1
Sergideki belgelere, dijital görsellere ilişkin suya sabuna dokunmadan çok romantik bir sergi yazısı kaleme alınabilir. Bunların çeşitliliğinden üstünkörü söz edilebilir. Ya onlardan yansıyanlar? Ya yüzyıl öncesinden bize seslenen İstanbul halkının yüreğimizi sızlatan yaşadıkları? Bu izlenim yazısında daha çok 1918-1923 arası beş yıl boyunca kimin yöneteceği ve bunun nasıl olacağına ilişkin hiçbir fikri olmayan, unutulup yitmiş “meşgul” İstanbullular hakkında biraz düşünelim istiyorum.
(Bir Türk sivilin çantasını inceleyen Britanya deniz piyadesi)
Birinci Dünya Savaşı’nda yenik düşmüş ve çok zor yıllar geçirmiş İstanbul’un çilesi savaştan sonra da bitmemişti. Bu bitmeyen çile, “İşgal İstanbul’unda Siyaset ve Gündelik Hayat” altbaşlığıyla açılan “Meşgul Şehir” sergisinde, görebilene çok net bir şekilde kendini belli ediyor. Dört bir taraftan sömürge kuvvetleri tarafından kuşatılan halkın çaresizliği fotoğraf ve dijital materyallere yansıyor. İşgal kuvvetleri subaylarının mutlu görüntülerinin arasında sivil Türk halkını seçebilmek çok kolay. Yüzlerindeki ifade açık seçik ortada. En sarsıcı olansa bir Britanya deniz piyadesi tarafından fakir olduğu su götürmez bir sivil Türkün çantasının belki de her gün geçtiğimiz sokakta, bir asır önce arandığını gösteren bir fotoğraf oluyor. Başka bir fotoğrafta ise şehrimizin sembollerinden Galata Kulesi’nin tepesinde bir Britanya bayrağının dalgalandığı görülüyor.
Sergide sürekli değişen ve dönüşen işgalin görünen yüzü ve yaşama tutunmaya çalışan İstanbul halkının hikâyelerini okuyoruz. Bu bazen görsel bazen yazılı oluyor. Ama duygulandırdığı şüphesiz. Enstitü yöneticisi Gülru Tanman “İşgal İstanbul’unun bin bir yüzünü göstermeye çalıştığımız, olaylar kadar kişisel tanıklıkları da öne çıkardığımız bir sergi kurguladık” diyor. Gizem Tongo ve Daniel-Joseph MacArthur-Seal’ın kürate ettiği sergide beş yüze yakın materyal kullanılmış. Birçok ülkenin arşivlerinden çıkan ve ilk kez sergilenen belgeler de var.
(Galata Kulesi’nde çekilen Britanya bayrağı.)
Sergide görülen yalnızca askeri bir gelişme değil. Zengin bir siyasi, sosyal ve kültürel buket de. İtilaf Devletleri tarafından hapsedilen, sokakta vurulan ya da işsiz kalma korkusuyla yaşayan müzisyenlerin de hikâyesi. Bunları görmek ve anlamak için anılar gerekli. Bu da fazlasıyla mevcut.
O döneme baktığımızda en rahatsız edici durumlardan biri işgalci askerlerin sürekli gülümseyen halleri. Sanki tatile gelmişçesine mutlu yansımalar gerçekten can sıkıcı. Bir de boş zamanlarını at yarışı, kriket, polo yaparak geçirmeleri; düzenledikleri birtakım yardım etkinlikleri! Kime, neye yardım ediyorlarsa!
İstanbul, savaş sonrası işgal edilen yegâne başkent. Sergi, İtilaf Devletleri’nin şehri terk edişinin 100. yılında, şehrin yitip giden insanlarını hatırlamak, halı altına süpürülenleri yeniden okumak ve “farkına varmak” için de bir fırsat. “Meşgul Şehir” 26 Aralık’a kadar açık olacak. Ama şunu belirtelim ki mekândan ayrıldığınızda “meşgul” İstanbul halkıyla fazlaca empati, bir parça hüzün ve içinizden “Bir daha asla!” dediğinizi duyumsayacaksınız.
Sıcaklık ve enerji dolu bir gün seni bekliyor. Yaratıcılığın canlanacak, içindeki tutku ve cesaretle yeni projelere adım atma isteği duyacaksın. Sosyal çevrendeki insanlarla etkileşimlerin artacak; yeni arkadaşlıklar edinmek veya mevcut ilişkilerini derinleştirmek için harika bir zaman dilimi. Fakat, acele etmemekte fayda var; sabırlı ve dikkatli adımlar atmak, isteklerini gerçekleştirmen adına önemli olacak. Girişimcilik ruhunla, finansal konularda riskler almaktan çekinmeyeceksin, fakat aşırı cesaretin bazı engellerle karşılaşmana neden olabilir. Duygusal olarak, içsel huzuru bulmak için kendine zaman ayırmayı ihmal etme. İş ve hayat dengesini kurmak, seni daha mutlu ve tatmin olmuş hissettirebilir. Kendi sınırlarını zorlamaktan ve yeni deneyimlere açık olmaktan korkma; bu, kişisel gelişimin için değerli bir fırsat yaratacak.
Bugün, içsel denge arayışında olabilirsin. Daha önce karar verdiğin konuları gözden geçirip, yeni bir perspektif kazandırma isteği içinde olacaksın. Maddi konular üzerinde düşünmen, bütçeni yeniden düzenleme ihtiyacı doğurabilir. Geçmişte yaşanan bazı olaylar, güncel tavır ve davranışlarına da etki edebilir. Sabırlı olman ve aceleci davranmaman, doğru kararlar almanı sağlayacaktır. Sosyal ilişkilerde ise, dostluk bağlarını güçlendirmek için samimi adımlar atmak isteyeceksin. Kendini ifade ederken nazik bir üslup benimsemek, iletişimini güçlendirecek. Ayrıca, sanatsal bir faaliyetle ilgilenmen günün ruh halini olumlu yönde etkileyebilir. Rahatlatıcı bir aktivite, günün stresini hafifletebilir. Toprak ve doğa ile iç içe zaman geçirmek, seni yeniden enerjik hissettirebilir.
Sosyal çevrenle olan bağların güçleneceği bir dönemdesin. Fikir alışverişleri yaparken, farklı bakış açılarına açık olman hem öğrenmene hem de ilişkilerine katkı sağlayacak. Kendini ifade etmekte zorlanmadığın, yaratıcı projelere yönelebileceğin bir zaman dilimi var. Ancak çaresizlik hissi yaşayabileceğin durumlarda, derin bir nefes alarak düşünmekte fayda var. Anlık tepkilerden kaçınman, sorunlarını daha kolay çözmene yardımcı olacak. İç dünyandaki huzurunu artırmak için yalnız kalmaya ihtiyaç duyabilirsin. Eski dostlarla yeniden iletişim kurmak, geçmişe dair nostaljik anılara dalmanı sağlayabilir. Sevgi ve ilişkiler alanında da heyecan verici gelişmeler kapıda. Kendini ifade etme biçiminde yaratıcılığını ortaya koymak, yeni kapılar açabilir. Bu süreçte içgüdülerinle hareket etmen, iyi yönlendirmeler almanı sağlayacak. Ayrıntılara dikkat etmelisin, çünkü küçük detaylar büyük anlamlar taşıyabilir. Kendine güvenmeyi unutma; bu, seni bir adım daha öne taşıyacak.
Bugün, içsel gücünü ve karizmanı etrafına yansıtmanın tam zamanı. Kendine olan güvenini artıracak fırsatlar karşına çıkabilir. Sosyal ortamlarda dikkat çekici bir şekilde parlayabilir, insanları yapılandıran liderlik niteliklerinle etkileyebilirsin. Yeni projelere adım atmak ya da mevcut planlarını hayata geçirmek için şanslı bir dönemdesin. Ancak, başkalarının görüşlerine de saygı duyman gerektiğini unutma, zira güçlü kişiliğin bazen duygularını ön plana çıkarabilir. Bu nedenle, empati kurmak ilişkilerini daha sağlam bir temele oturtacaktır. Bugünün getireceği ilginç karşılaşmalar ve sürprizler, hayatına renk katabilir, açık fikirli olmayı ve yeniliklere kapını aralamayı ihmal etme. Eğer bir aşk ilişkisi içindeysen, tutku dolu anlar yaşayabilir, duygusal bağınızı derinleştirebilirsin.
Bugün sosyal etkileşimlerde kendinizi oldukça rahat hissedeceksiniz. Arkadaşlarınızla ya da sevdiklerinizle vakit geçirmek, ruh halinizi olumlu yönde etkileyecek. Duygusal dengeyi korumak adına, başkalarının ihtiyaçlarıyla kendi isteklerinizi dengelemeye çalışmalısınız. Bir kararsızlık durumu içinde hissedebilirsiniz; bu, bir seçim yaparken biraz daha derin düşünmeniz gerektiğini gösteriyor. Sanatsal ve estetik konulara ilgi duyabilir, yaratıcılığınızı ifade etme fırsatı bulabilirsiniz. İş veya günlük işlerde dikkatli olmanız, detayları gözden kaçırmamanız önemli. Kendinizi ifade ederken nazik, diplomatik bir tutum takınmanız, çevrenizle uyumlu bir iletişim kurmanızı sağlayacak. Ayrıca sağlık konularına da dikkat etmelisiniz; dinlenmek için zaman ayırmayı unutmayın. Genel olarak, günün akışı sizi denge arayışınıza yönlendirecek.
Duygular derinleşiyor, içsel keşiflere yönelmek için harika bir zaman. Karşılaştığın her durumda sezgine güvenmek, seni doğru yola yönlendirecek. Sabah saatlerinde kararsızlık hissedebilirsin, ancak günün ilerleyen saatlerinde bu belirsizlik yerini netliğe bırakarak, üzerindeki yüklerden kurtulmanı sağlayacak. İlişkilerde daha samimi ve açık olma ihtiyacı içinde olabilirsin; bu, başkalarıyla olan bağlarını güçlendirecek. Ancak başkalarının duygularını da göz önünde bulundurmayı unutma. Gelecekle ilgili hedeflerini düşünmek için uygun bir zaman. Hayatta neyi arzuladığını belirlemekte zorlanıyorsan, kendinle baş başa kalmak ve derin düşünmek bu açıdan faydalı olacaktır. Kendi içsel gücüne odaklanarak, karanlık düşüncelerini aydınlatabilir ve yeni bir başlangıç yapabilirsin. Finansal konularda dikkatli olmayı gerektiren durumlar söz konusu olabilir, harcamalarını dikkatlice planlaman gerekebilir. Doğa yürüyüşleri veya meditasyon gibi huzur veren aktiviteler, ruhunu besleyerek içsel dengenin sağlanmasına yardımcı olacaktır.
Yeni maceralara atılmak için mükemmel bir zaman. Enerjin dolup taşıyor ve keşfetme isteğin ön planda. Sosyal ortamlarda dikkatleri üzerine çekiyorsun; samimiyetin ve olumlu tavırların, insanları etrafında toplamana yardımcı olacak. Eğitim ve kişisel gelişim alanında yapacağın bir yatırım, gelecekte önemli kazançlar sağlayabilir. İçsel huzuruna giden yolda meditasyon ya da doğa yürüyüşleri tercih edebilirsin. İlişkilerde, açık iletişim sana ve sevdiğin kişiye büyük kazançlar getirebilir. Hayallerini gerçeğe dönüştürme arzun, bazı riskler almanı gerektirebilir, bu yüzden cesur ol. Kalbindeki tutkulara odaklan ve ilerlemekte kararlı ol.
Bugün, kararlılığınız ve disiplininizle ön plana çıkacaksınız. Amacınıza ulaşmak için gereken tüm adımları atmaktan çekinmeyeceksiniz. İş yaşamında önemli bağlantılar kurabilir, projelerinizi ilerletmek için güçlü bir zemin oluşturabilirsiniz. Ayrıca, dikkatinizi dağılmadan odaklanmanız, moral ve motivasyonunuzu yüksek tutmanıza yardımcı olacak. Özel ilişkilerde ise açık iletişiminiz, bazı yanlış anlamaların önüne geçebilir. Sevdiklerinizle vakit geçirme isteğiniz artacak; bu, aranızdaki bağı güçlendirebilir. İçsel huzurunuzu bulmak için kısa bir mola vermeyi unutmayın; belki doğada yürüyüş yapmak ruhunuza iyi gelebilir. Unutmayın, emeklerinizin karşılığını alacağınız bir dönemdesiniz, sabırlı olun.
İnova ve yaratıcılığın kapıları ardına kadar açılıyor. Bir grup etkinliğine katılabilir veya yeni insanlarla tanışarak ilginç fikir alışverişlerinde bulunabilirsin. Bağlantıların güçlenmesi, projelerine taze bir enerji katacak. İçsel bir huzur arayışı içindesin; bu dönemde meditasyon veya doğa yürüyüşleri ruh halini dengeleyebilir. Finansal konularda dikkatli olman gereken bir zaman. Anlık harcamaların bütçeni zorlayabilir. İlişkilerde ise, iletişimini açık tutmak, belirsizlikleri gidermene yardımcı olacak. Sevgi dolu anlar yaşayabilir, geçmişten gelen bir arkadaşla beklenmedik bir buluşma gerçekleştirebilirsin. Bugün, yeniliklere açık olmanın ve cesaretli adımlar atmanın tam zamanı.
Duygusal derinliklerinize dalmak için harika bir gün. İçsel dünyanıza yönelme arzusuyla dolup taşacak ve ruhsal deneyimlerin sizi sarıp sarmalamasına izin vereceksiniz. Empati ve sezgi yetenekleriniz güçlü bir şekilde kendini gösterecek; bu da çevrenizdeki insanlarla olan ilişkilerinizi derinleştirebilir. Sanatsal ifadeniz ön plana çıkacak; belki de bir şeyler yazmak ya da resim yapmak için ilham bulacaksınız. İçsel huzurunuzu bulmak adına meditasyon veya doğa yürüyüşleri yapmak iyi gelebilir. Karşılaşabileceğiniz ani olaylara karşı açık fikirliliğinizi korumak sizin lehinize olacak. Unutmayın ki, hislerinize ve sezgilerinize güvenmek, sizi bekleyen güzel fırsatların kapısını açabilir.
