1
New York Üniversitesi’nde Davranış Bilimi ve İstatistik Profesörü olan Selçuk Şirin anne babalara rehberlik eden “Yetişin Çocuklar’ kitabının devamı olan ‘Yetişin Gençler’i birkaç ay önce çıkardı. Şirin, ‘Ergenlikten Yetişkinliğe Geçiş Kılavuzu’ alt başlığında aslında bugün tartışılan Z kuşağı gençlerini daha iyi anlamamıza yardımcı oluyor. Başarı hikayesiyle de gençlere örnek olan Şirin, kitapta Ardahan’ın köyünden ODTÜ’ye ve ABD’ye uzanan bilim yolculuğuna da değiniyor. Şirin’e çok tartışılan Z kuşağı gençliğini sordum. Çarpıcı analizler yaptı.
ASLINDA PANDEMI KUŞAĞI…
– Neden herkes Z kuşağı gençliğini tartışıyor?
Kuşakları harfle bir kalıba sokma işi batı toplumlarındaki pazarlamacıların işine yarayan bir çerçeve. Ben gençleri anlamak için bu kavramsallıştırmayı pek kullanmam. Eğer illa bir kuşaktan söz edeceksek pandemi kuşağından söz edebiliriz. Tıpkı 68 Kuşağı, 12 Eylül kuşağı gibi şu an 10’lu ve erken 20’li yaşlarda olanlar gençliklerini ciddi manada ortak ve global bir kırılma anında yaşıyor. Şu an Z kuşağı dediğimiz 1997’den sonra doğanları temsil ediyor. Bu kuşak kendi özgürlüklerine düşkün, yaşanmışlığa yani bireyselliğe önem veriyorlar, kariyer anlamında anlamlı bir tercih peşindeler. Bu kuşak internetin içine doğdu, akıllı telefonlar onlarla aynı yaşta. Bu kuşak aynı zamanda hem refah bakımından hem de eğitim seviyesi bakımından gelmiş geçmiş en ayrıcalıklı kuşak. Bu kuşağın siyasal tercihleri de önceki kuşaklara göre daha bireysel. Geleneksel partilerin, geleneksel mesajların bu kuşağa ulaşması zor.
25 yıldır Amerika ile Türkiye arasında gidip gelerek birçok proje üreten Şirin, 100’ü aşkın bilimsel yayına imza attı. Şimdi de
“Yetişin Gençler” adlı eseriyle karşımızda.
KAPİTALİZMİ KÖKÜNDEN SARSIYOR
– Bu gençlere kapitalizmin oyuncağı benzetmesi yapıldı…
Saçmalık… Gençleri aşağılamak gelmekte olanı anlamamak demektir. Dünya tarihi boyunca gençler her zaman ilerlemeyi temsil etmiştir. O nedenle de gençlik hareketleri hep devrimcidir. O bakımdan Z kuşağı kapitalizmin değil, tam tersine bu kuşak her bakımdan kapitalizmi kökünden sarsan bir kuşak olarak tarihe geçecek. Amerika’da ilk defa bu kuşak sosyalizmi bir tercih olarak çoğunlukla tercih ediyor. Biz yetişkinler bir gezegende yaşadığımız bilincine sahip olamadık ama bu gençler biraz da global sosyal medyanın etkisiyle bu bilincin içine doğdular.
– Yetişin Gençler’de ergenlikten yetişkinliğe geçişi kaleme aldınız. En zor dönem diyebilir miyiz?
Ebeveynler için en zor dönem. Gençler için ise durum biraz yaşadıkları ortama bağlı. Türkiye gibi gençlerine umut vermeyen bir sosyo politik ortamda maalesef bir kuşağı kaybetmekle karşı karşıyayız. Özellikle pandeminin dayattığı ek sorunları da hesaba katarsak Türkiye’nin her şeyi bırakıp gençlerin dertlerine odaklanması gerek. Şu an ülkemizdeki genç kuşak tarihimiz boyunca elimizde olan en kalabalık grup. Bundan sonra nüfus azalıyor, yaşlanıyor. O nedenle ya bu gençleri anlayıp onlara güzel bir gelecek kurmaları için adım atacağız ya da hem bu kuşağı hem de bu yüzyılı kaybedeceğiz. Böylesine aciliyet arzeden bir noktada ben de bu kitabı bir kılavuz olarak kaleme aldım. Amacım hem gençlere hem gençleri dert eden evebeynlere, eğitimcilere ve yöneticilere somut uygulanabilir çözümler sunmak. 10 yaşından 25 yaşına kadar geçen süreçte bir gence nerede nasıl hangi araçlarla yarımcı olunacağını kitapta sunmaya çalıştım.
TEK BAŞINA YETİŞMİYORLAR
– Kitapta gençleri anlamak için ekosistemi anlamak gerek diyorsunuz…
Maalesef bizde bazen çocuk gelişimi bireysel ve zamandan ve mekandan kopuk bir uğraş olarak algılanılıyor. Bu çok eksik bir bakış açısı. Çocuklar tek başına yetişmiyor. Çocuklar bir fanusta yetişmiyor. ‘Bir çocuğu yetiştirmek için bir köy gerek’ atasözünü işte bu yüzden çok seviyorum. Burada köy dediğimiz ekosistem, yani sosyal politik ortam. İşte bu noktada iyi ebeveynliğin ilk kuralı iyi bir yurttaş, bilinçli bir seçmen olmaktır. Çünkü ülkenin gidişatı en çok gençleri etkiliyor. Eğitim politikası, istihdam politikası en çok çocuklarımız etkiliyor. Bütün bunlara karışmadan ben çocuğumu yetiştireceğim demek biraz başını kuma gömmek demek.
YAPILAN ATAMA POLİTİK…
– Boğaziçi’nde yaşananlara yorumunuz nedir?
Çok üzgünüm. Boğaziçi sadece orada okuyanların değil bu ülkenin milli bir değeridir. Orayı hırpalamak, sadece orada okuyan ya da ders verenleri değil tüm ülkeyi yaralar. Bunu sadece itibar olarak söylemiyorum, sofradaki ekmek olarak da söylüyorum. Yapılan atama politik olduğu için bu söylediklerim boşlukta kalacak ama inanın bu atamaya alkış tutanlar da bir gün gelecek faturayı görecek. Bu çağda araştırma geliştirme olmazsa başka ülkelere mahkumsunuz. Araştırma ve geliştirmenin olması için de üniversitelerin özgür ve bağımsız olması gerek. Özgürlük yoksa sefalet vardır. 18 yaşında biat etmekten başka bir şey bilmeyen bir gencin ne kendisine ne ülkesine bir faydası olur.
– Türkiye’deki gençlerin mutsuz olduğuna değinmişsiniz. Bu mutsuzluğun kaynağı nedir?
Son bir yılda elime geçen pekçok araştırmada ortaya çıkan basit bir realite var: Gençlerimizin ezici çoğunluğu sağlıklı ve mutlu bir hayat kurmak için başka bir ülkeye yerleşmek istiyor. Buradaki yükleme dikkat. Başka bir ülkeye gidip okuyup geri gelmek, ya da orada geçici olarak kalmak değil, oraya yerleşmek istiyor. 60’larda Almanya’ya gidenler bile geri gelmek için gidiyordu. 90’larda benim gibi gidenler eğitim alıp gelme hayaliyle gitti. 2020’de ülkenin en iyi yetişmiş gençleri başka bir ülkeye yerleşip bir daha geri gelmek istemiyor. İşte beni umutsuzluğa iten tablo bu. Ne ettik de bu gençler ülkeyi terketmeyi tek çare olarak görüyor? Hepimizin üstünde durması gereken soru budur.
25 yıldır Amerika ile Türkiye arasında gidip gelerek birçok proje üreten Şirin, 100’ü aşkın bilimsel yayına imza attı. Şimdi de “Yetişin Gençler” adlı eseriyle karşımızda.
– Atatürk’ün “Biz her şeyi gençliğe bırakacağız” sözüne dayanarak biz gençlere ne bırakıyoruz?
Gençlerimize ağır bir fatura bırakıyoruz. Bu fatura keşke sadece ekonomik olsaydı. Değil, onlara aynı zamanda kamplara ayrılmış bir toplum bırakıyoruz. O nedenle gençler bu tabloya bakıp umutsuzluğa kapılıyor haklı olarak. Bizim bir an önce kendimize gelip bu tabloyu değiştirmemiz gerek…
– Hayat hikayenizle siz de gençlere rol modelsiniz. Onlara tavsiyeniz neler olur?
Sözünü ettiğimiz bütün bu sorunlar insanların ortaya çıkarttığı bir tablo ve istersek değiştiririz. Bu anlamda ilham vermesi için kitapta idam fermanıyla aranan Mustafa Kemal’in 1919’da Erzurum’da bir gece yarısı arkadaşına hayallerini nasıl tek tek yazdırdığını anlattım. Koşullar zor deyip kenara çekilen hiç kimse tarihte kalıcı bir iz bırakmadı. O nedenle bu kadar kaynak içinde oturup aman koşullar çok kötü kenara çekilelim diyemeyiz. Bu ülkeye her birimizin borcu var. Elimizden gelenin en iyisini yapmak için gayret edecek, özellikle çocuklarımız ve gençler için yaşanır bir ülke kurmanın yollarını arayacağız.
Merhaba! Bugün, Koç burcundaki insanlar için ilişkilerinde daha anlayışlı ve sabırlı olmaları gerekebilir. Enerjileri yüksek olacak ve hareketli bir gün geçirebilirler. Özellikle iş hayatında hızlı kararlar almaları gerekebilir. Ancak, duygusal anlamda da dengeli ve nazik olmaya özen göstermeleri faydalı olacaktır. Bugün, kendilerine zaman ayırmaları ve içsel dengeyi korumaları da önemli olacaktır. Umarım bu bilgiler işinize yarar. Her şey gönlünüzce olsun!
Merhaba! Bugün, Boğa burcu için sevdiklerinizle zaman geçirmek ve ilişkilerinizi güçlendirmek için harika bir gün olabilir. Duygusal olarak tatmin olacağınız etkileşimler yaşayabilirsiniz. İş hayatınızda sabırlı ve kararlı bir tutum sergilemek başarıyı getirebilir. Bugün, kendinize zaman ayırarak dinlenmeyi ve stresi azaltmayı unutmayın. Enerjinizi doğru yönlendirdiğiniz takdirde güzel gelişmeler yaşayabilirsiniz. Umarım keyifli bir gün geçirirsiniz!
Merhaba! Bugün, duygusal açıdan hassas olabilirsiniz ve küçük detaylar sizi fazla etkileyebilir. Kendinizi ifade etmekte zorlanabilir, duygularınızı paylaşmaktan kaçınabilirsiniz. Ancak önemli olan sakin kalmak ve içsel dengeyi sağlamak olacaktır. İletişimde açık olmaya gayret edin ve duygularınızı paylaşmaktan çekinmeyin. Keyifli bir gün geçirmenizi dilerim.
Bugün iş hayatınızda önemli gelişmeler yaşayabilirsiniz. Projelerinizde ilerleme kaydedebilir, yeteneklerinizi konuşturabilirsiniz. Maddi konularda dikkatli olmanızda fayda var, harcamalarınıza özen göstermelisiniz. Aşk hayatınızda ise romantik ve duygusal bir gün geçirebilirsiniz. Partnerinizle derin ve anlamlı sohbetler içinde olabilirsiniz. Enerjinizi pozitif ve yapıcı yönde kullanarak keyifli bir gün geçirebilirsiniz.
Bugün, detaycı ve titiz doğanızla ön plana çıkabilirsiniz. Mantıklı ve pratik kararlar almak için içgüdülerinize güvenebilirsiniz. Aynı zamanda, detaylara fazla takılmadan büyük resmi de göz önünde bulundurmanız faydalı olabilir. İletişim konularında açık olmaya özen göstermelisiniz. Sevdiklerinizle yaşadığınız iletişim sorunlarını çözmek için sabırlı ve anlayışlı olmalısınız. Enerjinizi doğru yönlendirerek verimli bir gün geçirebilirsiniz.
Bugün ilişkilerinizde daha dengeli ve sağlam adımlar atabilirsiniz. Kararlarınızı daha objektif bir şekilde almak ve partnerinizle iletişiminizi güçlendirmek için uygun bir gün olabilir. Duygusal konularda denge sağlamak önemli olacak. Kendinize zaman ayırarak içsel dengeyi bulmaya çalışın. Keyifli bir gün geçirmeniz dileğiyle!
Bugün duygusal olarak oldukça derin ve yoğun hisler içinde olabilirsin. İçsel düşüncelerin seni daha da derinleştirebilir ve kendine odaklanmana neden olabilir. Ancak dikkat et, olumsuz düşüncelere kapılmamaya çalış ve pozitif enerjini korumaya özen göster. Ayrıca, bugün iletişimde dikkatli olman gerekebilir, doğru ifadeleri bulmak ve anlaşılmak önem taşıyabilir. Özel hayatında ise romantik ve duygusal anlar sizi bekliyor olabilir. Keyifli bir gün geçirmen dileğiyle!
Arkadaşlarınıza ve aile üyelerinize ne planladığınızı ve nereye gittiğinizi bildirin, ardından onları geziye katılmaya davet edin. Bugünün Venüs-Mars bağlantısı, diğer insanları planlarınıza dahil ederek bazı ciddi liyakat puanları kazanabileceğiniz anlamına gelir.
Merhaba! Bugün, Oğlak burcundaki insanlar için finansal konularda dikkatli olmanız gereken bir gün olabilir. Sabırlı ve disiplinli bir şekilde hareket etmelisiniz. İş hayatında ise hedeflerinize odaklanmak ve planlarınızı uygulamak için iyi bir gün olabilir. Kişisel ilişkilerinizde ise iletişim konusuna dikkat etmeniz gerekebilir. Sevdiklerinizle anlayışlı ve sabırlı bir iletişim içinde olmaya çalışın. İyi bir gün geçirmeniz dileğiyle!
Bugünün Venüs-Mars bağlantısı, haritanızın en dinamik iki açısını kesiyor, bu nedenle yaratıcı bir çabada başarılı olmak istiyorsanız, şimdi ona en iyi şansı vermenin tam zamanı. İnsanların fikirlerinize ne kadar açık olduklarına şaşırabilirsiniz.
Bugün duygusal olarak daha hassas olabilirsiniz. İnsanlarla iletişimdeki inceliğiniz sayesinde yanınızdakilere destek olabilir, onları rahatlatabilirsiniz. Ancak, kendi duygusal ihtiyaçlarınızı da göz ardı etmemelisiniz. İçsel dengeye odaklanmak ve kendinize zaman ayırmak için fırsatlar yaratın. Enerjinizi doğru yönlendirmek, hobilerinize zaman ayırmak veya rahatlama teknikleri kullanmak size iyi gelecektir. Kendinizi yeniden motive etmek için yapıcı düşüncelere odaklanın ve geleceğe umutla bakın.
