiyazlar sağlayarak zinciri başka bir biçimde var ediyorlar. Siz insanların hayatından, bir ev sahibi olmayı mucize olmaktan, araba sahibi olmayı sınıf atlamaktan çıkarırsanız, insanlar yarına tok uyanırsa elbette bu yollara başvurmaz.
– İnsan hakları ihlalleri, düşünce ve ifade hürriyeti konularında özel dosya haberler yapan bir gazetecisiniz. İnanılmaz bir hak ihlali yükselişi yaşanıyor. Nereye kadar böyle sürecek?
Demokrasi ve hukuk standardımız belki ancak 12 Eylül’e benzetebiliriz. Sosyal medyada Erdoğan’ı eleştirenler sabah evlerinden apar topar gözaltına alınırken, bir organize suç örgütü lideri, Kılıçdaroğlu hakkında en ağır tehditleri savurabiliyor. Adalet ve İçişleri bakanlıkları kafasını kuma gömüyor. Ana muhalefet lideri şehit cenazesinde yumruklanıyor. Gazeteciler hedef oluyor. Buna rağmen devlet kılını bile kıpırdatmıyor. 12 Eylül’de suç ve suçlunun bağı, işkence ile kurulurdu. Fetullahçı zorbalık döneminde ise sahte dijital delil ve yalancı gizli tanıklarla kuruldu. Bugün ne delile, ne de tanığa gerek var. Çünkü insanlar kanaatle mahkum ediliyor. Kanıt yok, kanı var. Ömrü FETÖ’nün dizinin dibinde geçmiş adamın ifadeleriyle SÖZCÜ, Emin Çölaşan ve Necati Doğru mahkum edildi. Yalnızca gazetecilik değil, düşünce ve ifade hürriyeti bu kadar baskı altına alınmamıştı. Bunlara rağmen mesleki mücadelemize inandığımız için karanlığı yara yara ilerleyeceğiz.
Bugün enerjinin yüksek olduğu bir gün. Harekete geçmek, tüm hedefleriniz için adım atmak için mükemmel bir fırsat. İçsel gücünüzü hissedecek, kararlılıkla ilerleyeceksiniz. Sosyal ortamlarda kendinizi ifade etme isteği artmış durumda. Çevrenizdekilerle sıcak ve samimi ilişkiler kurabilirsiniz. Ancak, aceleci davranmaktan kaçınmanız önemli; düşünmeden yapılan hamleler ters tepebilir. İş veya projelerinizde yaratıcı fikirler ön plana çıkacak, bunları paylaşmaktan çekinmeyin. Sağlığınıza dikkat etmeli, stresli durumlarda sakin kalmayı başarmalısınız. Bugün alacağınız bir haber, ruh halinizi önemli ölçüde olumlu etkileyebilir. Açık zihninizle geleceğe dair umut dolu adımlar atabilirsiniz.
Maddi konularda belirgin bir kararlılık hissediyorsun. Bugün, bütçeni gözden geçirip tasarruf planları yapmak için harika bir zaman. Duygusal anlamda ise, güven arayışın artmış durumda; sevdiğin kişilerle daha derin bağlar kurmak isteyebilirsin. Aynı zamanda estetik zevklerin ve sanata karşı duyduğun ilgi artış gösterebilir. Eğer bir proje üzerinde çalışıyorsan, sabırlı olmalı ve detaylara dikkat etmelisin. Bütün bunların yanı sıra, sağlığına özen göstermek ve ruhsal dengeyi sağlamak adına zaman ayırmak da önemli. İçsel huzurunu bulma çabaların, dönüşüm sürecinde sana rehberlik edecek.
Bugün, merak ve öğrenme arzusunun doruk noktaya ulaşacağı bir dönemdesin. Sosyal çevrendeki dinamikler, yeni bağlantılar ve ilginç sohbetlerle zenginleşebilir. Anlık değişimler ve beklenmedik fırsatlar karşısında esnek kalabilirsin. Özellikle iletişim becerilerin, karşılaştığın sorunlara yaratıcı çözümler bulmanda etkili olacak. İçsel düşüncelerinin dışa vurum bulması, seni daha özgür ve bağımsız hissettirecek. Ancak, etrafındaki seslerin senin kararlarını etkilemesine izin verme. Kendi kalbinin sesine kulak vererek, içsel huzurunu bulabilirsin. Kısacası, bu gün, zihnini açma ve yeni deneyimlere adım atma fırsatını yakalayabileceğin verimli bir dönem.
Duygusal derinlik ve sezgi bugün senin en büyük rehberlerin olacak. İçsel hislerine güvenerek hareket etmeli ve olaylar karşısında empati geliştirmelisin. Aile bağların ve arkadaşlarınla olan ilişkilerin ön plan çıkarken, sevgi dolu bir ortam yaratman için elinden geleni yapmalısın. İletişimde açık ve samimi olman, kalp bağlarını güçlendirecek. Kendini argümanlardan uzak tutarak akışa bırakmak, huzur bulmanı sağlayacak. Ayrıca, yeni hobiler ya da yaratıcı projeler üzerinde çalışmak için mükemmel bir zaman. İçindeki yaratıcılığı serbest bırakmayı unutma! Kendine zaman ayırmayı ihmal etme; ruhsal dengen için gerekli. Başkalarına sunacağın sıcaklık ve ilgi, bugün seni daha da özel kılacak.
Kendine güvenin bir hayli yüksek. Etrafındaki insanlara ilham kaynağı olabilirsin. Bugün, yaratıcılığını vor kampanya, projeler veya sanat çalışmaları gibi alanlarda sergilemek için harika bir fırsat. İnsanlarla olan ilişkilerin, geçmişte yaşadığın zorluklara rağmen bu günlerde daha da güçlenebilir. Sosyal ortamlarda yeni insanlarla tanışma ve bağlantılar kurma şansı bulacaksın. Duygusal olarak kendini ifade etmekten çekinme, duygularını açıkça paylaşmak, ilişkilerini derinleştirir. Özellikle romantik yaşamında sürükleyici anlar yaşayabilirsin; doğrudan hislerini ifade etmek, tam da aradığın samimiyeti getirebilir. İş yerinde veya projelerde liderlik vasıflarını ön plana çıkarmak, ekip arkadaşlarınla olan bağlarını güçlendirecektir. Sabırlı olmayı öğrenmek, bugün başkalarıyla olan diyaloglarından alacağın derslerle daha iyi bir versiyonuna ulaşmana yardımcı olabilir. Pozitif enerjin etrafındakilere de yansıyacak, bu da sana olan hayranlığı artıracak. Küçük detaylara dikkat et; bugün, basit ama anlamlı anlar yaratma şansı bulacaksın.
Sakin ve düzenli bir gün geçirebilirsin. Yalnız kalmayı isteyebilir, düşüncelerine yoğunlaşabilirsin. Yaratıcılığını besleyecek aktivitelerde bulunmak, zihnini ferahlatmak için harika bir fırsat. İş yerindeki sorumluluklara dikkat etmen gerekecek, detaylara odaklanarak ilerlemelisin. İletişimde nazik ve anlayışlı olmak, çevrendekilerle uyum sağlamakta fayda getirebilir. Duygusal ve fiziksel sağlığına özen göstererek, stresle başa çıkmanın yollarını aramalısın. Kendine ayıracağın zaman, dengeyi bulmana yardımcı olacak ve kendini yenileyerek daha olumlu bir enerjiyle yola devam etmene olanak tanıyacak. Sosyal ilişkilerde ise empati kurmak, arkadaşlık bağlarını güçlendirmene yardımcı olabilir.
Bugün, denge arayışın daha da belirginleşiyor. Sosyal çevrenle olan ilişkilerinde uyum sağlama isteğin artarken, bazı çatışmaları da yumuşatmak için fırsatlar bulabilirsin. İçsel huzurunu korumak adına, başkalarının beklentilerini göz önünde bulundurman faydalı olacak. Sanatsal ve yaratıcı projelere yönelmek, ruhunu besleyecek ve içinde bulunduğun dönemi daha anlamlı kılacak. Kendine zaman ayırmayı unutma; bu, zihin ve ruh dengenin yeniden sağlanmasına yardımcı olacak. Ayrıca, bir arkadaşından veya tanıdığından alacağın destek, seni yeni fikirlere yönlendirebilir. İletişim becerilerin sayesinde zor zamanların üstesinden gelebilirsin. Unutma, her şeyin bir zamanı var; acele etme ve sürecin tadını çıkar.
Gizli duyguların yüzeye çıkma zamanıdır. İçsel bir dönüşüm yaşarken, kararlılığın sana güç verecek. İkili ilişkilerde beklenmedik durumlarla karşılaşabilirsin; iletişimini iyileştirmek için açık ve samimi olmalısın. Duygusal derinlikler, sana hem zorlayıcı hem de öğretici deneyimler sunacak. Kendini ifade etme biçimine dikkat et, zira sözlerin başkalarında kalıcı etkiler bırakabilir. Sağlığına özen göster; zihinsel dinginlik, beden sağlığınla doğrudan bağlantılı. Kendi iç dünyanda yapacağın keşifler, seni daha güçlü kılabilir. Yaratıcılığını serbest bırak, yeni projeler ve hobiler için ilham alabileceğin bir dönemdesin. Unutma ki, dönüştüğün her şey, seni daha yetkin ve olgun bir birey haline getirecek.
Yeni maceralara ve keşiflere aç bir ruh halindesin. İçsel bir özgürlük arayışı içinde, mevcut sınırlarını zorlamak isteyebilirsin. Seyahat planları, yeni insanlarla tanışmalar ya da farklı kültürler hakkında bilgi edinme arzusu gün boyunca seni sarabilir. Aniden karşına çıkabilecek fırsatları değerlendirmek için hazırlıklı ol. Cesur düşünceler ve yeni fikirler, çevrendekilerle olan iletişimini zenginleştirecek. Aynı zamanda, içsel bakış açılarınla başkalarına ilham vermen mümkün. Sosyal çevrende kendini ifade etme ihtiyacı duyabilirsin; bu, samimi ilişkilerin daha da derinleşmesine yol açabilir. Kendine güvenin artarken, içsel bilgeliklerin ışığında hareket etmenin keyfini yaşayacaksın.
Duygusal derinliklere dalma isteği içinde olabilirsin. İçsel huzuru ararken, çevrendeki insanlarla olan ilişkilerine daha fazla önem vermen gerektiğini hissedeceksin. İş yerindeki sorumlulukların seni biraz daraltabilir, ama bu dönem aynı zamanda kariyerinle ilgili yeni fırsatlar da kapını çalacak. Kendine güvenini artırmalısın; yeteneklerinle ilgili yeni yollar çizebilir ve başkalarına ilham verebilirsin. Bugün, iletişimde empati ve anlayış sergilemek, daha sağlıklı bağlantılar kurmana yardımcı olacak. Kendi içsel sesini dinleyerek hareket etmen, günün olumlu geçmesini sağlayacak. Sakin kal, her şey zamanı geldiğinde yoluna girecektir.
Gün, sosyal bağlantıları güçlendirmek ve yeni insanlarla tanışmak için harika bir fırsat sunuyor. İçgüdüsel olarak etrafındakilere ilham verme eğilimindesin. Yenilikçi fikirlerinle dikkat çekebilir, yaratıcı projelere yönelerek özgünlüğünü ortaya koyabilirsin. Bugün, beklenmedik durumlarla başa çıkma yeteneğin sayesinde, zorlukları avantajına çevirebilirsin. Arkadaşlarınla olan ilişkilerinde açık iletişim büyük bir önem taşıyor; hislerini samimiyetle paylaşmak, aranızdaki bağı derinleştirecek. İçsel huzuru bulmak için biraz yalnız kalma ihtiyacı da hissedebilirsin; bu, kendini yeniden değerlendirmek ve yenilenmek için değerli bir zaman dilimi olacaktır. Gün içinde karşılaşabileceğin ufak engeller, seni durdurmak yerine daha sağlam adımlarla ilerlemeni sağlayacak. Kendi ihtiyaçlarına odaklanmak, başkalarıyla olan etkileşimlerini daha da güçlendirecek. Kendine olan güveninle, cesur adımlar atabilirsin.
Duyguların en derin köşelerine inme fırsatı buluyorsun. Hayal gücün oldukça güçlü ve bu, sanatsal yaratıcılığı besleyebilir. Özellikle ruhsal ve manevi konulara duyduğun ilgi artıyor. Meditasyon veya derin düşünme seansları yapmak, kendini yenilemeni sağlayabilir. İlişkilerinde daha samimi ve içten olma arayışı içerisindesin, bu da seni çevrende daha anlayışlı bir enerjiyle paketleyecek. Bir arkadaş ya da sevdiğin kişiyle yapacağın açık kalp bir konuşma, aranızdaki bağı güçlendirebilir. Duygusal derinliklerde yüzmeyi tercih et, yüzeyin ötesine geçmek, gerçek benliğini bulmanı sağlayabilir. Kendine karşı nazik olmayı unutma; içsel huzuru sağlamak, dengenin temel taşlarından biri olacak. Hayallerinin peşinden gitmekten çekinme—bugün cesur adımlar atabilirsin.
