1
Nedim Gürsel… Edebiyatın usta ismi… 12 Eylül 1980 Darbesi’nin ardından, özgürce yazabilmek için Fransa’ya yerleşti. 50 yılda 53 kitabı yayımlandı. Yerleşik olarak Paris’te yaşıyor ama bir ayağı daima Türkiye’de. Dahası, dünyayı adım adım arşınlıyor. Çünkü o bir gezgin. Nazım Hikmet’in, “Yürek çağırmasa bu yolculuklar olmazdı” sözünden ilham aldığı coşkuyla dünyayı geziyor. Gezi kitaplarını da edebiyatın ayrılmaz bir parçası olarak tasarlıyor. Kendisiyle hem kitaplarını hem Türkiye’yi hem de siyaseti konuştuk… İşte röportajımız…
Gürsel, İzmir Büyükşehir Belediyesi‘nce gerçekleştirilen İZKİTAP’ta onur konuğuydu. Plaketini Başkan Tunç Soyer’den aldı.
‘ÖMRÜM TÜKENİYOR’
– Son üç kitabınızın isimleri bana manidar geldi. “Son Yolcu”, “Son Fasıl” ve “Ölüm Aklımdasın.” Bu dünyayla vedalaşırcasına… Neden böyle?
Yaş aldıkça hayatımın biraz arkada kaldığını, önümdeki yılların azaldığını fark ettim. Belki o duyguyla yazılmış kitaplar. “Son Fasıl”da beni etkilemiş olan sanatçıların, yazarların son yıllarını nasıl yaşadıklarını anlattım. Bunu, onların izlerini sürerek, yaşadıkları kentlere giderek yaptım. “Son Yolcu” ise bir roman. Yaşlı bir yazarın genç bir kadınla tutkulu aşkını anlatıyor. Azınlıklar konusuna da değiniyor.
YİNE BİR ÖLÜM TEMASI
– Geçen hafta çıkan kitabınız “Ölüm Aklımdasın” okuyuculara ne anlatıyor?
Onun adı da “Son Çare” olabilirdi. “Ölüm Aklımdasın” biraz karamsar bir başlık. Alt başlığı da “Memento mori.” Bu, eski Roma’dan kalma bir deyim. İmparator, zafer dönüşü Roma’da alkışlarla karşılanıyor, fakat bir köle onun kulağına bu deyimi fısıldama görevini yapıyor. Anlamı, “Öleceğini anımsa.” Dünya edebiyatında ölüm temasını inceleyen bir deneme kitabı. Osmanlı İmparatorluğu kültüründe de bir yandan “Padişahım çok yaşa” sloganı akla gelse bile, diğer yandan “Mementum mori”ye benzer bir söylemi görüyoruz… Evet, Osmanlı’da “Mağrur olma padişahım, senden büyük Allah var” sözü, bu anlayış ve geleneğin bir başka versiyonu. Osmanlı, Fatih Sultan Mehmet İstanbul’u fethettikten sonra Bizans’tan ve Roma’dan bir hayli etkilendi. Fatih, evrensel bir imparatorluğun mirasını edindiğinin bilincinde bir padişahtı.
İYİMSER KİTABI YOLDA
– Peki sıradaki kitabınızda neler var?
Şimdi iyimser bir kitap geliyor. “Özgür Türkiye” adıyla çıkacak. O kitapta, Fransız medyasında yayımlanan yazılarımın Türkçelerinin yer aldığı siyasi yazılar var. Bunu da Türkiye’nin yakın geleceğiyle ilişkilendirebiliriz. Çünkü 20 yıldır iktidarda olan AKP, umarım Mayıs’ta yapılması beklenen seçimde başımızdan gider.
‘İMAJIMIZ ÇOK KÖTÜ’
– 2002 yılında Le Monde gazetesinde yazdığınız bir yazıda, dinsel söylemle demokrasinin bağdaşmayacağının altını çizmiştiniz. Bugün ne görüyorsunuz?
Zaman beni haklı çıkardı. Türkiye’de hala ve hiç olmadığı kadar sistematik biçimde dine dayalı siyaset uygulanıyor.
– Değindikleriniz Batı için Ortaçağ’da kaldı…
Evet. Bu çağda bu anlayış komik oluyor. Avrupa’dan bakınca Türkiye’nin imajı çok kötü. Üstelik giderek Neo Ottomania (Yeni Osmanlıcılık) denilen söylem ağır bastı. Ben üç yıl önce yayımlanan ve Lale Devri’nde geçen “Aşk ve İsyan” adlı romanımda Osmanlı’nın aslında despotik bir devlet olduğunu anlattım. Bugün görüyoruz ki, yöneticilerimizde bir yayılmacı politika hevesi var. Yayılmacı siyasetler tehlikeli sonuçlar doğurur.
– Türkiye kritik bir kavşağa doğru ilerliyor. Önümüzdeki genel seçime dair neler söyleyeceksiniz?
Önemli olan Türkiye’nin bir an önce çoğulcu sisteme tekrar dönmesi, çok önem taşıyan laiklik ve kaybettiği demokratik değerlerle yeniden buluşması ve AKP döneminin de bir daha geri gelmemek üzere sona ermesi. Ondan sonra parlamentoyu her görüşe açık bir duruma getirmemiz de çok önemli.
Bugün, enerjinizi yüksek tutmanın ve yeni başlangıçları kucaklamanın tam zamanı. İçsel motivasyonunuz sizi harekete geçirecek, bu da yaratıcı projelerde yeni fırsatlara kapı açabilir. Sosyal ilişkilerinizde çarpıcı bir iletişim yeteneği sergileyeceksiniz; bu, başkaları üzerinde olumlu bir etki bırakmanıza yardımcı olur. İş veya günlük rutinlerinizde karşılaşabileceğiniz zorluklar, cesaretinizle aşılabilir; kararlılığınızla dikkati üzerinize çekebilirsiniz. Sağlığınıza dikkat etmeyi unutmayın, ruhsal ve fiziksel dengeyi sağlamak için ilham verici bir aktivite bulun. Sevdiklerinizle olan ilişkilerde daha sıcak ve samimi bir tutum sergilemek, kalpleri yakınlaştırabilir. Bugünü kendinizi ifade etmek ve tutkularınızın peşinden koşmak için bir fırsat olarak değerlendirin.
Bugün, sabit ve kararlı doğanın getirdiği güçle, hedeflerine odaklanma zamanı. Kendi değerlerinle yüzleşmek ve onlara sahip çıkmak, içsel huzuru bulmanı sağlayacak. İlerlemek için gereken adımları cesurca atabilirsin, ancak sabırsızlığa kapılmaktan kaçınmalısın. İletişim yollarında açık ol, duygu ve düşüncelerini net bir şekilde ifade et. Dolunayın etkisiyle ruhsal dönüşüm aşamasındasın, bu yüzden geçmişle barışırken geleceğe dair umutlarının yeniden filizlenmesine izin ver. Maddi konularda dikkatli ol; gereksiz harcamalardan kaçınmak, birikimlerini korumanı sağlayacak. Aynı zamanda, yakın ilişkilerinde empati kurmayı unutma; sevdiklerinin hislerini anlamak, bağlarınızı güçlendirecek. Güneşin etkisi, sana yaratıcı düşünme yeteneği sunuyor; ilham alarak yeni projelere yönelebilirsin. Duygusal olarak kendini güvende hissetmek için zaman ayırmak, dengeyi sağlamana yardımcı olacak. Bugün kendine karşı nazik ol ve iç sesini dinlemeyi ihmal etme.
Bugün düşünce dünyan, alışılmadık şekillerde ışıldayacak. Zihnindeki yaratıcı kıvılcımlar, seni yeni projelere ve ilginç insanlarla tanışmalara yönlendirebilir. Sosyal çevrenle olan etkileşimlerin son derece canlı geçecek; bu, yeni fikirlerin doğmasına sebep olabilir. Belki de daha önce yaşamadığın bir tartışma, sana bakış açını yeniden gözden geçirme fırsatı sunacak. Duygusal derinlikler, tartışmalar sırasında yüzeye çıkabilir; bu yüzden hislerini ifade etmekten çekinmemelisin. Unutma ki gün boyunca karşına çıkacak ufak sürprizler ve fırsatlar, beklenmedik yönlerde gelişmelere açık. İletişim becerilerini kullanarak, iş ve özel yaşamında ilerlemek için gerekli adımları atabilirsin. Her şeyden önemlisi, merakını ve keşfetme arzusunu canlı tutmak, seni yeni ufuklara taşıyacak.
Duygusal derinlikler ve hassasiyet bugün daha belirgin hale gelecek. Sevdiklerine karşı duyduğun bağlılık, ilişkilerde güçlü bir bağ kurmanı sağlayabilir. Ancak, duygusal yüklerin üzerinde kurulu olan bazı anılar canlanabilir. İçsel huzurunu bulmak adına bu anıları analiz etmek, geleceğine yön vermen için faydalı olacak.İş yaşamında, işbirliklerine açık olman, süreçleri kolaylaştırabilir. Başkalarının katkılarına değer verdiğini göstermek, ekip ruhunu güçlendirecektir. Kendini ifade ederken dikkatli olmalı; niyetlerini net bir şekilde izah etmek, yanlış anlamalara neden olmaktan kaçınmana yardımcı olacak.Kendine dönmek ve içsel huzuru sağlamak için zaman ayırmayı unutma. Meditasyon, doğada yürüyüş yapmak ya da sanatsal faaliyetlere yönelmek sana iyi gelebilir. Sağlık açısından dikkatli olman gereken günlerden biri; su tüketimini artırmak ve dengeli beslenmek, enerjini yükseltmene yardımcı olacaktır. Bu süreçte, kendi iç sesine kulak vermek, hissettiklerini anlamana ve onlarla barışık olmana yol açabilir.
Işığını etrafa saçmaya hazır bir günde, kendine olan güvenin bir parmak uçlarında dans ediyor. İnsanların dikkatini çekmen kolay, bu da sana yeni fırsatlar sunabilir. Sanatsal veya yaratıcı yönlerin ön planda. İçsel bir ateşle yeni projelere başlayabilirsin. Arkadaşlarından veya sevdiklerinden destek almak, zorlukları aşmanda önemli bir rol oynayacak. Fakat, aşırı gurur ve kibirden uzak durmalısın; alçakgönüllülük seni daha da yükseklere taşıyacak. Bugün karşılaşabileceğin bir rekabet, motivasyon kaynağına dönüşebilir. Kalbine kulak ver, sezgilerin bu dönemde oldukça güçlü. Unutma, sevgi ve destek paylaşmak için güçlü bir iletişim kurmalısın. Bu, hem ilişkilerini derinleştirecek hem de kişisel gelişimine katkıda bulunacaktır.
Analitik düşünce yapın, bu dönemde sıradan olaylara derinlemesine bakma isteği var. Karşılaştığınız detaylar, ileride büyük bir başarıya dönüşebilir. Kendi düzeninizi sağlamak için harika fırsatlar ortaya çıkacak; yapılandırma yeteneğinizle etrafınızdaki kaosu organize edebilirsiniz. İş ve kişisel yaşamınızdaki bazı engeller, yaratıcı çözüm bulma kabiliyetiniz sayesinde aşılacak. İçsel huzur arayışınızı sürdürmek, size yeni bir perspektif kazandıracak. İlişkilerde daha tutkulu ve samimi olma isteğiniz artacak; bu, çevrenizdekilerle aranızdaki bağı güçlendirebilir. Sağlıklı alışkanlıklar edinmek, bedensel ve ruhsal sağlığınıza katkı sağlayacak. Hayal gücünüzü kullanarak hedeflerinizi netleştirmeniz önemli; bu, sizi ilerletirken yeni ufuklar açacaktır. Gün boyunca kararlı ve detaylara önem veren tutumunuz, başkaları tarafından da takdir edilecektir. Kendinize karşı nazik olun ve başarılarınızı kutlayın.
Dengede kalma arzusu ön planda. İnsan ilişkilerinde uyum sağlama çabası içinde olabilirsin. Sosyal çevrenle olan etkileşimin artacağı, yeni bağlantılar kurabileceğin bir dönemdesin. Ancak başkalarının beklentileriyle kendini fazla yıpratmamaya dikkat etmelisin. İletişimde zarafet ve diplomasi öne çıkıyor. Karar alma aşamasında dikkatli ol; mantığını dinlemek, kalbinin sesini bastırmana neden olmasın. İçsel huzurunu korumaya çalış, bu dönemde kendine ayıracağın zaman sana çok iyi gelecek. Estetik konulara olan ilgin de artabilir; sanatsal faaliyetlerle uğraşmak veya yeni bir projeye adım atmak için güzel fırsatlar kapını çalabilir. Sakinliğinle, ikili ilişkilerdeki gerilimleri çözmekte de oldukça başarılı olabilirsin.
Bugün, macera ruhunuzu daha da güçlendirecek fırsatlarla karşılaşabilirsiniz. Gözlerinizi açık tutun; beklenmedik durumlar, rutin hayatınıza heyecan katabilir. Eğlenceli bir etkinlik veya yeni bir sosyal ortam, sizdeki keşif arzusunu aktive edebilir. İçsel özgürlük ihtiyacınızın arttığı bu dönemde, başkalarıyla paylaşımlarınızda samimiyet, hissiyatınıza yön verebilir. Duygusal olarak açık olmak, aynı zamanda sizi daha derin bağlantılara da yönlendirebilir.İş veya eğitimle ilgili konularda yeni adımlar atmaya yönelik istekleriniz artış gösterebilir. Fakat bu ilerlemeleri sağlarken, aceleci davranmamaya özen gösterin; düşüncelerinizi netleştirmek için biraz daha zaman harcamak faydalı olacaktır. İlham verici düşünceler sizi sarmalarken, içsel bilgeliğinizi dinlemeyi unutmayın. Fark ettiğiniz bir mesele, uzun zamandır görmezden geldiğiniz bir konuda size ders verebilir. Yaratıcılığınızı ön planda tutmalısınız, çünkü bu dönem kişisel projelerinize can katacak fırsatlar doğurabilir. Sosyal ilişkilerinizde açık ve net olmak, arzuladığınız samimi diyalogların kapılarını açabilir. Unutmayın, cesur adımlarınız gününüzü renklendirebilir.
Bugün güçlü bir kararlılıkla hedeflerine odaklanacaksın. Pratik düşünme yeteneğinle karşılaştığın zorlukları kolayca aşacaksın. İş veya projelerdeki gelişmeler seni mutlu edecek, ilerlemeye açık bir dönemdesin. Sorumluluk sahibi tavrın, çevrendekiler üzerinde olumlu bir izlenim bırakacak. Çalışkanlığınla takdir toplayabilirsin. Kişisel ilişkilerde ise açılmak ve hislerini paylaşmak için güzel bir fırsat bulabilirsin. İçsel huzurunu sağlamak adına kendine zaman ayırmayı unutma. Günün, yeniliklere açık olmanı sağlarken, içsel gücünü de besleyecektir.
Kendini farklı ve özgür hissetme arzun her zamankinden daha güçlü. Sıradanlıktan kaçmak, bireyselliğini keşfetmek isteği sana ilham verecek. İletişim kurduğun kişilerle derin sohbetler yapabilir, yeni fikirler tartışabilirsin. Bu, seni düşünsel olarak besleyecek ve hayal gücünü daha da genişletecek. Sosyal çevrenle olan ilişkilerine biraz yenilik ve heyecan getirme zamanının geldiği hissediliyor. Eski kalıpların dışına çıkarak, kendini yeni bir ışık altında görebilirsin. Gelecek için cesur adımlar atma motivasyonu bulacaksın; yeniliklere açık olmalısın, zira bu dönem, karşına çıkacak fırsatları değerlendirmek için ideal. Özgürlüğün ve bağımsızlığın önemi bir kat daha artacak. Bugün, hayallerini gerçeğe dönüştürmek için gereken cesareti bulabileceksin. Ancak, başkalarının duygularını ihmal etmemeye özen göster. Detaylara dikkat ettiğin ve empati kurduğun sürece, başkalarıyla olan iletişimin güçlenecek. Günü planlamak, hedef belirlemek ve içsel huzurunu sağlamak için harika bir fırsat.
Son zamanlarda içsel bir yolculuğa çıkmış gibisin. Kararsızlıklarla dolu bir dönemden geçerken, sezgilerin sana rehberlik ediyor. Hislerini dinlemenin tam zamanı; içsel sesine kayıtsız kalma. Etrafındaki insanlarla olan ilişkilerin derinleşebilir ve duygusal bağların güçlenebilir. Kendini ifade etme biçiminde daha etkileyici olabilir, bu da çevrendekiler üzerinde olumlu bir etki bırakır. Sanat veya yaratıcılıkla ilgili bir projeye yönelmek, ruhunu besleyebilir. Eşsiz hayal gücünü serbest bırakmanın, seni yeni keşiflere götürebileceğini unutma. Kendine güven ve karşına çıkan fırsatları değerlendir. Unutma, duygusal derinliklerin senin en büyük gücün!
